Nông nghiệp Việt đang “đầu độc” dân tộc một cách hợp pháp

Cấu trúc thị trường bất hợp lý

Ngày 4.11, diễn đàn chính sách nông nghiệp thường niên được tổ chức với chủ đề “Nông nghiệp và người nông dân Việt Nam đối diện với thách thức hội nhập”. Diễn đàn này do Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách tổ chức.

Theo ông Phạm Quang Tú  - Phó Viện trưởng Viện Tư vấn Phát triển (CODE), cấu trúc thị trường nông nghiệp Việt Nam hiện nay rất mất hợp lý. Nhiều nghiên cứu cho thấy có dấu hiệu thao túng thị trường, ép giá nông dân. Do đó,  nông dân đang vật lộn với những mặt hàng như phân bón, thức ăn chăn nuôi … vì giá ngày càng cao. Nông dân cũng đang thiếu những tổ chức liên kết mạnh.

Cấu trúc nông nghiệp Việt Nam bất hợp lý

 

Theo ông Tú, hội nhập không chỉ toàn màu hồng mà còn nhiều mảng tối. Nếu không chuẩn bị kĩ, nông nghiệp Việt không chỉ thua trên thế giới mà còn thua ngay trên sân nhà.

Đồng tình với ông Phạm Quang Tú, PGS.TS Vũ Trọng Khải - nguyên Hiệu trưởng Trường Cán bộ quản lý nông nghiệp và phát triển nông thôn II tại TP.HCM  khẳng định rằng, nền nông nghiệp Việt Nam hiện nay, không chỉ lạc hậu về mọi mặt, mà điều nguy hiểm hơn cả sự lạc hậu là, nó đang đầu độc cả dân tộc một cách hợp pháp bằng các loại nông sản không an toàn.

Theo ông Khải, nếu không khắc phục được tình trạng này, nền nông nghiệp Việt Nam chẳng những không tận dụng được cơ hội do hội nhập quốc tế mang lại, mà còn bị những thách thức của tiến trình hội nhập quốc tế nhấn chìm. Khi đó, sự tổn thất cho nông nghiệp, nông dân nói riêng và cho cả nền kinh tế và người dân Việt Nam nói chung, là hết sức to lớn.

 “Thắt cổ chai” của nông nghiệp là tài chính

Nhấn mạnh ở góc độ tài chính nông nghiệp, ông KAKIOKA Naok - Đại diện cấp cao Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) cho hay, nút thắt cổ chai đối với tính cạnh tranh của nông nghiệp chính là tài chính nông nghiệp.

Theo ông Naok, các khoản vay không đủ để áp dụng nông nghiệp công nghệ cao ở Việt Nam. Điều này dẫn đến đầu tư không hiệu quả và sản lượng sản xuất không hiệu quả. Đây là “nút thắt cổ chai” của Việt Nam khi muốn phát triển một thị trường bình ổn trong chuỗi giá trị thực phẩm.

Trong tình hình đó, việc đầu tư sẽ không hiệu quả bởi động lực đầu tư vào trang thiết bị đắt tiền còn yếu, trong khi đầu tư vào thiết bị rẻ tiền lại không bền. Sản lượng sản xuất nông nghiệp Việt Nam cũng không hiệu quả bởi chi phí cao (thuốc trừ sâu, nhân công…), năng suất thấp.

Bên cạnh đó, đại diện của JICA cũng cho hay, vì Chính phủ quy định khung giá đất nông nghiệp thấp nên việc định giá tài sản cũng thấp theo. Điều này dẫn đến việc không đáp ứng được nhu cầu vay vốn đầu tư cho trang thiết bị.

Đâu là giải pháp?

Theo ông Vũ Trọng Khải, cần thiết phải xây dựng lại các thể chế quản lý vĩ mô, bao gồm cơ cấu bộ máy công quyền, cơ chế quản lý và công chức, từ trung ương đến cơ sở, phù hợp với quy luật vận động của kinh tế thị trường và tiến trình xây dựng nhà nước pháp quyền.

PGS.TS Vũ Trọng Khải - nguyên Hiệu trưởng Trường Cán bộ quản lý nông nghiệp và phát triển nông thôn II tại TP.HCM

Thứ hai là xây dựng các khu đô thị vừa và nhỏ ở mỗi vùng nông nghiệp sinh thái, bao gồm khu công nghiệp và dịch vụ để tạo công ăn việc làm, cung cấp dịch vụ đầu vào - đầu ra cho sản xuất nông nghiệp, khu dân sinh có các tiện ích và dịch vụ công cộng văn minh, tạo lập cuộc sống “an cư lạc nghiệp” cho cư dân, để họ có thể vĩnh viễn rời bỏ đồng ruộng, trở thành thị dân.

Thứ ba là xây dựng chiến lược sản phẩm nông nghiệp quốc gia ở mỗi vùng nông nghiệp sinh thái. Trên cơ sở đó, quy hoạch và xây dựng kết cấu hạ tầng kỹ thuật phục vụ cho mục tiêu chiến lược sản phẩm.