Hơn 10 phút đăng đàn Bộ trưởng Bộ Công Thương trả lời nội dung gì?

Hàng rào kỹ thuật hạn chế hàng nông sản nước ngoài; phân bón giả; nhập khẩu rau quả; hệ thống phân phối tiêu thụ yếu, thức ăn gia súc là những vấn đề nóng có liên quan

Dưới đây là một số nội dung chính của Bộ trưởng Bộ Công thương – Vũ Huy Hoàng đã báo cáo Quốc hội trong hơn 10 phút tại phiên chất vấn của Đại biểu Quốc Hội chiều 23/11/2011.
 
Cẩn trọng với áp dụng hàng rào kỹ thuật với hàng nhập khẩu

Theo cam kết với Tổ chức thương mại thế giới WTO, Việt Nam có 4 mặt hàng nông sản nhập khẩu áp dụng hạn ngạch thuế quan là muối, đường ăn, trứng gia cầm các loại và thuốc lá lá nguyên liệu. Như vậy, chỉ có nhập khẩu 4 mặt hàng này mới áp dụng hạn ngạch.

Còn lại các sản phẩm nông sản khác được phép nhập khẩu, không hạn chế. Chúng ta chỉ có thể kiểm soát việc nhập khẩu thông qua các biện pháp kỹ thuật, trong đó đặc biệt là rau quả.     

Việc xây dựng các rào cản kỹ thuật theo Bộ cần phải tính đến một yếu tố nếu chúng ta xây dựng các tiêu chuẩn kỹ thuật thì theo quy định những tiêu chuẩn kỹ thuật này được áp dụng cho cả sản xuất trong nước và sản xuất ở nước ngoài, hàng của nước ngoài. Có nghĩa là khi chúng ta ban hành tiêu chuẩn kỹ thuật tránh việc phân biệt đối xử hàng hóa trong ngoài nước.

Vì vậy, Bộ nông nghiệp cũng như Bộ khoa học và công nghệ rất cẩn trọng trong việc đưa ra các biện pháp kỹ thuật. Vấn đề có thể làm dễ hơn đó là các biện pháp hành chính, ví dụ yêu cầu chứng minh xuất xứ của hàng hóa, việc này có thể làm được.

Ngoài ra, tại phiên trả lời chất vấn liên quan nội dung này Bộ trưởng có đề xuất một số biện pháp tăng cường xuất khẩu sản phẩm trong nông nghiệp như:

Một, tăng cường ký kết các Hiệp định khu vực mậu dịch tự do để có thể khai thác lợi thế do các Hiệp định khu vực mậu dịch tự do mang lại. 

Hai, đẩy mạnh xúc tiến thương mại hoạt động giới thiệu sản phẩm và tìm đến thị trường.

Ba, biện pháp đấu tranh chống bán phá giá và chống phân biệt đối xử với hàng hóa Việt Nam ở nước ngoài.

Bốn, hỗ trợ nông dân trong khuôn khổ cam kết thương mại thế giới. Chúng ta được phép hỗ trợ đến 10% tổng thu nhập về nông nghiệp hàng năm cho nông dân.

“Yếu nhất trong phân phối, tiêu thụ là vấn đề rau quả”

Vừa qua, chúng ta có xuất và nhập rau quả 2 chiều, chủ yếu với Trung Quốc, việc nhập khẩu này theo đánh giá của Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng có 2 mặt.

 Mặt không lợi, nếu chúng ta kiểm soát nhập khẩu không tốt có thể ảnh hưởng đến sản xuất trong nước của nông dân. Nhưng mặt có lợi là trong những thời vụ giáp hạt sản xuất rau quả trong nước bị hạn chế và bị ảnh hưởng bởi thiên tai việc nhập khẩu từ bên ngoài cũng góp phần khắc phục tình hình thiếu theo thời vụ.         

Năm 2010, Việt Nam xuất khoảng 76 triệu USD hàng rau quả, nhập khoảng 60 triệu USD. Như vậy là chúng ta vẫn xuất siêu phần rau quả.           

“Vấn đề yếu nhất trong phân phối, trong tiêu thụ đó là vấn đề rau quả, chúng tôi cũng xin báo cáo với Quốc hội là tiêu thụ sản phẩm rau, quả cho nông dân vừa qua thực hiện chưa có biện pháp căn cơ.” – Bộ trưởng chia sẻ.

