Chủ tịch Sài Gòn Co.op “hỏi khó” Bộ trưởng Cao Đức Phát

Một nền nông nghiệp sản xuất lớn nhưng vẫn đảm bảo được quyền sở hữu của người nông dân trên từng thửa ruộng của mình? Hay hạn chế nhập khẩu nông sản khi Việt Nam đã là thành viên WTO?

Chiều ngày 23/11/2011, trong phiên chất vấn Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn – Cao Đức Phát, Đại biểu Quốc hội – doanh nhân , chủ tịch Hội Đồng Quản Trị của Liên hiệp Hợp tác xã Thương mại TP.Hồ Chí Minh (Sài Gòn Co.op) - Đơn vị chủ quản hệ thống chuỗi Siêu thị Co.op Mart đã có những câu hỏi được đánh giá là khó, nhưng thực tế dành cho Bộ trưởng.

Khó nhưng chúng ta vẫn có thể làm được

Đại biểu: Bộ trưởng đã có những giải pháp gì để tổ chức mô hình sản xuất phù hợp với đòi hỏi của một nền nông nghiệp sản xuất lớn nhưng vẫn bảo đảm được quyền sở hữu của người nông dân trên từng thửa ruộng của mình?

Bộ Trưởng: Đúng là trên diện tích có 10,1 triệu ha, chúng ta có 13,5 triệu hộ nông dân canh tác và có hàng chục triệu mảnh ruộng nhỏ, trong điều kiện đó chúng ta lại muốn vươn lên một nền sản xuất nông nghiệp hàng hóa quy mô lớn.

Đây là một bài toán khó, nhưng chúng ta vẫn có thể làm được và nước ta trong nhiều lĩnh vực chúng ta đã làm được điều đó như: hình thành được các vùng sản xuất cao su, cà phê quy mô lớn, những vùng sản xuất lúa gạo quy mô lớn.

Theo đại biểu Hòa: Sản xuất nông nghiệp chỉ có thể phát triển và đi lên trên nền tảng của một nền sản xuất nông nghiệp quy mô lớn và có khả năng ứng dụng các khoa học kỹ thuật cũng như các tiến bộ của công nghệ để bảo đảm được năng suất, chất lượng và hiệu quả. Để làm được điều đó đòi hỏi một quy mô đầu tư lớn và có khả năng dẫn đến tích tụ ruộng đất trên những cánh đồng có quy mô diện tích trồng lớn. Trong khi đó đại bộ phận nông dân chúng ta trong điều kiện sản xuất phân tán, manh mún trên những thửa ruộng nhỏ.

Chúng ta đang từng bước hình thành những vùng sản xuất về thủy sản, các cơ sở chăn nuôi quy mô lớn.  Ngay trong trồng trọt ở Nam Bộ hiện nay phong trào xây dựng cánh đồng mẫu lớn cũng là một cách, hay là ở miền Bắc những cách tổ chức là cùng cha, nhưng khác chủ, cùng nhau sản xuất và cùng thời điểm, cùng giống lúa thì cũng là cách để tạo ra sản xuất khối lượng hàng hóa lớn hơn thì đó là một con đường.

Con đường thứ hai nữa là phát triển các hình thức hợp tác trong nông nghiệp.

Đại biểu: Như vậy hiện nay đã hình thành những sự hợp tác của người nông dân, vấn đề tôi quan tâm ở đây là sự tích tụ, tập hợp một cách tự phát của nông dân hay dưới góc độ quản lý Nhà nước. Chúng ta đã có những tác động gì để thúc đẩy nhanh quá trình này, thậm chí chúng ta đã có tham mưu đề xuất những chính sách gì để khuyến khích và thúc đẩy nhanh quá trình này?  

Bộ Trưởng: Việc hình thành các vùng sản xuất tập trung quy mô lớn không phải một cách tự phát mà trong nhiều năm qua đã có sự tác động của Nhà nước.

Trước hết đó là bằng công tác quy hoạch ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn đã cùng với các địa phương liên tục rà soát và hướng dẫn nông dân để hình thành các vùng cao su, cà phê, mía, đường, chè, các vùng sản xuất lúa, gạo chất lượng cao v.v... hay là các vùng thủy sản, lâm nghiệp.

