Chuyển đổi số cho đồng ruộng “made in Tra Vinh”

Tiến sĩ Nguyễn Thanh Mỹ, chủ tịch tập đoàn Rynan Technologies Vietnam, nói rằng thiết bị tự động thu thập dữ liệu là cái cần có cho giải pháp chuyển đổi số trong nông nghiệp. Hiện nay thì đã có, nhưng trở ngại là nhận thức. Khó khăn lớn nhất là “tư duy làm lén” của người nông dân, không thích làm lớn, không thích làm minh bạch nên khó ứng dụng công nghệ. Nên hiểu rằng muốn đi thẳng vào chuỗi giá trị toàn cầu thì đầu tiên mọi thứ phải minh bạch, phải bỏ cái tư duy cũ.

Thỏa chí sáng tạo của lớp trẻ

Rynan Technologies là nơi nghiên cứu, phát triển, sản xuất và thương mại những sản phẩm công nghệ cao. Hầu hết các thiết bị điện tử như cảm ứng thông minh không dây, điều khiển từ xa, định vị và theo dõi từ xa… dựa trên công nghệ internet vạn vật (IoT) và điện toán đám mây giờ đã được “made in Tra Vinh”. Còn có cả nhãn hiệu thông minh có tính bảo mật cao, chống hàng giả hay cả thiết bị thanh toán chạm.

Nhóm nhà khoa học trẻ tại Rynan Technologies đang phát triển những sản phẩm công nghệ ứng dụng trong nông nghiệp. Là con một gia đình trồng lúa ở Trà Vinh, nên kỹ sư Hồ Thị Ngọc Giàu đã nhìn thấy những thay đổi khi nhà nông dùng điện thoại di động, tải ứng dụng để biết được nước mặn, ngọt như thế nào để cho nước ra vào một cách tự động. “Quy trình canh tác lúa thủ công truyền thống đã và sẽ thay đổi hơn nữa”, Giàu nói.

Hiệu quả trồng lúa được nâng cao. Cộng thêm chuyện năm nay giá lúa tốt hơn. Vì vậy, đời sống của người nông dân ổn định và sung túc hơn. Họ sẽ gắn bó và duy trì nghề truyền thống của ông cha để lại thay vì phải bỏ làng quê tìm sinh kế tại các khu công nghiệp, các đô thị lớn.

“Chúng tôi tìm kiếm những công nghệ phù hợp để giúp nhà nông xử lý những vấn đề đặt ra trong sản xuất, vừa tiết kiệm nguồn tài nguyên vừa duy trì chi phí sản xuất hợp lý. Công ty tạo môi trường thuận lợi để chúng tôi tạo ra những thiết bị, máy móc ứng dụng công nghệ 4.0 giúp nông dân sử dụng dễ dàng, không chỉ giải quyết hiệu quả những bài toán đặt ra trong sản xuất như quản lý chất lượng nước, giám sát sâu rầy, dịch hại mà còn gợi mở hướng ứng dụng cho việc mua bán nông sản”, Giàu cho biết. Với công nghệ và thiết bị như hiện nay, các nông hộ sản xuất tập trung, quy mô cánh đồng lớn có thể dễ dàng triển khai. “Vậy là dễ đưa các th ành tựu khoa học công nghệ vào  quy trình canh tác lớn”, Giàu nói.

Như vậy đã thỏa chí của lớp trẻ ở Ryan Technologies Vietnam? 

Giàu cho rằng các doanh nghiệp công nghệ “ngoài đời” cần hợp tác để cùng phát triển, bổ sung những chức năng còn thiếu của nhau, cùng xây dựng một hệ thống công nghệ số trong chuỗi giá trị nông nghiệp. Trong khi đó, Phạm Thị Thu Thủy – quản lý kinh doanh ở Rynan Technologies – nói rằng dự án chuyển đổi số trong nông nghiệp có sức hút tựa nam châm. “Chúng tôi là những kỹ sư từ các ngành nghề không liên quan lắm đến nông nghiệp như công nghệ thông tin, điện tử viễn thông, điện công nghiệp, cơ khí chế tạo máy, ứng dụng công nghệ IOT và AI… Bây giờ cảm thấy quan trọng và cần nhau hơn bao giờ hết khi hợp lực phát triển hệ thống chuyển đổi số trong nông nghiệp”.

Hình mẫu liên kết nguồn lực

Khó khăn lớn nhất của chuyển đổi số trong nông nghiệp vẫn là chuyện nhận thức của nông dân. Thói quen, nếp nghĩ cũ như thành trì của bảo thủ.

