Cạnh tranh nước chấm: Người dùng chịu thiệt!

Việc pha thêm nước và phụ gia vào nước mắm với tỉ lệ bao nhiêu thì tùy vào… đạo đức kinh doanh.

Sáng nay (27-10), Hội Lương thực thực phẩm TP.HCM có buổi hội thảo về “Tiêu chuẩn chất lượng nước chấm”. Hội thảo này được tổ chức nhằm đảm bảo sự cạnh tranh lành mạnh giữa các nhà sản xuất nước chấm, đồng thời bảo vệ quyền lợi chính đáng của người tiêu dùng.

Giằng co giữa truyền thống và công nghiệp

Một chuyên viên kỹ thuật của Công ty Nước mắm L. cho biết nước mắm truyền thống hay nước mắm công nghiệp đều có ưu điểm, nhược điểm. Nước mắm truyền thống làm từ cá và muối, doanh nghiệp có thể bổ sung phụ gia điều vị hoặc đường cát trắng cho bớt mặn. Nước mắm này có hương nước mắm tự nhiên của quá trình ủ chượp. Nếm thì lưỡi thấy mặn nhưng nuốt vào thì cổ cảm nhận cái hậu ngọt của đạm. Tuy nhiên, phải biết thưởng thức mới thấy ngon, không thì chỉ thấy hôi!

Mặt khác, nước mắm truyền thống thường lắng muối dưới đáy chai, nhanh xỉn màu nên về mặt mỹ quan thì nhiều người tiêu dùng không thích.

Làm nước mắm pha chế công nghiệp là lấy nước mắm truyền thống rồi pha thêm nước (hoặc nước muối loãng). Nước này là nước pha sau khi nước mắm được ủ chượp xong, không phải là nước pha trong quá trình ủ chượp. Khi pha thêm nước, vị nước mắm sẽ nhạt, màu phai, hương không đậm đà, dễ bị hư. Vì vậy mà DN phải dùng thêm các chất điều vị, chất tạo màu, hương liệu, chất bảo quản. Nước càng nhiều thì phụ gia cũng phải càng nhiều mới ra chai nước mắm “coi được”. Việc pha thêm nước và phụ gia với tỉ lệ bao nhiêu thì tùy vào… đạo đức kinh doanh của từng DN. Người trong ngành và máy móc kỹ thuật phân tích mới biết chứ người tiêu dùng chỉ nhìn, ăn nước mắm rất khó nhận biết.

Ông Trần Hữu Hiền, Giám đốc điều hành Công ty TNHH Sản xuất Thương mại Dịch vụ Bảy Hồng Hạnh, cho biết quy định hiện hành không buộc ghi nhãn nước mắm nguyên chất hay nước mắm pha chế công nghiệp. Tuy nhiên, người tiêu dùng có thể xem nhãn hàng hóa, nếu DN sử dụng phụ gia thì phải ghi trên nhãn. Nước mắm truyền thống, nguyên chất thì không cần dùng chất bảo quản hay chất tạo màu làm gì.

Ông Hiền cũng cho rằng nên có quy định rõ ràng về ghi nhãn nước mắm, ví dụ ghi cụ thể là nước chấm, nước mắm pha chế, nước mắm truyền thống… để người tiêu dùng phân biệt, lựa chọn.

Muốn rẻ, giảm nước mắm cốt

Một DN có vị trí khá vững trong ngành nước mắm cho biết ngành nào cũng có cạnh tranh lành mạnh lẫn cạnh tranh không lành mạnh. Cuộc cạnh tranh trong ngành nước chấm đang có nhiều biểu hiện không lành mạnh. Đáng tiếc, sức khỏe của người tiêu dùng lãnh đủ hậu quả của cuộc cạnh tranh này.

DN này cho biết nhiều nhà sản xuất nước mắm đang mất dần thị phần vào tay một vài DN. Một vài DN lớn có thế mạnh về quảng cáo, có kênh phân phối tốt, sản phẩm lại hợp khẩu vị, giá cả cũng vừa túi tiền. Vì vậy mà dần chiếm lĩnh thị trường. Các DN khác tuy có sản phẩm ngon nhưng không xây dựng được hệ thống phân phối, không biết tiếp thị thì cũng mất thị trường. Đã có nhiều DN quay sang cạnh tranh bằng giá. Mà muốn giá rẻ thì giảm nước mắm “cốt”, tăng dùng phụ gia, chất bảo quản… Như vậy thì người tiêu dùng chịu thiệt.

DN này cho biết: “Hai năm trước, bản thân DN tôi cũng lao đao. Chúng tôi không có kênh phân phối, không biết quảng cáo thu hút, làm tiếp thị cũng chưa đạt nên dù có nước mắm ngon cũng bán không được. Vì vậy mà chúng tôi phải chuyển hướng, vừa bán cho người tiêu dùng vừa cung cấp nước mắm cho các nhà sản xuất khác hoặc sản xuất dưới nhãn hiệu của đơn vị khác. Đồng thời, xây dựng dòng sản phẩm nước mắm mới không chất điều vị để có thể trụ vững trên thị trường”.