Năm
2011,
xuất
khẩu
gạo
của
Việt
Nam
(VN) sang
Trung
Quốc
(TQ)
chỉ
khoảng
250.000
tấn
nhưng
từ
năm
2012
đến
nay,
TQ
đẩy
mạnh
nhập
trên
2
triệu
tấn
mỗi
năm
(theo
đường
chính
ngạch),
khoảng
1
triệu
tấn
theo
đường
tiểu
ngạch.
Nhiều
doanh
nghiệp
xem
đó
như
một
chiếc
phao
cứu
thị
trường
lúa
gạo
èo
uột
trong
nước.
Tuy
nhiên,
lý
do
tăng
nhập
khẩu
gạo
từ
VN
của
TQ
ẩn
chứa
hậu
quả
khôn
lường
cho
phía
VN.
Khai
thác
tài
nguyên
giá
rẻ
Theo
phân
tích
của
chuyên
gia
Nguyễn
Đình
Bích,
TQ
tăng
nhập
gạo
không
phải
vì
thiếu
gạo.
Dự
trữ
gạo
của
nước
này
hiện
lên
tới
117
ngày
so
với
mức
trung
bình
71
ngày
của
thế
giới.
Giá
gạo
bán
lẻ
tại
50
thành
phố
lớn
của
TQ
tăng
từ
570
USD/tấn
hồi
năm
2009
lên
tới
970
USD/tấn
trong
những
tháng
đầu
năm
nay.
Trong
khi
đó
họ
nhập
gạo
từ
VN
chỉ
với
giá
từ
431
-
419
USD/tấn.
So
với
Thái
Lan,
giá
gạo
VN
rẻ
hơn
và
chi
phí
vận
chuyển
cũng
thấp
hơn
khoảng
10
USD/tấn.
Theo
dự
báo
của
các
tổ
chức
lương
thực
lớn
trên
thế
giới,
năm
nay
TQ
sẽ
tiếp
tục
nhập
khẩu
khoảng
trên
3
triệu
tấn
gạo.
Trong
số
đó,
nhiều
khả
năng
có
trên
2
triệu
tấn
nhập
từ
VN.
Giám
đốc
Công
ty
nông
nghiệp
Cờ
Đỏ
(Cần
Thơ)
Hồ
Minh
Khải
cho
rằng,
việc
chúng
ta
quá
chú
trọng
vào
số
lượng
đã
trở
thành
điểm
yếu
để
TQ
khai
thác
trong
mấy
năm
qua.
Chúng
ta
đẩy
mạnh
tăng
vụ,
khai
thác
tài
nguyên
quá
mức
nhưng
nông
dân
không
được
lợi,
do
được
mùa
thì
thương
nhân
TQ
tìm
cách
làm
giá
để
trục
lợi.
Người
TQ
vào
tận
đồng
ruộng,
nắm
lịch
thời
vụ,
tình
hình
thị
trường…
còn
rõ
hơn
cả
người
VN.
Từ
đó
ép
giá,
mua
rẻ.
Nhưng
rủi
ro
lớn
nhất
là
TQ
có
thể
ngưng
mua
bất
cứ
lúc
nào.
Vì
như
đã
nói,
họ
tăng
cường
nhập
khẩu
gạo
của
VN
không
phải
vì
thiếu
lúa
gạo
mà
chỉ
là
“khai
thác
tài
nguyên
giá
rẻ”.
Nếu
họ
ngưng
đột
ngột
như
cách
vẫn
làm
với
nhiều
loại
nông
sản
khác,
chúng
ta
sẽ
cực
kỳ
rủi
ro.
Lối
thoát
TPP
Theo
các
chuyên
gia
thị
trường,
xuất
khẩu
gạo
đang
có
cơ
hội
lớn
khi
VN
tham
gia
Hiệp
định
Đối
tác
kinh
tế
xuyên
Thái
Bình
Dương
(TPP).
Bởi
nhiều
nước
xuất
khẩu
gạo
lớn
như
Thái
Lan
và
Ấn
Độ
không
có
mặt
trong
sân
chơi
này,
trong
khi
một
số
nước
nhập
khẩu
gạo
với
số
lượng
lớn
như
Malaysia,
Singapore,
Úc…
lại
tham
gia
TPP.
Có
thể
nói
chỉ
VN
là
nước
xuất
khẩu
gạo
trong
khu
vực
TPP.
Đây
là
cơ
hội
lớn
để
các
DN
dịch
chuyển
sang
các
thị
trường
ngoài
TQ.
Điều
cốt
yếu
là
TPP
đòi
hỏi
cao
hơn
về
chất
lượng
mà
chúng
ta
cần
phải
đáp
ứng
mới
tận
dụng
được
lợi
thế
này.
