Nguy cơ tổn thất 10% GDP vì biến đổi khí hậu

IPPC cho rằng Việt Nam là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề và được ví là “tâm bão” của biến đổi khí hậu.

Biến đổi khí hậu trong thời gian qua mà biểu hiện trực tiếp của nó là sự tăng nhiệt độ, hạn hán, bão lũ… đã tác động xấu đến an ninh lương thực quốc gia. Việt Nam đang đứng trước nguy cơ tổn thất nghiêm trọng.

Tổn thất 10% GDP/năm

Một trong những kết quả của chương trình mục tiêu quốc gia ứng phó với biến đổi khí hậu là xây dựng và công bố kịch bản biến đổi khí hậu và nước biển dâng đối với Việt Nam. Đây là cơ sở định hướng để đánh giá phạm vi, mức độ tác động của biến đổi khí hậu để triển khai kế hoạch hành động ứng phó với biến đổi khí hậu. Theo kịch bản đã được đưa ra thì khí hậu trên tất cả các vùng của Việt Nam sẽ có nhiều biến đổi.

Theo Viện Khoa học khí tượng thủy văn và môi trường thì vào cuối thế kỷ 21, nhiệt độ trung bình năm của nước ta tăng khoảng 2,30C, tổng lượng mưa năm và lượng mưa mùa mưa tăng trong khi đó lượng mưa mùa khô lại giảm, mực nước biển có thể dâng từ 75cm đến 1m so với trung bình thời kỳ 1980-1999. Nếu nước biển dâng cao từ 75cm đến 1m thì khoảng 20 - 38% diện tích Đồng bằng sông Cửu Long và khoảng 11% diện tích Đồng bằng sông Hồng bị ngập.

Đây là hai vựa lúa của VN, đang cung cấp lương thực cho 86 triệu dân VN và gần trăm triệu dân trên thế giới, làm tổn thất khoảng 10% GDP. Nếu không có những biện pháp và hành động ứng phó kịp thời và hiệu quả thì biến đổi khí hậu và nước biển dâng có thể làm cho hàng chục triệu người dân VN mất nhà ở, diện tích đồng bằng và ven biển bị ngập lụt, ảnh hưởng tới sản xuất canh tác nông, lâm, ngư nghiệp của cả nước.

Theo đánh giá khu vực ven biển có nguy cơ bị ảnh hưởng nặng nề của biến đổi khí hậu tại 7 khu vực có sự tương đồng về xu thế mực nước biển dâng, giúp cho việc tính toán mực nước biển dâng chi tiết, cụ thể hơn, đồng thời thuận tiện cho các tỉnh cùng khu vực phối hợp xây dựng giải pháp ứng phó mang tính liên tỉnh. Theo kịch bản, đến năm 2010, nước biển sẽ dâng cao nhất ở khu vực từ Cà Mau đến Kiên Giang trong khoảng từ 62 - 82cm, thấp nhất ở vùng Móng Cái đến Hòn Dáu 49 - 65cm. Trung bình toàn lãnh thổ mực nước biển dâng trong khoảng từ 60,3 - 74,2cm.

Làm gì để giảm thiểu thiệt hại?

Các chuyên gia khuyến cáo, VN cần tăng cường năng lực thích ứng với biến đổi khí hậu, phát triển nền kinh tế cácbon thấp nhằm bảo vệ và nâng cao chất lượng cuộc sống, bảo đảm an ninh lương thực, năng lượng, nguồn nước, xoá đói giảm nghèo, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên. Đồng thời, VN cần chuyển đổi từ nền kinh tế với công nghệ lạc hậu thành nền kinh tế tăng trưởng xanh; giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và tăng khả năng hấp thụ khí nhà kính dần trở thành chỉ tiêu bắt buộc trong phát triển kinh tế xã hội.

Theo dự báo của Ngân hàng Thế giới và UB Liên Chính phủ về biến đổi khí hậu (IPPC) thì VN được đánh giá là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề và được ví là “tâm bão” của biến đổi khí hậu. Thậm chí, biến đổi khí hậu còn làm thay đổi điều kiện sinh sống của các loài sinh vật, dẫn đến tình trạng biến mất của một số loài và ngược lại xuất hiện nguy cơ gia tăng các loài “thiên địch”. Tính riêng năm 2009 nước ta chịu ảnh hưởng của 11 cơn bão và nhiều đợt lũ lụt lớn gây thiệt hại nặng nề về người và tài sản.

Do đó nhu cầu bức thiết đặt ra là VN phải nhanh chóng đào tạo nguồn nhân lực nhằm nâng cao nhận thức về biến đổi khí hậu, đào tạo, chuyển giao công nghệ hệ thống phòng, chống bão lụt, các biện pháp phòng, chống, tổ chức bảo vệ, sẵn sàng ứng phó, giảm thiểu thiệt hại và khắc phục hậu quả sau bão lũ.

Đồng thời cần tăng cường năng lực cho cộng đồng thông qua đào tạo và tuyên truyền cũng như xóa đói giảm nghèo, cải thiện đời sống và tăng thu nhập cho người dân tại các vùng có nguy cơ bị ảnh hưởng. Xem xét trong quy hoạch các chỉ tiêu thiết kế hệ thống cơ sở hạ tầng, cơ chế chính sách, chú trọng đến người nghèo vào những cộng đồng có nguy cơ chịu ảnh hưởng nặng nề của biến đổi khí hậu.