Chúng
tôi
đã
thâm
nhập
một
lò
bún
tại
TP.HCM,
phát
hiện
cơ
sở
này
sử
dụng
hóa
chất
để
sản
xuất
và
tái
chế
bún
ôi,
thiu
thành
bún
tươi
mới.
Mỗi
ngày,
cơ
sở
tung
ra
thị
trường
3-4
tấn
bún.
Trong
vai
người
đang
cần
việc
làm,
PV
xin
làm
công
nhân
tại
cơ
sở
sản
xuất
bún
tươi
của
bà
Hoa,
nằm
trên
đường
số
4,
P.4,
Q.8.
Đoàn
kiểm
tra
tiến
hành
niêm
phong
hóa
chất
thu
giữ
được
tại
cở
sở
sản
xuất
bún
bà
Hoa. Ảnh:
Hải
Nguyên
-
Công
Nguyên
Cơ
sở
hoạt
động
sản
xuất
từ
12
giờ
trưa
đến
3
giờ
sáng
hôm
sau.
Vì
là
“lính
mới”
nên
PV
được
hướng
dẫn
các
công
đoạn
làm
bún,
từ
giặt
bao
đựng
bột
để
tận
dụng
bột
còn
dính
ở
bao,
quét
gom
bột
vương
vãi
trên
sàn…
đến
xay
bột,
cán
bún.
Theo
quan
sát
của
PV,
hầu
hết
các
công
nhân
ở
đây
khi
làm
việc
đều
mình
trần,
tay
không
và
có
thói
quen
hút
thuốc
xong
ném
tàn,
khạc
nhổ
ngay
trên
sàn
nhà.
Do
tiếp
xúc
nhiều
với
nước, hóa
chất,
tay
chân
nhiều
công
nhân
bị
lở
loét,
nhưng
họ
chẳng
ngần
ngại
vốc
bột,
bún
thành
phẩm
cho
vào
bịch.
Chưa
hết,
trong
các
công
đoạn
sản
xuất
bún
thường
vương
vãi
nguyên
liệu
ra
sàn,
sau
đó
được
quét
thu
gom
lại
cho
vào
máy
xay
bột
để
tiếp
tục
làm
bún.
PV
khi
lần
đầu
được
phân
công
quét
thu
gom
bột,
bún
rơi
vãi
dưới
sàn
nhà,
định
hốt
đem
đổ
liền
bị
con
trai
bà
chủ
quát:
“Để
đó
lát
nữa
đổ
vào
máy
đánh
lại!”.
Những
công
nhân
ở
đây
đều
đi
chân
đất,
không
mặc
áo,
tay
không
làm
bún.
Ảnh:
Hải
Nguyên
-
Công
Nguyên
“Đói
thì
ăn
mì,
đừng
ăn
bún”!
Qua
tìm
hiểu,
PV
còn
biết
lò
bún
của
bà
Hoa
thường
xuyên
thu
gom
bún
ế,
bún
thiu
về
tái
chế
thành
bún
mới.
1
giờ
30
phút
sáng
28.6,
chiếc
xe
tải
màu
trắng
mang
biển
số
57M-18…
lấy
bún
từ
lò
của
bà
Hoa
chạy
đến
giữa
cầu
Chánh
Hưng
thì
quẹo
trái,
qua
đường
Xóm
Củi,
rồi
rẽ
vào
đường
Cần
Giuộc
(P.12,
Q.8),
dừng
lại
trước
hẻm
137.
Hai
thanh
niên
nhanh
chóng
vận
chuyển
40
giỏ
bún
(mỗi
giỏ
30-40
kg)
vào
sâu
trong
hẻm
giao
cho
những
người
buôn
bán
tại
khu
vực
chợ
Xóm
Củi
vào
sáng
sớm.
Sau
đó,
chiếc
xe
tải
tiếp
tục
chạy
về
chợ
Phú
Xuân
(H.Nhà
Bè)
bỏ
mối
13
giỏ
bún
ở
đây,
rồi
quay
đầu
chạy
về
chợ
Tân
Mỹ
(Q.7)
tiếp
tục
bỏ
nốt
số
bún
trên
xe
trước
khi
chạy
thẳng
về
lò
bún
của
bà
Hoa
để
tiếp
tục
lấy
hàng
đi
giao.
Nam
công
nhân
đứng
dẫm
lên
bột
đổ
trên
sàn
nhà.