TS
Dương
Văn
Ni
(Trường
ĐH
Cần
Thơ)
đưa
ra
một
đề
xuất
táo
bạo
và
cụ
thể
hơn.
Đó
là
Chính
phủ
mạnh
dạn
đàm
phán
ký
hợp
đồng
xuất
khẩu
gạo
dài
hạn
với
các
khách
hàng
lớn.
Thị
trường
gạo
phân
thành
2
nhóm
chính
là
các
nước
nhập
khẩu
lớn
như
Philippines,
Indonesia,
Malaysia…
hay
các
nước
tiêu
thụ
gạo
chất
lượng
cao
như
Nhật,
Mỹ,
Úc…
Chúng
ta
nên
đàm
phán
cung
cấp
gạo
theo
yêu
cầu
của
từng
thị
trường
cụ
thể.
Ví
dụ
như
Philippines
trung
bình
mỗi
năm
nhập
khẩu
khoảng
1
triệu
tấn
gạo,
số
lượng
này
chỉ
cần
một
tỉnh
ở
ĐBSCL
là
đủ
năng
lực
cung
ứng.
Chính
phủ
sẽ
đàm
phán
và
chọn
một
địa
phương
có
sản
lượng
lúa
gạo
tương
ứng
để
chuyên
cung
cấp
cho
thị
trường
này.
Trong
địa
phương
đó
sẽ
chọn
ra
một
doanh
nghiệp
đủ
năng
lực
có
nhiệm
vụ
tổ
chức
sản
xuất,
thu
mua
lúa
cho
nông
dân
và
xuất
khẩu
sang
thị
trường
duy
nhất
đó.
Ở
các
thị
trường
khó
tính
cũng
làm
theo
hình
thức
tương
tự,
đáp
ứng
yêu
cầu
về
chất
lượng,
môi
trường,
an
toàn
vệ
sinh
thực
phẩm
theo
chuẩn
của
họ.
Như
vậy
sẽ
triệt
tiêu
được
tình
trạng
sản
xuất
manh
mún
mỗi
người
một
giống
và
cạnh
tranh
trong
tiêu
thụ,
lại
xây
dựng
được
thị
trường
một
cách
bền
vững.
“An
ninh
lương
thực
là
vấn
đề
mà
nhà
nước
nào
cũng
phải
đặt
lên
hàng
đầu
vì
vậy
vấn
đề
là
cách
thức
chúng
ta
làm
như
thế
nào
để
thuyết
phục
được
họ
ký
hợp
đồng
dài
hạn
với
ta.
Như
vậy,
không
chỉ
giải
quyết
bài
toán
của
ngành
lúa
gạo
mà
thương
lái
TQ
cũng
không
còn
cơ
hội
gây
rối
thị
trường”,
TS
Ni
khẳng
định.
Không
bán
rẻ
tài
nguyên
gạo
Muốn
không
bị
phụ
thuộc
thì
phải
đa
dạng
hóa
thị
trường.
Để
làm
được
việc
này
phải
bỏ
tư
duy
chạy
theo
số
lượng,
chỉ
nên
làm
2
vụ
để
từng
bước
nâng
dần
chất
lượng
thì
mới
vào
các
thị
trường
khác
được.
Nếu
chỉ
làm
2
vụ
nông
dân
không
tốn
nhiều
chi
phí
đầu
tư
và
tránh
rủi
ro.
Doanh
nghiệp
có
điều
kiện
thu
mua,
chế
biến,
dự
trữ
để
chờ
giá.
Ngành
nông
nghiệp
không
bị
áp
lực
phải
tiêu
thụ
hết
lúa
hàng
hóa
trong
dân.
Chúng
ta
không
phải
bán
rẻ
tài
nguyên
lúa
gạo
của
mình. Ông Hồ
Minh
Khải,
Giám
đốc
Công
ty
nông
nghiệp
Cờ
Đỏ
Nhiều
nước
đang
quan
tâm
gạo
VN
Theo
Hiệp
hội
Lương
thực
VN
(VFA),
sau
hợp
đồng
800.000
tấn
với
Philippines,
mới
đây
Vinafood
2
đã
ký
được
hợp
đồng
xuất
khẩu
200.000
tấn
gạo
5%
tấm
đi
Malaysia.
Một
số
khách
hàng
lớn
khác
như
Indonesia
hay
Bangladesh
cũng
muốn
mua
gạo
VN
và
đang
tìm
hiểu
giá.
Những
tín
hiệu
lạc
quan
trên
đã
giúp
giá
gạo
VN
loại
5%
tăng
10
USD/tấn
(405
-
415
USD/tấn). |
Theo
Chí
Nhân