Hậu trường sau báo cáo Việt Nam 2035

Tại buổi làm việc, Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan chia sẻ những thuận lợi, khó khăn khi thực hiện báo cáo "Việt Nam 2035: Hướng tới thịnh vượng, sáng tạo, công bằng và dân chủ". Trong thời gian hơn 3 tháng, dù gặp nhiều khó khăn nhưng nhờ nhận được sự hỗ trợ của Chính phủ, lãnh đạo Ngân hàng thế giới World Bank nên đội ngũ nghiên cứu, tham gia soạn thảo báo cáo đã hoàn thành được nhiệm vụ.



Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan
Ảnh: TL

Từ báo cáo này, điều đáng mừng là không chỉ Ngân hàng thế giới mà cộng đồng quốc tế, các tổ chức tài trợ cho Việt Nam đều coi đây là nền tảng để các tổ chức này tiếp hỗ trợ bằng nhiều hình thức khác nhau.


Chuyên gia Phạm Chi Lan cho rằng, báo cáo Việt Nam 2035 đã nêu thẳng thắn, không dấu giếm những hạn tế, khó khăn của từng lĩnh vực cần được quan tâm như y tế, giáo dục, khoa học, môi trường, kinh tế… đây là những lĩnh vực liên quan với nhau, cần được đầu tư và phát triển đồng bộ.
 
Việc cải cách kinh tế, thực chất là cải cách doanh nghiệp trong nước, nhất là doanh nghiệp khu vực tư nhân là điều cần phải giải quyết sớm. Trong đó, quyền sở hữu, chuyển giao tài sản của các doanh nghiệp cần phải được chấp nhận và tôn trọng.
 
Bên cạnh đó, chi phí đầu vào, năng suất lao động của doanh nghiệp tư nhân còn thấp. Lẽ ra năng suất lao động ở khu vực doanh nghiệp tư nhân thường được kỳ vọng cao hơn các doanh nghiệp thuộc sở hữu nhà nước, nhưng hiện nay, năng suất lao động của các doanh nghiệp tư nhân và nhà nước là ngang nhau. Điều này đã kéo theo năng suất của cả xã hội đi xuống.
 
Việc năng suất lao động khu vực tư nhân xuống thấp là do môi trường kinh doanh, sự bất bình đẳng dành cho các doanh nghiệp khu vực này. Ngoài ra, quy mô quá nhỏ, cách tổ chức sản xuất kinh doanh, thiếu chiến lực dài hơi… khiến năng suất của các doanh nghiệp không tăng cao. Từ những hạn chế này, những người tham gia thực hiện báo cáo muốn đưa ra thông điệp cho lãnh đạo Chính phủ, các doanh nghiệp biết các vấn đề của doanh nghiệp ở Việt Nam hiện như thế nào để có biện pháp khắc phục, cải thiện.
 
Nông sản sạch là ngành mũi nhọn trong 20 năm tới


Theo bà Phạm Chi Lan, trong báo cáo 2035, nông nghiệp được xem là một trong những ngành mũi nhọn trong 20 năm tới của Việt Nam. Nhìn tổng thể, số đông lớn nhất của Việt Nam là những người gắn với nông nghiệp nhưng những năm qua, họ được thụ hưởng rất ít. Thông điệp dành cho ngành này là hiện đại hóa và thương mại hóa nông nghiệp.
 
Nhà nước phải giảm vai trò của mình vào sự phát triển của nông nghiệp, phải trao quyền tự do, tự quyết cho nông nghiệp, để các sản phẩm phát triển theo cách tự do tiếp cận thị trường.
 
Đặc biệt, nông nghiệp tại Việt Nam trong 20 năm tới sẽ phát triển theo hướng sạch, thông minh với biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường, đảm bảo lâu dài. Trong đó, ít sử dụng các loại hóa chất, phân bón… để thu năng suất nhất thời. Ngược lại, ngành này phải tăng tính an toàn, chất lượng, cách canh tác hợp lý, lâu dài để làm sao vừa tiết kiệm, vừa bảo vệ được môi trường.
 
Để thực hiện được điều này là rất khó nếu không thay đổi được tập quán của người nông dân khi thích sử dụng các loại hóa chất độc hại để đạt được hiệu quả càng nhanh càng tốt. Từ cách phát triển này, cần khuyến khích, tạo điều kiện để cho nông nghiệp sạch phát triển, từ đó kéo theo các dịch vụ và ngành công nghiệp cùng phát triển theo.
 

Anh Tuấn