Đầu tiên là làm sao thuyết phục và thay đổi cách nhìn nhận, thói quen của người nông dân, những người chưa quen dùng điện thoại để điều khiển thiết bị. Thứ đến là làm sao thuyết phục lớp trẻ, đa phần chọn làm việc, định cư ở thành phố sau khi ra trường, ít ai chịu quay về lại ruộng đồng – nơi ông bà, ba mẹ đang tần tảo – để ứng dụng giải pháp canh tác thông minh…

Mỗi khu vực canh tác được đặt những trạm giám sát sâu rầy. Trung tâm điều khiển nghiên cứu số liệu từ xa. Hệ thống tưới tiêu, bón phân và xịt vi sinh tự động. Mỗi bờ kênh dài, sông ngòi cấp nước cho canh tác được lắp đặt thiết bị quan trắc chất lượng nước, trạm điều khiển hệ thống bơm tự động… Thiết bị sẽ tự động đo và gửi dữ liệu về trung tâm điều khiển, những số liệu thu thập sẽ được gởi về cho những kỹ thuật viên, là những người nông dân thời đại chuyển đổi số.

Người nông dân sử dụng điện thoại hữu dụng hơn trong việc theo dõi số liệu, điều khiển máy móc, đánh giá hiệu quả, nghiên cứu cải tiến và biết chắc chất lượng thành phẩm. Đó là hiện thực không xa khi mà đồng bằng áp dụng những công nghệ mới, nhưng không quá xa vời.

“Chúng tôi muốn có cơ hội tiếp xúc với nông dân, thuyết phục bà con ứng dụng chuyển đổi số, sẵn sàng hướng dẫn thao tác, kỹ thuật để bà con mình hiểu rằng những cái khó nhất thì tụi con đã làm để mọi người sử dụng dễ dàng. Cái mà chúng tôi muốn làm hơn cả là được góp sức vào đổi mới nền nông nghiệp, giải phóng cho bố mẹ khỏi cực nhọc và làm điều gì đó tốt hơn cho lớp con cháu sau này”, Thủy nói về hoài bão.

Vẫn có những bạn trẻ chọn con đường khởi nghiệp trong nông nghiệp cần đến công nghệ của Rynan Technologies.

Đặng Đức Xuân tốt nghiệp ngành nông học tại đại học Nông lâm TP.HCM. Cách đây hơn ba năm, Xuân cùng bạn về An Giang khởi nghiệp với công ty TNHH Nông nghiệp Song Mai trồng dưa lưới và rau quả trong nhà màng theo tiêu chuẩn VietGAP. Vụ đầu trồng 1.000m2 nhưng bị ngập, lỗ hơn 50 triệu đồng.

Được gia đình và bạn bè hỗ trợ vốn, hai bạn tiếp tục thử các vụ sau và đã nếm vị ngọt thành công. Hiện nay, mô hình dưa và rau trong nhà màng của Song Mai đã phát triển lên đến hơn 9.000m2. Nhưng nhà màng bây giờ không còn là chuyện mới. Xuân muốn tiếp cận học hỏi  để ứng dụng số hóa, nâng hiệu quả nông trại. Khó khăn lớn nhất của Xuân là nguồn lực tài chính còn ít, chưa có nhân sự chuyên nghiệp về số hóa trong nông nghiệp…” Nếu có đơn vị hợp tác thì tụi em sẵn sàng”, Xuân nói.

Các chuyên gia cho rằng chuyển đổi số trong lĩnh vực nông nghiệp là yêu cầu cấp thiết và phải có doanh nghiệp lớn đi tiên phong. Vấn đề áp dụng công nghệ vào chuỗi giá trị nông nghiệp cần giải quyết hai vấn đề lớn: đào tạo về năng lực con người và sự sẵn có của công nghệ. Nhiều người cho rằng thách thức lớn của chuyển đổi số là 70 – 80% đối tượng chuyển đổi là nông hộ nhỏ. Để giải quyết thách thức này cần hướng nông dân tới các hợp tác xã, hoặc các trục tương tác mật thiết giữa doanh nghiệp – nông dân.  Tiến sĩ Nguyễn Văn Kiền, CEO Mekong Organic Autralia, chia sẻ: “Nước Úc vẫn có cách liên kết những nông hộ nhỏ canh tác 1 – 2 ha cùng hội ngành hàng bằng công nghệ số hóa. Chính công nghệ số sẽ giúp phát triển mối liên kết chặt chẽ hơn”.

Vân Anh (Theo TGHN)