Cần Thơ: Đề xuất 5 nhóm giải pháp hỗ trợ đổi mới doanh nghiệp trong hội nhập

                                                        
       
      Ông Trần Thế Như Hiệp trình bày thực trạng đổi mới của doanh nghiệp tại Thành Phố Cần Thơ
                                                                           

Hiện nay, tổng số doanh nghiệp trên địa bàn thành phố Cần Thơ là 10.972 doanh nghiệp với số vốn hơn 95.200 tỷ đồng (có 4.367 đơn vị trực thuộc gồm chi nhánh, văn phòng đại diện, địa điểm kinh doanh). Trong đó, có 1.102 doanh nghiệp thành lập mới (tăng 19,01% so với năm 2014) với tổng vốn đăng ký 3.671,185 tỷ đồng (tăng 13,4% so với cùng kỳ) và có 88 doanh nghiệp giải thể (tăng 6,02% so với năm 2014) với tổng vốn 514,103 tỷ đồng (gấp 1,17 lần so với cùng kỳ). 



Ước tính giai đoạn 2011–2015 các doanh nghiệp đã đầu tư phát triển KH&CN khoảng 1.300 tỷ đồng mỗi năm. Đầu tư toàn xã hội cho KH&CN của TP Cần Thơ thời kỳ 2011-2015 ước đạt 1,7% Tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP), tăng gấp đôi so với thời kỳ 2006 – 2010 chỉ đạt 0,9% GRDP.




Lao động làm việc tại công ty may Tây Đô

Tuy nhiên, theo ông Trương Quang Hoài Nam, Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ: Hội nhập kinh tế quốc tế đã là sự thật trong khi tiềm lực thành phố hết sức khó khăn. Rất nhiều doanh nghiệp, nhất là DNVVN đang sử dụng công nghệ rất cũ, không đủ sức để cạnh tranh.
5 nhóm giải pháp do ông Trần Thế Như Hiệp, Viện Kinh tế – Xã hội thành phố Cần Thơ đề xuất tại hội thảo “Doanh nghiệp thành phố Cần Thơ: Tích cực đổi mới và chủ động hội nhập quốc tế” (ngày 30/8/2016), gồm:
 
1/ Gia tăng nội lực đổi mới sáng tạo và hội nhập quốc tế của doanh nghiệp: đổi mới công nghệ, nâng cao hiệu suất hoạt động, năng lực cạnh tranh của sản phẩm, năng lực cạnh tranh thị trường, năng lực thu hút, khai thác và sử dụng hiệu quả các nguồn lực vốn, công nghệ và con người cho sản xuất kinh doanh xuất khẩu;
 
2/ Tạo lập môi trường thúc đẩy đổi mới sáng tạo và chủ động hội nhập kinh tế quốc tế:cải cách hành chính, xây dựng các chương trình/đề án hỗ trợ khoa học công nghệ, hỗ trợ quản lý chất lượng sản phẩm và xây dựng thương hiệu, về hỗ trợ tín dụng;
 
3/ Liên kết, phát triển mạng lưới khoa học công nghệ giữa các nhân tố doanh nghiệp, viện nghiên cứu, trường đại học, các cơ quan nghiên cứu khoa học công nghệ với mục tiêu nâng cao tri thức, phát triển công nghệ;
 
4/ Phát triển khoa học công nghệ: nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ nghiên cứu, cán bộ quản lý khoa học và phát triển công nghệ, đặc biệt là tăng cường hoạt động hỗ trợ các doanh nghiệp thành lập, phát triển bộ phận R&D của doanh nghiệp,…;
 
 5/Tăng cường năng lực đổi mới sáng tạo cho doanh nghiệp bằng cách chia nhóm.Theo ông Hiệp, dựa theo khả năng tham gia chuỗi giá trị và khả năng tiếp cận thị trường, có thể chia doanh nghiệp vừa và nhỏ của Cần Thơ thành 3 nhóm:
 
1/Nhóm doanh nghiệp sản xuất gia công theo đơn hàng; giảm giá thành là tiêu chí quan trọng nhất, tập trung vào việc đổi mới quy trình sản xuất, đổi mới công nghệ để nâng cao năng suất lao động, nâng cao chất lượng sản phẩm.
 
2/Nhóm doanh nghiệp có thị trường và định hướng tạo ra sản phẩm có giá trị gia tăng, có sự khác biệt để đáp ứng nhu cầu của khách hàng trong và ngoài nước. Nhóm doanh nghiệp này không chỉ tạo ra việc làm mà một số còn đóng vai trò chính trong chuỗi giá trị ngành hàng. Tiêu biểu như một số doanh nghiệp hoạt động trong ngành cơ khí chế tạo, thủy sản, thực phẩm tinh…. Nhóm này cần phải được quan tâm hỗ trợ, hợp tác nghiên cứu của các Viện trường để tạo ra sản phẩm mới có giá trị gia tăng cao, cần được hỗ trợ nguồn vốn vay để cải tiến hoặc nhập khẩu công nghệ mới, đồng thời cần được hỗ trợ các cơ chế chính sách thuận lợi để sản phẩm có thể xâm nhập tốt hơn với thị trường. 
 
3/Nhóm doanh nghiệp sáng tạo thực sự, ứng dụng công nghệ tăng năng suất như một số doanh nghiệp ứng dụng phần mềm, doanh nghiệp công nghệ cao tạo sản phẩm/dịch vụ mới với chất lượng vượt trội ở mức giá cạnh tranh và tạo ra luật chơi mới trên thị trường, giữ vai trò phát triển nền kinh tế tri thức trong dài hạn). Nhóm này cần được hỗ trợ tích cực từ các chính sách khuyến khích hỗ trợ các nguồn lực như vốn, mặt bằng kinh doanh, khởi nghiệp,… Đặc biệt, rất cần sự hỗ trợ của Vườn ươm công nghệ Việt Nam-Hàn Quốc của thành phố trong giai đoạn ươm tạo.
 
Kết quả khảo sát 66 doanh nghiệp trên địa bàn thành phố của Viện Kinh tế – xã hội Cần Thơ, cho thấy: Rào cản lớn nhất ảnh hưởng trực tiếp tới hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp là lao động chưa đáp ứng yêu cầu (đối với nhu cầu tuyển dụng mới), tiền thuê đất, cạnh tranh với doanh nghiệp nước ngoài, trình độ và kỹ năng của lao động hiện có, tiếp cận nguồn vốn, thiếu đầu vào sản xuất và chi phí vận tải. Ngoài ra, còn có nhóm yếu tố ảnh hưởng gián tiếp (môi trường kinh doanh, cơ chế chính sách, hệ thống pháp lý). “Tất cả những rào cản này, ảnh hưởng lớn tới năng lực đổi mới của doanh nghiệp trong thời gian qua”, ông Trần Thế Như Hiệp nói.
 
Bài, ảnh: Ngọc Bích