Vấn đề lớn từ thủy điện nhỏ
- Thứ năm - 17/10/2013 07:35
- |In ra
- |Đóng cửa sổ này
Khoan
bàn
đến
chuyện
1/3
dự
án
thủy
điện
bị
loại
bỏ
khỏi
quy
hoạch
vì
nhiều
lý
do,
con
số
1.239
dự
án
thủy
điện
được
quy
hoạch
khiến
nhiều
người
sửng
sốt.
Như
vậy,
tính
trung
bình
mỗi
tỉnh,
thành
phố
được
quy
hoạch
gần
20
dự
án
thủy
điện.
Thủy
điện
là
năng
lượng
sạch,
tái
tạo,
nguồn
điện
quan
trọng
cho
an
ninh
năng
lượng
quốc
gia,
nhưng
liệu
chúng
ta
cần
thiết
phải
có
nhiều
dự
án
thủy
điện
đến
như
vậy.
Bởi
lẽ
thủy
điện
cũng
kéo
theo
nhiều
hệ
lụy
khó
lường,
ảnh
hưởng
đến
đời
sau.
Những
thông
tin
liên
quan
đến
thủy
điện
gần
đây
là
thí
dụ
sinh
động
cho
thấy
việc
phát
triển
ồ
ạt
thủy
điện
đang
để
lại
hậu
quả
mà
người
dân
vùng
hạ
lưu
là
đối
tượng
trực
tiếp
phải
gánh
chịu.
Một
trong
những
mục
tiêu
của
thủy
điện
là
góp
phần
phòng
chống
lũ
cho
vùng
hạ
lưu,
thúc
đẩy
phát
triển
kinh
tế
-
xã
hội
vùng
núi,
vùng
dân
tộc
thiểu
số,
nhưng
thực
tế
mỗi
khi
có
bão,
thủy
điện
đua
nhau
xả
lũ
khiến
dân
thiệt
hại
đủ
đường
vì
lũ
chồng...
lũ.
Vào
đầu
tháng
10,
khi
cơn
bão
số
10
đi
qua,
các
thủy
điện
ở
phía
thượng
nguồn
Quảng
Nam
liên
tục
xả
lũ
xuống
các
huyện
vùng
hạ
du,
khiến
nhiều
vùng
bị
chia
cắt,
cô
lập,
nhiều
nhà
dân
ngập
lút
đến
nóc,
người
dân
lại
một
phen
la
trời
vì
“ông
thủy
điện”.
Mới
đây
nhất,
do
hoàn
lưu
bão
số
11,
các
hồ
thủy
điện
ở
Gia
Lai,
Kon
Tum
cũng
đang
ồ
ạt
xả
lũ...
Một
hệ
lụy
khác
đã
được
nêu
ra
nhiều
là
phát
triển
ồ
ạt
thủy
điện
gây
ra
tình
trạng
mất
rừng
nghiêm
trọng.
Theo
ước
tính
của
nhiều
chuyên
gia,
với
1MW
thủy
điện
sản
xuất
sẽ
có
khoảng
16ha
rừng
bị
mất.
Trong
khi
đó,
theo
số
liệu
của
Bộ
Nông
nghiệp
-
Phát
triển
nông
thôn,
để
làm
160
dự
án
thủy
điện,
cả
nước
đã
mất
20.000ha
rừng,
trung
bình
125ha
rừng
cho
1
dự
án.
Đây
quả
là
cái
giá
quá
đắt
mà
chúng
ta
và
cả
con
cháu
sẽ
phải
trả.
Bên
cạnh
đó,
đặc
điểm
khu
vực
xây
dựng
các
thủy
điện
ở
nước
ta
có
độ
nhạy
cảm
sinh
thái
cao
như
các
vườn
quốc
gia,
khu
bảo
tồn
thiên
nhiên,
rừng
phòng
hộ
đầu
nguồn,
rừng
nguyên
sinh
còn
sót
lại,
vùng
biên
giới.
Đó
cũng
là
nơi
định
cư
lâu
đời
của
các
dân
tộc
thiểu
số
giàu
bản
sắc
văn
hóa
nhưng
đa
số
nghèo
đói,
sống
dựa
vào
thiên
nhiên
nên
dễ
bị
tổn
thương.
Phát
triển
thủy
điện
đã
gây
ảnh
hưởng
rất
lớn
đến
bảo
tồn
đa
dạng
sinh
học.
Đến
nay
có
119
thủy
điện
liên
quan
đến
47
khu
rừng
đặc
dụng,
mỗi
khu
bảo
tồn
của
vườn
quốc
gia
“cõng”
2,5
dự
án
thủy
điện.
Vườn
quốc
gia
và
khu
bảo
tồn
thiên
nhiên
có
nhiều
dự
án
nhất
là
Cát
Tiên
6
dự
án,
Hoàng
Liên
5
dự
án,
Sông
Tranh
7
dự
án.
Trong
báo
cáo
mới
đây
gửi
các
đại
biểu
Quốc
hội,
Chính
phủ
thừa
nhận
hầu
hết
bất
cập
đều
nằm
ở
các
dự
án
thủy
điện
nhỏ.
Ủy
ban
Khoa
học
-
Công
nghệ
và
Môi
trường
của
Quốc
hội
cũng
nhận
định
chất
lượng
quy
hoạch
thủy
điện,
đặc
biệt
là
thủy
điện
nhỏ
rất
hạn
chế.
Không
ít
dự
án
bị
loại
bỏ,
thiếu
khả
thi,
phải
điều
chỉnh
sơ
đồ
khai
thác
và
quy
mô
trong
quá
trình
đầu
tư.
Điều
đáng
nói,
số
lượng
thủy
điện
nhỏ
chiếm
đến
90%
trong
quy
hoạch
nhưng
đóng
góp
về
công
suất
chỉ
26%.
Tỷ
trọng
này
thực
tế
còn
thấp
hơn
nữa
khi
việc
rà
soát
lại
đã
loại
bỏ
đến
hơn
400
dự
án.
Sự
an
toàn
của
các
công
trình
thủy
điện
nhỏ
cũng
vẫn
là
vấn
đề
đáng
lo
ngại.
Tại
hội
nghị
trực
tuyến
của
Chính
phủ
về
an
toàn
hồ
chứa,
đại
diện
Bộ
Xây
dựng
khẳng
định
các
công
trình
thủy
điện
có
công
suất
nhỏ
hơn
hoặc
bằng
30MW
tiềm
ẩn
nhiều
nguy
cơ
mất
an
toàn
do
một
số
chủ
đập
chưa
thực
hiện
đầy
đủ
quy
định
về
quản
lý
an
toàn
đập.
Tổng
cộng
có
144/166
đập
đến
hoặc
quá
kỳ
hạn
kiểm
tra
an
toàn,
nhưng
hiện
chưa
tới
1/3
tổng
số
thực
hiện
xong
và
chỉ
36
đập
có
phương
án
bảo
vệ
đập
được
phê
duyệt.
Đây
quả
là
những
con
số
đáng
lo
ngại
bởi
các
hồ
chứa
thủy
điện,
dù
quy
mô
nhỏ
vẫn
giống
như
những
“quả
bom
nước”
lơ
lửng
trên
đầu
dân
nếu
công
tác
quản
lý
an
toàn
đập
không
được
quan
tâm.
Theo Sài gòn đầu tư