Hôm
nay
chúng
ta
trao
bằng
tốt
nghiệp
cho
các
em
sinh
viên,
những
người
thuộc
về
một
thế
hệ
mà,
theo
tờ
New
York
Times,
phải
đối
diện
với
tình
trạng
công
ăn
việc
làm
khó
khăn
nhất
trong
nhiều
thập
kỷ
qua,
khi
các
lĩnh
vực
hiện
vẫn
đang
xáo
trộn
với
những
đòi
hỏi
thay
đổi
về
quy
định
hành
chính,
đền
bù,
trách
nhiệm
trước
xã
hội…
Quan
điểm
CỦA
Harvard
Về
trường
ĐH
nghiên
cứu
trong
thế
kỷ
21?
Trong
tình
hình
hiện
nay,
khi
kiến
thức
và
những
người
nắm
giữ
kiến
thức
đóng
vai
trò
chủ
chốt
trong
giải
quyết
các
thách
thức
mà
chúng
ta
đang
phải
đối
mặt,
các
trường
đại
học
đang
trở
nên
quan
trọng
hơn
bao
giờ
hết.
Tổng
thống
Obama
đã
tuyên
bố
rằng:
Nước
Mỹ
phải
hỗ
trợ
“các
trường
cao
đẳng
và
đại
học
theo
kịp
đòi
hỏi
của
một
thời
đại
mới”,
phải
“khôi
phục
khoa
học
về
đúng
vị
trí
của
nó”,
và
phải
dẫn
đầu
thế
giới
trong
công
việc
nghiên
cứu
và
phát
kiến.
Bộ
trưởng
Năng
lượng
Steven
Chu
đã
củng
cố
thêm
cho
thông
điệp
này
bằng
việc
xác
nhận
rằng,
sự
thịnh
vượng
của
quốc
gia
trong
những
năm
tới
lệ
thuộc
vào
“khả
năng
nuôi
trồng
tài
nguyên
trí
tuệ”.
Nhưng
xác
nhận
lại
tầm
quan
trọng
của
các
trường
đại
học
là
chưa
đủ,
chúng
ta
bắt
đầu
thấy
rằng
phải
thay
đổi
cách
làm
việc.
Tại
các
viện
nghiên
cứu
hàng
đầu
ở
Harvard,
chúng
ta
đối
diện
với
những
hoàn
cảnh
mới,
đòi
hỏi
phải
thay
đổi
chiến
lược,
phải
quyết
định
cái
gì
có
thể
và
bắt
buộc
phải
loại
bỏ.
Nhưng
tất
cả
những
việc
này
mới
chỉ
là
sự
bắt
đầu
của
một
tiến
trình
lâu
dài.
Đã
tới
lúc
không
nên
nghĩ
mình
là
một
phần
tử
bất
lực
trong
cuộc
khủng
hoảng
kinh
tế
toàn
cầu,
chúng
ta
không
chỉ
đóng
vai
trò
quản
lý
và
phục
vụ
cho
một
Harvard
có
bề
dày
truyền
thống
đáng
tự
hào,
mà
còn
phải
xác
định
và
tạo
dựng
các
mục
tiêu
của
một
trường
đại
học
trong
thời
đại
mới.
Cuộc
khủng
hoảng
tài
chính
đơn
thuần
chỉ
làm
sáng
rõ
những
vấn
đề
tiềm
ẩn
về
tương
lai
nghiên
cứu
khoa
học
của
nước
Mỹ
cũng
như
sự
hỗ
trợ
cho
khoa
học
tại
các
trường
đại
học
-
một
địa
chỉ
thiết
yếu
phục
vụ
nghiên
cứu
cơ
bản
và
ứng
dụng
của
nước
Mỹ. |
Nhà
sử
học
danh
tiếng
nghiên
cứu
về
thời
Trung
Cổ
đã
từng
nhận
xét
rằng
“thay
đổi
là
điều
khiến
chúng
ta
phải
tự
hỏi
ta
là
ai”.
Cái
gì
là
phù
du?
Cái
gì
là
nền
tảng?