Vì vậy, trong thời gian tới tiêu thụ rau quả cũng là vấn đề lớn mà ngành nông nghiệp cùng với Bộ Công Thương phải phối hợp với các địa phương. Bộ trưởng cho biết:

(i)  Hiện chúng ta cũng đã tiến hành một số những giải pháp, ví dụ trước hết là vận động các Tổng công ty thương mại lớn ở trong nước, trong đó có Tổng công ty thương mại Sài Gòn, Sài Gòn Co.op, Tổng công ty thương mại Hà Nội và Tổng công ty Phú Thái là 4 doanh nghiệp thương mại lớn nhất của cả nước ký kết hợp đồng tiêu thụ sản phẩm cho nông dân, chủ yếu là rau quả.

(ii) Bộ có chương trình làm việc với một số nhà phân phối và tiêu thụ lớn như Metro, BigC để có những chương trình ký kết hợp đồng và tiêu thụ sản phẩm của nông dân.

(iii) Bộ làm thí điểm với Liên minh hợp tác xã Việt Nam để sử dụng hệ thống hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp tham gia vào chương trình tiêu thụ sản phẩm, góp phần đưa hàng về nông thôn.

(iv) Chương trình xây dựng cơ sở hạ tầng thương mại, trong đó có các chợ đầu mối tiêu thụ nông sản cho nông dân, cái này có liên quan đến phần kinh phí, chúng tôi sẽ bàn với Bộ tài chính và Bộ kế hoạch và đầu tư. Trong kế hoạch hàng năm đều có phần ghi cho các địa phương để xây dựng một số chợ đầu mối.

“Hệ thống phân phối phân bón ở địa phương có vấn đề”

Hiện Chính phủ hết sức quan tâm xây dựng hệ thống phân phối trong nước, nhất là đối với 11 nhóm mặt hàng thiết yếu. Trong đó có 5/11 nhóm hàng là nông sản và nông nghiệp bao gồm gạo, muối, đường ăn, thức ăn gia súc và phân bón. 

Bộ Trưởng Vũ Huy Hoàng cho biết, trong 5 mặt hàng này chúng ta thiết lập hệ thống phân phối mức độ có khác nhau, vì vậy việc đáp ứng tiêu thụ sản phẩm cho nông dân cũng khác nhau.

“Chúng tôi cho rằng thời gian vừa qua gạo chúng ta làm tương đối tốt qua hai tổng công ty chủ lực là Tổng công ty lương thực miền Bắc và Tổng công ty lương thực miền Nam.

Với muối đã có Tổng công ty muối trực thuộc Tổng công ty lương thực miền Bắc cũng đảm nhận nhiệm vụ sản xuất và làm đầu mối tiêu thụ cho nông dân. Trong thời gian vừa qua, nhất là năm 2010, Tổng công ty muối mua gom khoảng 200.000 tấn muối cho nông dân trong lúc muối tồn kho lớn như vậy.

Về phân bón, có hai đơn vị lớn đó là Tổng công ty phân bón và hóa chất dầu khí (MCK: DPM) sản xuất phân đạm và Tập đoàn công nghiệp hóa chất Việt Nam sản xuất phân đạm và phân NPK các loại.“

Theo Bộ Công thương, mặt hàng phân bón ở Trung ương có hệ thống tương đối tốt. “Nhưng đúng là ở các địa phương, hệ thống chân rết phân phối sản phẩm phân bón còn có vấn đề. Chính vì thế, dẫn đến tình trạng một số loại phân bón chất lượng không đảm bảo, thậm chí có hàng giả, gian lận thương mại.”

Theo Bộ Trưởng Vũ Huy Hoàng, trong thời gian tới vừa cần phải tiếp tục được quan tâm vừa phối hợp chặt chẽ giữa Bộ nông nghiệp và phát triển nông thôn với Bộ công thương.

Cuối cùng, là vấn đề đầu ra cho sản phẩm của nông dân và vấn đề tiêu thụ, đảm bảo chi phí đầu vào không quá cao, việc này thực hiện qua chương trình bình ổn giá và cân đối cung cầu. Nghiên cứu thị trường bên ngoài để làm sao trong thời điểm thích hợp mình có giá xuất khẩu có lợi nhất cho người nông dân.