Thanh long Việt Nam gặp khó vì... luật Mỹ khó hiểu

Nhiều doanh nghiệp Việt Nam không dám tiếp tục xuất khẩu thanh long vào thị trường Mỹ vì cách làm khó hiểu của cơ quan kiểm soát nước này.


Luật hiện đại hóa an toàn thực phẩm mới của Chính phủ Mỹ bắt đầu có hiệu lực, nhưng cơ quan giám sát, thi hành nước này lại lúng túng khi thực thi là nguyên nhân khiến trái thanh long Việt Nam bí đường vào thị trường này.

Quy định khó hiểu

Ông Hồ Văn Quang, Giám đốc Công ty CP chiếu xạ An Phú (Bình Dương), bức xúc, liên tiếp 8 container thanh long xuất khẩu vào Mỹ (mỗi container trị giá 600 – 700 triệu đồng) không được thông quan vì bị kết luận do dư lượng thuốc bảo vệ thực vật vượt quá mức cho phép. Tuy nhiên, những chỉ tiêu dư lượng đó lại không được phía Cơ quan Quản lý thuốc và thực phẩm (FDA) Mỹ quy định rõ là giới hạn bao nhiêu và đáng nói là trước đó không hề có quy định này nêndoanh nghiệpkhông khỏi ấm ức.

Dù đã đưa được 67 container thanh long vào Mỹ và chưa có lô hàng nào bị hủy như An Phú, nhưng theo ông Mai Xuân Thìn, Giám đốc xuất nhập khẩu Công ty TNHH Rồng Đỏ (TP HCM), hơn 2 tuần nay phải ngưng xuất vì những cách làm khó hiểu của FDA. Thông thường, trong thời hạn 24 giờ sau khi cập cảng Mỹ được FDA kiểm tra, thanh long sẽ được thông quan, nhưng gần đây, liên tiếp 3 container thanh long của Rồng Đỏ bị giữ lại không rõ lý do. Có container bị giữ từ 2 – 4 ngày, thậm chí tới 7 ngày. Trong khi đường vận chuyển đến Mỹ khá dài ngày, thanh long sau khi đến phải bán trong vòng 7 ngày, nếu không sẽ hỏng.

Cần hành động quyết liệt

Ông Matthew Lantz, chuyên gia về chính sách thương mại và rau quả nhiệt đới USAID STAR Plus của Mỹ, thừa nhận, hiện vẫn chưa có tiêu chuẩn cho trái thanh long, vì Mỹ không trồng được loại cây này và cũng không thể áp dụng tiêu chuẩn của một loại trái nào cho thanh long. Nhưng theo ông Nguyễn Tử Cương, nguyên Giám đốc Cục quản lý chất lượng nông lâm và thủy sản (NAFIQAD), việc đầu tiên với nước nhập khẩu là phải thu thập thông tin và đánh giá về sản phẩm nhập khẩu. Hơn nữa, thanh long Việt Nam đã vào thị trường Mỹ chứ không phải là mặt hàng mới, nên không thể chấp nhận việc phía Mỹ nói không có chỉ tiêu cụ thể cho trái cây này.

Để giúp các nhà xuất khẩu thanh long giải quyết khó khăn trước mắt, ông Andrew Stephens, cố vấn thương mại cấp cao của USAID STAR Plus, cho rằng, cácdoanh nghiệpcần nhờ các cơ quan quản lý Việt Nam yêu cầu cơ quan quản lý, kiểm tra của Mỹ đưa ra những bằng chứng thuyết phục. Ông này cảnh báo, nếu không có những hành động quyết liệt, thì với các điều khoản mới đã và đang có hiệu lực, sẽ còn nhiều nông sản và và thủy sản từ Việt Nam xuất qua Mỹ khó tránh rắc rối.

Nhận định của ông Nguyễn Hữu Đạt, Giám đốc Trung tâm Kiểm dịch thực vật sau nhập khẩu 2, thuộc Cục Bảo vệ thực vật (Bộ NN-PTNT), đây có thể là cách dựng hàng rào kỹ thuật của Mỹ, khi mà lượng trái cây này xuất vào Mỹ liên tục tăng (năm 2010 xuất 856 tấn, dự kiến 2011 là 1.300 tấn). Trước đây, Bộ Nông nghiệp Mỹ chỉ kiểm tra an toàn dịch bệnh, nhưng giờ luật mới yêu cầu kiểm tra cả an toàn thực phẩm, tỉ lệ kiểm tra trước chỉ 10% giờ là 100%. Để vượt qua hàng rào này, các DN cần kiểm tra lại vùng trồng, khuyến cáo nông dân hạn chế tối đa sử dụng thuốc bảo vệ thực vật.

“Trái thanh long cần phải đăng ký loại thuốc bảo vệ thực vật được sử dụng với cơ quan bảo vệ môi trường Mỹ, xem nó thuộc nhóm dư lượng nào, được cho phép tối đa bao nhiêu… Nhưng để làm được điều này phải mất 15 tháng. Nên cơ quan quản lý hai nước cần hợp tác xây dựng một bộ tiêu chuẩn cho thanh long”, (ông Matthew Lantz, chuyên gia USAID STAR Plus).