Cái
gì
chỉ
là
thói
quen?
Chúng
ta
phải
đặt
ra
những
câu
hỏi
này,
phải
giành
lấy
thời
khắc
thay
đổi
với
những
cơ
hội
nó
mang
lại
để
trở
thành
người
kiến
tạo,
thay
vì
là
nạn
nhân
của
nó.
Chúng
ta
phải
tự
hỏi
rằng
mình
muốn
trở
thành
như
thế
nào
khi
cơn
suy
thoái
và
khủng
hoảng
qua
đi
–
khi
thế
giới
đi
tới
một
trạng
thái
mà
ta
gọi
là
sự
bình
thường
mới.
Chúng
ta
dự
kiến
như
thế
nào
về
bản
thân
mình
và
các
mục
tiêu
hướng
tới?
Những
câu
hỏi
này
đặt
ra
yêu
cầu
cho
mọi
thành
viên
trong
trường
phải
quyết
định
và
lựa
chọn.
Mỗi
lựa
chọn
đều
sẽ
có
ảnh
hưởng
và
vai
trò
của
nó,
nhưng
tôi
muốn
các
bạn
chú
ý
tới
ảnh
hưởng
toàn
cục.
Những
lựa
chọn
này,
một
cách
tổng
thể
sẽ
trả
lời
cho
câu
hỏi:
Harvard
có
quan
điểm
ra
sao
về
một
trường
đại
học
nghiên
cứu
trong
thế
kỷ
21?
Tôi
muốn
tập
trung
vào
3
khía
cạnh
cơ
bản
dưới
đây.
Duy
trì
chi
phí
giáo
dục
nâng
cao
ở
mức
chấp
nhận
được
là
điều
rất
quan
trọng
đối
với
nước
Mỹ,
cũng
như
đối
với
Harvard,
nhằm
cung
cấp
các
cơ
hội
công
bằng
để
có
thể
thu
hút
được
các
tài
năng.
Chúng
ta
đã
hành
động
quyết
đoán
vì
những
mục
tiêu
này.
Trong
5
năm
qua,
chúng
ta
đã
tạo
dựng
những
chương
trình
học
bổng
được
cải
cách
cơ
bản
nhằm
hỗ
trợ
cho
sinh
viên
cấp
đại
học,
đảm
bảo
chắc
chắn
rằng
mọi
sinh
viên
có
năng
lực
ở
mọi
hoàn
cảnh
tài
chính
đều
có
thể
mơ
ước
học
tại
Harvard.
Và
trong
thập
kỷ
vừa
rồi,
chúng
ta
cũng
đã
tăng
gấp
3
học
bổng
cho
nghiên
cứu
sinh
và
sinh
viên
các
trường
chuyên
sâu.
Hỗ
trợ
cho
các
sinh
viên
tài
năng
là
một
phần
cơ
bản
làm
thành
bản
sắc
của
chúng
ta,
vì
chúng
ta
tin
rằng
những
ý
tưởng
khôn
ngoan
nhất
không
phải
là
đặc
quyền
của
một
nhóm
xã
hội,
một
sắc
tộc,
một
giới
tính,
hay
một
quốc
tịch
riêng
biệt.
Cùng
với
cam
kết
đưa
được
những
tiềm
năng
tốt
nhất
tới
ghế
giảng
đường,
chúng
ta
phải
tiếp
tục
đầu
tư
cho
một
đội
ngũ
giảng
dạy
hàng
đầu
để
có
thể
dẫn
dắt
họ,
cũng
như
theo
đuổi
các
công
việc
nghiên
cứu.
Ngay
cả
khi
các
nguồn
lực
eo
hẹp,
chúng
ta
phải
tiếp
tục
duy
trì
và
xây
dựng
đội
ngũ
giảng
dạy
cho
tương
lai.
|
Quyền
tự
do
trong
học
thuật
đi
kèm
bổn
phận
nói
ra
sự
thật,
ngay
cả
khi
điều
ấy
khó
khăn
hay
ngược
với
quan
điểm
số
đông.
