Ngành lúa gạo chậm đổi mới, sẽ mất lợi thế cạnh tranh

TS Phạm Văn Tấn, Phó giám đốc Phân Viện cơ điện nông nghiệp và công nghệ sau thu hoạch, vừa hoàn tất chuyến khảo sát một số nước châu Phi, cho biết: Tổ chức Hợp tác Phát triển Đức (GIZ) và một số tổ chức của Mỹ hỗ trợ chương trình tự sản xuất lúa gạo để đảm bảo an ninh lương thực ở các nước châu Phi. Họ được hỗ trợ máy móc, kỹ thuật, hướng dẫn quy trình canh tác… một cách bài bản.
 


Quang cảnh hội thảo

Theo TS Tấn, một số thị trường nhập khẩu gạo lớn của Việt Nam như Philippines, Indonesia cũng đang xây dựng các chương trình này. Nếu không đổi mới, tìm cách gia tăng giá trị cho cây lúa, hạt gạo thì chắc chắn không bao lâu nữa lợi thế cạnh tranh của chúng ta sẽ không còn.
 
Theo đánh giá của TS Lê Văn Bảnh, Cục trưởng Cục chế biến, thương mại Nông lâm thủy sản và nghề muối, để đáp ứng nhu cầu sản xuất lúa hàng hóa trong giai đoạn hội nhập, cần ứng dụng cơ giới hóa đồng bộ vào sản xuất để tăng năng suất, đáp ứng tính thời vụ, đảm bảo chất lượng sản phẩm, giảm tối đa tổn thất sau thu hoạch.




Thu hoạch lúa bằng máy gặt đập liên hợp ở ĐBSCL

Mức độ cơ giới hóa nông nghiệp trong sản xuất, chế biến lúa gạo ở ĐBSCL, theo TS Bảnh, cơ giới hóa khâu làm đất đạt 98%, khâu thu hoạch đạt 75%, khâu sấy lúa chủ động đạt 45%. Về bảo quản và tồn trữ, tổng công suất của hệ thống kho chứa lúa gạo ở ĐBSCL đạt khoảng 6,7 triệu tấn. Tuy nhiên,  hệ thống kho chứa chưa đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật để bảo quản lúa dài ngày từ 6-12 tháng. Công nghệ, thiết bị cho chế biến gạo có nhiều tiến bộ so với các nước trong khu vực song tỷ lệ thu hồi gạo còn thấp, chỉ đạt 60-62%, trong đó có 42-43% là gạo nguyên.
 
Nhà nước tiếp tục bổ sung, hoàn thiện các chính sách thúc đẩy ứng dụng cơ giới hóa trong sản xuất lúa, phát huy vai trò chủ động của các doanh nghiệp kinh doanh xuất khẩu gạo trong việc đầu tư hệ thống sấy lúa, kho chứa, xưởng chế biến sản phẩm sau gạo gắn với tạo điều kiện hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới công nghệ, PGS TS Lê Văn Bảnh mong mỏi.
 
Ông Phan Hồng Sơn, phó chủ tịch Hội đồng quản lý Quỹ Đổi mới Công nghệ quốc gia cho biết các hoạt động tài trợ, cho vay ưu đãi, bảo lãnh vay vốn, hỗ trợ lãi suất cho vay đối với các doanh nghiệp thực hiện dự án đổi mới công nghệ được triển khai từ năm 2015, tập trung các dự án nghiên cứu phát triển công nghệ, sản xuất thử nghiệm sản phẩm mới, chuyển giao công nghệ, đào tạo cán bộ, mưa sắm thiết bị đặc chủng, thiết bị đo kiểm, mua phần mềm, thiết kế, bản quyền công nghệ, đăng ký tiêu chuẩn, chất lượng, sở hữu trí tuệ... Tuy nhiên, mức hỗ trợ tối đa là 30% tổng chi phí dự án.
 
Bài, ảnh: Ngọc Bích