Ảnh:
Hải
Nguyên
-
Công
Nguyên
2
giờ
sáng,
xe
cộ
tấp
nập
ra
vào
nhà
bà
Hoa
để
lấy
bún,
vận
chuyển
đưa
đến
các
điểm
tiêu
thụ.
PV
bám
theo
một
người
đàn
ông
cởi
trần,
mặc
quần
soọc
chạy
xe
ba
gác
chất
9
giỏ
bún
tươi
lao
thẳng
về
phía
đường
Trần
Xuân
Soạn,
rồi
chạy
về
chợ
Tân
Quy
(P.Tân
Quy,
Q.7).
Anh
này
phân
chia
bún
đến
một
số
sạp
trong
chợ
rồi
quay
về
lò
bún
của
bà
Hoa
tiếp
tục
chất
đầy
bún
lên
xe
ba
gác
và
chở
đi
tiếp.
Ngoài
xe
ba
gác,
xe
tải
vận
chuyển
bún
đi
bỏ
các
mối,
mỗi
đêm
còn
có
hàng
chục
lượt
xe
máy
của
các
tiểu
thương
bán
ở
các
chợ
gần
đó
đến
nhà
bà
Hoa
lấy
bún
về
bán.
Tại
chợ
Tân
Quy
(Q.7),
một người
bán
bún lấy
mối
của
bà
Hoa
cho
PV
biết:
“Bán
bún
đâu
sợ
ế,
vì
có
ế
cũng
trả
lại
cho
lò
bún
để
họ
nấu
lại.
Các
xe
bỏ
bún
cứ
khuya
hôm
trước
đến
bỏ
bún
cho
chúng
tôi,
khuya
hôm
sau
họ
quay
lại
đưa
bún
mới
và
thu
bún
cũ
về.
Vì
vậy
chúng
tôi
cứ
lấy
thoải
mái
bán
mà
không
lo
bị
ế”.
Chúng
tôi
đến
một
điểm
bán
bún
tươi
trên
đường
Phạm
Hùng
(Q.8)
với
nhã
ý
với
người
bán
“muốn
tìm
mua
bún
ế
về
cho
heo
ăn”
thì
nhận
được
câu
trả
lời:
“Làm
gì
có
bún
bán
cho
heo
ăn?
Bún
bán
ế,
bún
thiu
sẽ
trả
về
cho
lò
theo
giá
cũ”.
Một
người
khác
chen
vào:
“Có
hôm
chúng
tôi
lấy
vài
trăm
kg
bún,
bán
ế,
còn
dư
là
chuyện
bình
thường.
Lò
bún
bỏ
cho
tôi
giá
nào
thì
khi
thu
lại
bún
cũ
họ
cũng
tính
giá
y
vậy.
Do
đó,
chúng
tôi
cứ
lấy
về
bán
thoải
mái,
đâu
có
sợ
lỗ
đâu
mà
lo”.
Sau
đó
công
nhân
này
hốt
bột
dưới
sàn
cho
vào
máy
đánh
bột. Ảnh:
Hải
Nguyên
-
Công
Nguyên
Bún
thu
gom
về,
theo
bà
Hoa
là
để
tái
chế
thành
bún
tươi
mới,
đem
ra
chợ
bán
tiếp.
Cụ
thể,
bún
bán
không
hết
của
ngày
hôm
trước
được
đưa
về
lò,
phần
nào
hư,
nát
quá
thì
để
cho
heo;
còn
lại
dùng
nước
rửa
sạch,
làm
ráo,
rồi
cho
vào
máy
quay
chung
với
bột
mới
(bột
nguyên
liệu
mới)
rồi
tiếp
tục
đưa
qua
máy
tạo
sợi
cho
ra
bún
mới.
Để
bún
cũ,
bún
ế
sau
khi
được
tái
chế
không
bị
hôi
mà
còn
có
mùi
thơm,
cơ
sở
dùng
một
loại
dung
dịch
màu
trắng
trộn
vào.
Loại
dung
dịch
này
được
bà
Hoa
bật
mí
mua
ở
chợ
Kim
Biên,
Q.5.
Nghe
“bật
mí”
của
chủ
cơ
sở,
PV
rùng
mình
và
nghĩ
đến
lời
một
công
nhân
“đàn
anh”
dặn
dò:
“Làm
ở
đây,
mày
chớ
dại
mà
ăn
bún!
Đói
thì
lấy
mì
mà
ăn.
Bọn
tao
hằng
ngày
không
dám
ăn
dù
chỉ
một
cọng.