Cái
đích
hướng
tới
tận
cùng
là
chân
lý
dưới
hình
thức
tri
thức
khoa
học
thuần
túy,
không
chịu
sự
tác
động
từ
các
hệ
tư
tưởng
hay
quyền
lợi
chính
trị.
------------------------------------
Chúng
ta
cũng
phải
tạo
ra
những
cách
thức
mới
để
duy
trì
chúng
khi
thời
cuộc
thay
đổi.
Chúng
ta
chịu
trách
nhiệm
đối
với
những
truyền
thống
này
cùng
các
giá
trị
mà
chúng
hàm
chứa,
duy
trì
niềm
tin
rằng
sự
tự
do
theo
đuổi
chân
lý
sẽ
tạo
nên
một
thế
giới
tốt
đẹp
hơn
cho
tất
cả
mọi
người. |
Trường
đại
học
có
vai
trò
của
một
địa
chỉ
thiết
yếu
phục
vụ
nghiên
cứu
cơ
bản
và
ứng
dụng
của
nước
Mỹ.
Trong
những
năm
gần
đây,
lượng
đầu
tư
hữu
hạn
cho
hoạt
động
này
từ
khối
doanh
nghiệp
tư
nhân
đang
suy
giảm,
tiêu
biểu
nhất
là
ví
dụ
về
sự
thu
hẹp
của
Phòng
nghiên
cứu
Bell,
nơi
trước
đây
từng
cho
ra
lò
những
nghiên
cứu
cơ
bản
quan
trọng.
Hỗ
trợ
của
Chính
phủ
cũng
ở
trong
tình
trạng
tương
tự.
Ba
thập
kỷ
vừa
qua,
kinh
phí
của
Liên
bang
dành
cho
nghiên
cứu
và
phát
triển,
nếu
tính
theo
tỉ
lệ
với
GDP,
thực
tế
đã
giảm
15%.
Gói
hỗ
trợ
kinh
tế
của
Chính
phủ
phần
nào
giúp
giảm
nhẹ
sức
ép
này:
Với
21
tỷ
USD
được
sử
dụng
trong
2
năm
qua,
đồng
thời
Chính
phủ
đặt
ra
mục
tiêu
dành
hơn
3%
GDP
cho
nghiên
cứu
và
phát
triển
ngay
cả
khi
gói
hỗ
trợ
kinh
tế
chấm
dứt.
Nhưng
thâm
hụt
ngân
sách
nặng
nề
kết
hợp
với
sự
suy
giảm
nguồn
lực
của
các
trường
đại
học
sẽ
tạo
ra
những
trở
ngại
thực
sự
trước
tham
vọng
này.
Thậm
chí
từ
trước
khi
nền
kinh
tế
suy
thoái,
mô
hình
hỗ
trợ
cho
khoa
học
cần
phải
được
xem
lại.
Theo
một
bản
báo
cáo
từ
Viện
Hàn
lâm
Quốc
gia
trong
năm
2007,
nước
Mỹ
phải
đối
diện
với
một
“cơn
bão
đang
hình
thành”,
khi
mà
quá
ít
sinh
viên
chọn
ngành
học
là
khoa
học;
quá
ít
người
có
được
sự
hỗ
trợ
cần
thiết
để
bắt
đầu
và
duy
trì
sự
nghiệp;
quá
nhiều
người
chọn
những
nghiên
cứu
an
toàn,
với
kết
quả
dễ
đoán
trước,
nhằm
có
được
kinh
phí;
quá
ít
người
có
thể
tự
do
đi
theo
trí
tò
mò
nhằm
theo
đuổi
những
tư
tưởng
thật
sự
có
tính
cách
mạng.
Cuộc
khủng
hoảng
tài
chính
đơn
thuần
chỉ
làm
sáng
rõ
những
vấn
đề
tiềm
ẩn
về
tương
lai
nghiên
cứu
khoa
học
của
nước
Mỹ
cũng
như
sự
hỗ
trợ
cho
khoa
học
tại
các
trường
đại
học
nghiên
cứu
của
chúng
ta.