Sau khi có quy hoạch thì cũng đã có cơ chế chính sách để hỗ trợ bằng cách đầu tư xây dựng các hệ thống thủy lợi, chính sách hỗ trợ trực tiếp từ nhân dân, trồng cao su, trồng các loại cà phê, trồng chè trong nhiều năm qua.

Hướng dẫn nhân dân sử dụng các giống tốt và áp dụng các quy trình kỹ thuật; những cánh đồng mẫu lớn cũng có sự kết hợp rất chặt chẽ giữa các cơ quan chuyên môn đại diện cho Nhà nước cùng với các doanh nghiệp để hỗ trợ và hướng dẫn bà con nông dân.

Đã có KH điều chỉnh gần 1.000 tiêu chuẩn cho hàng nông sản. Nhưng không đủ.

Đại biểu: Bộ nông nghiệp chúng ta đã có những giải pháp gì để giúp phát triển và bảo vệ sản xuất nông nghiệp có những sản phẩm mà chúng ta có đủ, có thừa khả năng để sản xuất?

Bộ Trưởng: chúng tôi đã đưa ra những giải pháp phù hợp với cam kết của chúng ta với các tổ chức quốc tế, đặc biệt là với WTO và thông lệ quốc tế.

Từ năm ngoái chúng tôi đã ban hành những thông tư có quy định rằng từ sau khi thông tư ban hành thì các nước xuất khẩu nông sản vào nước Việt Nam phải thông báo trước về chế độ kiểm soát chất lượng ở nước mình, thông báo về năng lực của doanh nghiệp và thông báo về các đặc tính của những loại nông sản đó.

Trước mắt chúng tôi kiểm soát trên cơ sở những xác nhận đó. Nhưng lâu dài sẽ tiến tới như các nước thực hiện đối với nước ta là sẽ cử người đến tận nơi kiểm soát ở cơ sở.

Mặt khác nữa cũng đưa ra tiêu chuẩn kỹ thuật phù hợp với thông lệ quốc tế để đảm bảo rằng nông sản nhập khẩu vào nước ta đảm bảo chất lượng, an toàn vệ sinh thực phẩm, phù hợp với thông lệ quốc tế.

Đại biểu: Khi nào chúng ta có được hàng rào kỹ thuật để bảo vệ sản xuất nông sản trong nước ?

Bộ Trưởng: Đây là vấn đề mà Chính phủ đã chỉ đạo và chúng tôi, các bộ, Bộ nông nghiệp và phát triển nông thôn, Bộ khoa học và công nghệ, Bộ công thương đã phối hợp với nhau và liên tục thực hiện.

Ngoài việc ban hành những văn bản pháp luật, chúng tôi đã chỉ đạo rất quyết liệt, xây dựng các tiêu chuẩn kỹ thuật và điều chỉnh các tiêu chuẩn kỹ thuật phù hợp với những quy định quốc tế.

Riêng ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn chúng tôi đã có kế hoạch điều chỉnh tới gần 1.000 tiêu chuẩn. Nhưng tôi tin rằng ngay 1.000 tiêu chuẩn đó cũng không đủ, bởi vì các mặt hàng của chúng ta rất nhiều.

Do đó, bên cạnh việc gấp rút xây dựng các tiêu chuẩn, quy chuẩn của Việt Nam, chúng tôi cũng nghiên cứu để áp dụng những tiêu chuẩn của quốc tế.

Nền nông nghiệp của chúng ta hiện nay đã hội nhập rất sâu sắc với thị trường quốc tế nên hầu như chúng ta phải sản xuất theo các tiêu chuẩn quốc tế và chúng tôi đang tiếp tục kiên trì thực hiện đường hướng này.

Việt Nam là một trong những nước sản xuất rất nhiều loại nông sản, tuy nhiên trên thị trường vẫn tràn ngập những nông sản nhập khẩu từ các nước, đặc biệt từ Trung Quốc và chúng ta không kiểm soát được chất lượng của các loại sản phẩm này