Theo
GS
Xuân, hiện
nay,
nguồn
nước
ngọt
ở
thượng
nguồn
sông
Mekong
đang
ngày
một ít đi
bởi
hàng
chục
đập
thủy
điện
lớn
nhỏ
được
xây
dựng
cũng
như
sắp
xây
dựng.
Những
công
trình
từ
Thái
Lan,
Lào lấy
nước trực
tiếp từ
sông
Mekong khiến lượng
nước
xuống
tới đồng
bằng
sông
Cửu
Long
(ĐBSCL) không
còn
nhiều.
GS.
Võ
Tòng
Xuân
cho
rằng
ĐBSCL
cần
tận
dụng
lợi
thế
nước
mặn
của
mình
để
phát
triển
nông
nghiệp
“Bên
cạnh
đó,
biến
đổi
khí
hậu
do
mất
rừng
quá
nhiều
khiến
người
nông
dân
trồng
lúa
cũng
như
người
chăn
nuôi
đang
chịu
thiệt
hại
nặng
nhất. Nếu
Việt
Nam
tiếp
tục
trồng
lúa
trong
thời
điểm
này
thì
việc
không
có
nước
ngọt
hay phải ngăn
mặn
sẽ không
hiệu
quả
và ngày
càng
tốn
tiền”,
GS
Xuân
nói.
GS
Xuân
chia
sẻ, cần
thấy
rằng,
trong
6
nước
lưu
vực
sông
Mekong
thì
chỉ
có
Việt
Nam
nói
chung
và
ĐBSCL nói
riêng
có
thế
mạnh
mà
5
nước
kia
không
có,
đó
là
nước
mặn.
“Thực
tế
từ
xưa
đến
nay,
ông
cha
ta
đã
cho
thấy,
có
nước
mặn
thì
có
thể
nuôi
các
loại
tôm,
cá
đa
dạng
và
phong
phú
hơn
nhiều chứ
không
phụ
thuộc
vào
cây
lúa”.
Trước
những
diễn
biến
hạn
hán,
xâm
nhập
mặn
và
thiếu
nước
ngọt
hiện
nay,
GS.
Xuân
cho
rằng:
Việt
Nam
nên
có
những
hệ
thống
trữ
nước
ngọt.
Với
ĐBSCL,
đó
chính
là
các
đìa
nước
nằm
dọc
theo
các
kênh.
Hay
thậm
chí,
nhiều
hộ
dân
có
thể
cùng
làm
những
đìa
nước
lớn.
“Trong
đìa
nước,
trên
thì
trồng
cây
ăn
trái,
dưới
thì
cấy
lúa
hoặc
nuôi
tôm,
cá…
Như
thế
chúng
ta
sẽ
không
lo
bị
thiếu
nước
như
hiện
nay”.
Vì
thế,
Nhà
nước cần
phải
tái
cơ
cấu
sản
xuất
nông
nghiệp
để
tận
dụng
nước
ngọt
và tận
dụng các
cơ
hội từ
nguồn
nước
nhiễm
mặn
này
ngay
vì
hạn
hán
sẽ
ngày
càng
khốc
liệt.
GS. Xuân
phân
tích,
các nước trên
lưu
vực sông
Mekong
c
ần phải
ngồi
lại
với
nhau để
đưa
ra
những
quyết
định
chung
cuối
cùng. Phải
xây
dựng
được sự
ràng
buộc lẫn
nhau
trong
việc
sử
dụng
chung
nguồn
nước
từ
sông
Mekong.
Riêng
ở
ĐBSCL
,
theo GS.
Xuân
nên
tập
trung
gieo
sạ
lúa
ở
khu
vực
không
bị
ảnh
hưởng
bởi
mặn
như
An
Giang,
Đồng
Tháp, đồng
thời phải
sử
dụng
tiết
kiệm
nguồn
nước.
Đề
xuất
quỹ
chung
cho
dòng Mekong
PGS.TS
Trần
Đình
Thiên,
viện
trưởng
Viện
Kinh
tế
Việt Nam
nêu
vấn
đề: Cần
làm
sao để thế
giới
có
quỹ
về
sông
Mekong
mà
các
nước
trong
lưu
vực sông
Mekong
là
trụ
cột
chính.
Nước
nào
dùng nhiều
đóng
nhiều, dùng
ít
đóng
ít,
khi nào có thiệt
hại sẽ
được
quỹ
hỗ
trợ để
khắc
phục những rủi
ro. Đây
cũng
là
cách
nâng
cao trách
nhiệm
của
các
nước lưu
vực
sông
Mekong.
Đồng
quan
điểm này,
ông
Nguyễn
Hữu
Thiện,
chuyên
gia
sinh
thái
vùng
ĐBSCL,
cho
rằng nếu
làm
được
quỹ
cho
sông
Mekong
sẽ
gây
được
sự
chú
ý
theo
dõi
của
thế
giới.
Tuy
nhiên, TS
Kim
Geheb,
điều
phối
viên
khu
vực
sông
Mekong
cho
rằng rất
khó
để
thực
hiện
việc
này: “Liệu
có
trả
tiền
cho
Lào
không
nếu
Lào
không
xây
dựng
đập
Don
Sahong
để
đảm
bảo
cho
dòng
Mekong?
Đây
là
câu
hỏi
khó
vì
cần
rất
nhiều
tiền”.
Bên
cạnh
đó,
ông
Thiên
cho
rằng,
có
thể
chiến
lược
phát
triển
nông
nghiệp
cho
ĐBSCL
phải
xem
lại
hoàn
toàn.
Tư
duy
canh
tác
hướng
đến
sản
lượng,
năng
suất
cao
là
tư
duy
không
thích
hợp
nữa.
Bởi
dựa
vào
sản
lượng
thì
tiêu
tốn
nhiều
tài
nguyên,
các
nguồn
lực.
Vì
thế
cần
thay
đổi
theo
hướng
không
dựa
vào
lúa
nước
ngọt.
Nên
chuyển
sang
được
lúa
nước
mặn
hoặc
dùng
công
nghệ
để
sống
chung
cùng
nước
mặn,
ông
Thiên
phân
tích.
Đặc
biệt,
theo
ông
Thiên,
ĐBSCL
muốn
phát
triển
và
nâng
cao
trong
nông
nghiệp
phải
dựa
vào
một
lực
lượng
mới,
không
phải
là
người
nông
dân
mà
là
doanh
nghiệp.
“Nông
dân
vẫn
quan
trọng
và
rất
quan
trọng
nhưng
không
thể
giải
quyết
được
vấn
đề,
do
đó
rất
cần
doanh
nghiệp
vào
đóng
vai
trò
chủ
lực.
Chính
doanh
nghiệp
sẽ
cùng
với
nông
dân
tìm
ra
những
cách
phản
ứng
tốt
nhất
cho
những
tình
huống
trên”.
Như
GS.
Võ
Tòng
Xuân
nói,
chúng
ta
có
khi
chuyển
qua
nuôi
cua,
tôm,
rong
dêu…
Nghĩa
là
chúng
ta
cần
có
cách
tiếp
cận
về
nông
nghiệp
ĐBSCL
theo
một
hướng
rộng
hơn
bây
giờ.