Gói
kinh
phí
kích
thích
tăng
trưởng
trong
ngắn
hạn
không
thể
làm
chúng
ta
sao
lãng
tìm
kiếm
những
giải
pháp
lâu
dài.
Tại
Harvard,
chúng
ta
đã
nghĩ
tới
những
mối
liên
kết
mới
với
các
tổ
chức
và
doanh
nghiệp,
cũng
như
với
các
tổ
chức
giáo
dục
lân
cận.
Chúng
ta
đã
thấy
những
mối
hợp
tác
mới
tại
Harvard,
với
các
bệnh
viện,
với
Viện
Broad,
với
trường
MIT,
và
các
trường
đại
học
khác
có
vai
trò
quan
trọng
như
thế
nào
cho
các
nghiên
cứu
hiện
nay
và
sắp
tới
về
tế
bào
gốc,
khoa
học
thần
kinh,
gene,
và
công
nghệ
sinh
học.
Sự
liên
kết
này
sẽ
mang
lại
nhiều
hứa
hẹn
để
chi
phí
học
hành
tại
Harvard
đủ
rẻ
cho
mọi
người.
Muốn
duy
trì
sự
ưu
việt
trong
nghiên
cứu
khoa
học,
chúng
ta
phải
tạo
ra
những
cách
thức
mới
trong
tiến
hành
và
hỗ
trợ
nghiên
cứu.
Các
trường
đại
học
có
vai
trò
như
người
phản
biện
và
lương
tâm
của
xã
hội.
Chúng
ta
vốn
phải
là
nơi
sinh
ra
không
chỉ
kiến
thức,
mà
cả
sự
nghi
ngờ-
bởi
sự
hiểu
biết
vốn
có
gốc
rễ
từ
nghi
vấn,
từ
việc
liên
tục
đặt
ra
câu
hỏi,
chứ
không
phải
hùa
theo
một
cách
thụ
động
những
gì
đã
được
công
nhận.
Có
lẽ,
hơn
bất
cứ
tổ
chức
nào
trong
xã
hội,
các
trường
đại
học
hướng
tới
tầm
nhìn
xa
và
được
quyền
sinh
ra
những
quan
điểm
phê
phán
vì
người
ta
không
bị
bắt
phải
lệ
thuộc
tuyệt
đối
vào
hiện
tại.
Các
trường
đại
học
vẫn
thường
được
đánh
giá
dựa
trên
những
đóng
góp
đo
đếm
được
như
đóng
góp
cho
tăng
trưởng
kinh
tế,
khả
năng
cạnh
tranh.
Nhưng
những
đóng
góp
như
vậy
chỉ
là
một
phần
trọng
trách
của
một
trường
đại
học.
Chúng
ta
cần
đến
những
mục
tiêu
lâu
dài
hơn,
ít
thực
dụng
hơn.
Tôi
e
rằng
các
trường
đại
học
chúng
ta
còn
chưa
làm
hết
những
gì
có
thể
làm,
chưa
đặt
ra
những
câu
hỏi
sâu
xa,
chưa
dám
đặt
những
nghi
vấn
ngay
tại
nền
tảng
-
vốn
là
điều
cần
thiết
cho
tính
chính
trực
của
mọi
xã
hội.
Khi
mà
thế
giới
chìm
trong
những
bong
bóng
tan
vỡ
của
sự
thịnh
vượng
vật
chất
giả
tạo,
liệu
chúng
ta
có
nên
làm
rõ
bản
chất
rủi
ro
và
tự
huyễn
hoặc
cố
hữu
trong
các
lựa
chọn
kinh
tế
và
tài
chính,
bằng
hoạt
động
nghiên
cứu,
giảng
dạy,
và
bình
luận
của
mình?
Liệu
chúng
ta
có
nên
phản
biện
mạnh
mẽ
hơn
trước
những
sự
thừa
thãi,
vô
trách
nhiệm,
những
tư
duy
ngắn
hạn
kéo
theo
hậu
quả
dài
hạn?