Bà
chủ
bảo
lấy
bún
ăn
sáng
nhưng
bọn
tao
thà
ăn
mì
tôm
sống
còn
hơn!”.
Bún
ế,
bún
cũ
được
đưa
về
lò
bún
của
bà
Hoa
để
tái
chế
thành
bún
mới.
Ảnh:
Hải
Nguyên
-
Công
Nguyên
Hóa
chất
trong
từng
công
đoạn
Sau
khi
thu
thập
đầy
đủ
những
chứng
cứ
về
cơ
sở
sản
xuất
bún
bẩn,
PV Thanh
Niên chuyển
toàn
bộ
đến
UBND
Q.8
và
lãnh
đạo
địa
phương
đã
nhanh
chóng
lên
kế
hoạch,
thành
lập
đoàn
kiểm
tra
liên
ngành,
phối
hợp
cùng
PV
tiến
hành
kiểm
tra
cơ
sở
sản
xuất
bún
nói
trên
vào
chiều
1.7.
Khi
đoàn
đến
nơi,
mặt
sàn
khu
vực
sản
xuất
bún
nhầy
nhụa
nước,
bún
tươi
vương
vãi
khắp
dưới
sàn
nhà.
Thấy
đoàn
đến,
một
thanh
niên
vội
dùng
vòi
nước
xịt
sàn
nhà
cho
sạch
hơn.
Khu
vực
ngâm
gạo
và
chứa
nguyên
liệu
bột
(xay
từ
gạo)
thì
ẩm
thấp,
nhầy
nhụa
nước.
Bồn
chứa
nước
dùng
ngâm
gạo
để
trống,
không
có
nắp
che
đậy,
trong
khi
theo
chủ
cơ
sở
gạo
phải
ngâm
3-4
ngày
mới
đem
xay
bột
để
làm
bún.
Gạo
sau
khi
xay
thành
bột
được
cho
vào
bao
để
ngổn
ngang
dưới
đất,
không
đảm
bảo
vệ
sinh
vì
những
bao
bột
sẽ
bị
ngấm
nước
bẩn
từ
sàn
nhà.
Những
thanh
niên
trực
tiếp
làm
bún
mình
trần
xay
bột,
làm
bún,
dùng
tay
không
bốc
bún
thành
phẩm
cho
vào
thúng...
Kiểm
tra
thêm,
đoàn
phát
hiện
tại
khu
vực
sản
xuất
bún
có
nhiều
loại
hóa
chất,
phụ
gia,
nhưng
đại
diện
cơ
sở
không
xuất
trình
được
hóa
đơn,
chứng
từ
mua
bán,
gồm:
7
kg
hóa
chất
dạng
bột
trắng
mịn;
một
số
bột
màu
vàng
chanh,
màu
trắng
dạng
cốm
và
dung
dịch
không
màu,
có
mùi
nhưng
không
rõ
loại.
Bước
đầu,
đại
diện
cơ
sở
khai
với
đoàn
kiểm
tra
những
hóa
chất,
phụ
gia
trên
mua
từ
chợ
Kim
Biên
Q.5,
được
sử
dụng
trong
từng
công
đoạn
để
tẩy
trắng,
chống
mốc
và
tạo
mùi
thơm
khi
làm
bún.
Đoàn
kiểm
tra
liên
ngành
đã
lập
biên
bản,
lấy
mẫu
các
hóa
chất
và
bún
để
kiểm
nghiệm,
xác
định
các
hóa
chất
phát
hiện
tại
cơ
sở
sản
xuất
bún
trên.
Thấy
là
không
dám
ăn
bún
Theo
các
chuyên
gia
về
vệ
sinh
an
toàn
thực
phẩm
của
TP.HCM
và
thành
viên
của
đoàn
kiểm
tra,
qua
kiểm
tra
cho
thấy
nhiều
cơ
sở
sản
xuất
bún
tươi
thường
dùng
hóa
chất
để
tẩy
trắng
làm
bún
sáng
đẹp;
dùng
hóa
chất
chống
chua,
chống
mốc
và
làm
cho
bún
sáng
óng
ánh.
Riêng
với
cơ
sở
của
bà
Hoa
có
thêm
dung
dịch
làm
“thơm”
bún
ế
sau
khi
được
tái
chế!
“Kiểm
tra
cơ
sở
này
xong
về
hết
dám
ăn
bún”,
một
thành
viên
trong
đoàn
thốt
lên. |
Theo
T.Tùng
-
Công
Nguyên
-
Hải
Nguyên