Kỳ truyện: huỷ mã số kinh doanh nhập khẩu vào Mỹ

Việc tìm ra nguyên nhân, mổ xẻ cũng như tìm ra giải pháp trước mắt để cứu vãn tình hình là điều quan trọng giúp doanh nghiệp có hướng đi phù hợp. 



 
Luật FSMA (hình internet)
 
Theo quy định mới trong Luật Hiện đại hóa An toàn thực phẩm (FSMA), những DN bị hủy mã số kinh doanh vào Mỹ nếu vẫn xuất hàng vào Mỹ sẽ bị từ chối không cho giao hàng, hoặc tàu chở hàng bị từ chối không cho cập cảng… thậm chí, có thể dẫn đến việc bị xử lý hình sự hoặc bị phạt rất nặng theo luật của Mỹ.
 
Và cuộc họp của Hội DN hàng Việt Nam chất lượng cao với Câu lạc Bộ phóng viên kinh tế diễn ra chiều ngày 7/9 mổ xẻ quanh câu chuyện này. Với sự tham gia của ông Nguyễn Huy, Giám đốc Bộ phận Thực phẩm của Bureau Veritas Việt Nam (một trong những tổ chức quốc tế về chứng nhận độc lập cho hàng hóa vào Mỹ), một chuyên gia nắm rõ về FSMA.
 
Doanh nghiệp sẽ bị loại nếu…
 
Theo ông Nguyễn Huy, việc cấp mã số kinh doanh của Mỹ là một yêu cầu bắt buộc với tất cả các DN muốn xuất khẩu vào Mỹ, và FSMA có quy định là yêu cầu mỗi nhà máy chế biến thì hồ sơ, kế hoạch ATTP phải được kiểm soát, thiết lập bởi một người có chứng chỉ do FDA cấp. Đây là điều bất ngờ, đặc biệt và mới so với luật khác.
 
Vậy DNVN khi bị hủy mã số kinh doanh nhập khẩu vào Mỹ và doanh nghiệp chuẩn bị xuất hàng vào Mỹ cần làm gì?
 
Ông Nguyễn Huy phân tích, “vấn đề cần làm bây giờ của các DN bị rớt khỏi danh sách là phải cử một cá nhân trong DN đi học để lấy các chứng chỉ quốc tế (Certificate) về an toàn thực phẩm (ATTP) tại những tổ chức như Bureau Veritas”.
 
Luật có nói một người có thể đứng tên cho nhiều DN, nhưng đó là điều kiện cần, quan trọng là phải chứng minh cá nhân đó có tham gia vào việc xây dựng ATTP của DN đó, và cá nhân đứng tên đó phải chịu trách nhiệm trước FDA về việc giải trình pháp lý khi DN mà họ đứng tên bị sự cố.



Ông Nguyễn Huy Giám đốc Bộ phận Thực phẩm của Bureau Veritas chia sẻ tại cuộc họp ngày 7/9 tại BSA
 
“Theo tôi, vấn đề này mới và nếu không có người của DN đạt được điều này thì rõ ràng bị loại ngay từ vòng đầu”, ông Huy cho biết.
 
Đó là cách tiếp cận mới của FDA, bởi trước đây, nếu có sự cố ATTP, Mỹ sẽ tìm ai là người nhập khẩu hàng vào, và “nắm tóc” họ, sau đó người nhập khẩu phải đi điều tra nhập hàng ở những đâu, và FDA thấy rằng điều này tốn nhiều thời gian để tìm ra nguyên nhân gốc rễ của nó.
 
Do đó luật mới thay đổi quan điểm tiếp cận, họ nhắm đến DN làm ra sản phẩm xuất vào Mỹ. Và họ tạo ra được những người chứng nhận thì họ sẽ nắm được các DN nhanh hơn là tìm ra được sản phẩm mất an toàn…
 
Những người học khóa học này của DN không bắt buộc là người của doanh nghiệp đó, DN có thể thuê (tư vấn, cộng tác viên) nhưng trong tờ khai với FDA phải khai cho rõ về những người chứng nhận này.
 
Chú ý chất gây dị ứng
 
Luật FSMA quy định 4 chương trình về ATTP. 1  – là kiểm soát ngăn ngừa trong quá trình sản xuất của DN; 2  - là kiểm soát ngăn ngừa về chất gây dị ứng; 3 – kiểm soát ngăn ngừa về vệ sinh trong quá trình sản xuất; 4 -  là kiểm soát ngăn ngừa trong chuỗi cung ứng của các DN.
 
Trong đó, có một số điểm mới như, kiểm soát ngăn ngừa về chất gây dị ứng, nhiều DN VN không biết chất gây dị ứng bên Mỹ là như nào.
 
Ông Huy dẫn chứng, như thông tin FDA cung cấp, hiện nay có từ 36 – 38% lô hàng từ chối nhập khẩu vì khai báo sai chất gây dị ứng. Chiếm 1/3 số vụ bị từ chối nhập khẩu.
 
Nhưng hỏi DNVN lại rất “ngơ ngác” về chất gây dị ứng, vì mình thì ăn gì cũng được còn họ thì như bơ, đậu phộng là một chất gây dị ứng cực mạnh…
 
Người Thái đã học từ tháng 9/2016
 
Ông Nguyễn Huy cho rằng, ông may mắn đăng ký với FDA và họ chấp nhận cho tham dự chương trình để trở thành giảng viên chính thức, ông học cùng lớp ở Thái Lan vào tháng 9/2016 theo chương trình của Bộ nông nghiệp Thái Lan.
 
Điều đó có nghĩa, Thái Lan đã học trước VN cả năm trời, còn DNVN hiện nay lại đang rất mù mờ thông tin về FSMA. Và không riêng các lãnh đạo của Bộ nông nghiệp Thái Lan, thành phần tham dự khóa học còn có những trường ĐH lớn của Thái với những khoa thực phẩm theo học…
 

Đến nay Bureau Veritas Việt Nam đã triển khai được khoảng 10 lớp học về FSMA, và từ tháng 10/2016 – 3/2017 Bureau Veritas tổ chức cho các DN trong ngành cà phê, ngành điều, mật ong. Dự kiến cuối tháng 9 này Bureau Veritas sẽ làm một lớp nữa với DN trong Hội DNHVNCLC.