Quyền
tự
do
trong
học
thuật
đi
kèm
bổn
phận
nói
ra
sự
thật,
ngay
cả
khi
điều
ấy
khó
khăn
hay
ngược
với
quan
điểm
số
đông.
Cái
đích
hướng
tới
tận
cùng
là
chân
lý
dưới
hình
thức
tri
thức
khoa
học
thuần
túy,
không
chịu
sự
tác
động
từ
các
hệ
tư
tưởng
hay
quyền
lợi
chính
trị.
Chân
lý
có
thể
đến
theo
cách
nhìn
của
các
nhà
nghiên
cứu
nhân
văn,
dạy
chúng
ta
cách
đọc
và
nghĩ
một
cách
nghiêm
túc,
chặt
chẽ,
và
khách
quan;
cho
chúng
ta
được
biết
cách
nhìn
nhận
của
những
nơi
chốn
khác,
quan
điểm
khác,
và
thời
đại
khác.
Chân
lý
cũng
có
thể
đến
qua
tác
động
mới
mẻ
độc
đáo
của
nghệ
thuật
–
giúp
chúng
ta
hiểu
mình
hơn,
hiểu
thế
giới
hơn
qua
tai
và
mắt.
Chân
lý
cũng
đến
khi
ta
đặt
ra
những
câu
hỏi
về
đạo
đức
và
trách
nhiệm
cốt
lõi
của
các
trường
chuyên
sâu.
Sự
tăng
cường
vai
trò
của
chúng
ta
trong
phản
biện
và
nghi
vấn
gắn
với
việc
giáo
dục
cấp
đại
học
phải
nỗ
lực
“tháo
gỡ
các
định
kiến,
xa
lạ
hoá
những
gì
đã
quen
thuộc…,
để
làm
mất
phương
hướng
của
những
người
trẻ
tuổi
và
giúp
đỡ
họ
tự
mình
tìm
thấy
phương
hướng
riêng”.
Các
trường
đại
học
là
động
cơ
thúc
đẩy
cơ
hội;
các
trường
đại
học
là
địa
chỉ
cơ
bản
cho
nghiên
cứu
khoa
học
của
nước
Mỹ;
các
trường
đại
học
là
nơi
phát
ra
tiếng
nói
sự
thật:
Đây
là
ba
khía
cạnh
căn
bản
để
chúng
ta
tự
nhìn
nhận
mình.
Nhưng
mỗi
khía
cạnh
đều
đứng
trước
các
thử
thách
của
thời
kỳ
mới
-
thử
thách
về
cấu
trúc,
về
tính
khả
thi,
về
quan
niệm
giá
trị.
Và
chúng
ta
cũng
đứng
trước
thách
thức
làm
sao
thể
hiện
cam
kết
của
mình
trước
những
quy
củ
này,
vốn
từ
lâu
làm
thành
cốt
lõi
của
bản
sắc
đã
được
xác
lập.
Chúng
ta
không
được
phép
quên
những
quy
củ
này,
không
bỏ
rơi
chúng
khi
đưa
ra
rất
nhiều
lựa
chọn
trong
các
tháng
sắp
tới
về
cái
gì
nên
giữ
lại,
cái
gì
phải
từ
bỏ.
Nhưng
chúng
ta
cũng
phải
tạo
ra
những
cách
thức
mới
để
duy
trì
chúng
khi
thời
cuộc
thay
đổi.
Chúng
ta
chịu
trách
nhiệm
đối
với
những
truyền
thống
này
cùng
các
giá
trị
mà
chúng
hàm
chứa,
duy
trì
niềm
tin
rằng
sự
tự
do
theo
đuổi
chân
lý
sẽ
tạo
nên
một
thế
giới
tốt
đẹp
hơn
cho
tất
cả
mọi
người.
Đây
là
điều
truyền
cảm
hứng
cho
tất
cả
những
việc
chúng
ta
làm,
cũng
như
mỗi
khi
chúng
ta
tự
nghi
vấn
mình
–
trong
hiện
tại
và
những
năm
tháng
tới.
PHẠM
TRẦN
LÊ
lược
dịch