|
Bốc
dỡ
gạo
xuất
khẩu
ở
Thái
Lan.
(Nguồn:
EPA/TTXVN) |
Sản
xuất
lương
thực
của
các
nước
Đông
Nam
Á
trong
sáu
tháng
đầu
năm
nay
tăng
trưởng
vững
chắc,
sản
lượng
và
lượng
xuất
khẩu
của
các
nước
xuất
khẩu
gạo
chủ
yếu
như
Thái
Lan,
Việt
Nam
và
Campuchia
đều
tăng.
Vậy
yếu
tố
nào
đẩy
giá
gạo
thế
giới
tăng
khá
mạnh
kể
từ
tháng
Bảy,
lên
mức
170,7
USD/tấn
tại
Singapore
vào
ngày
14/7,
mức
cao
nhất
kể
từ
tháng
10/2008
và
liệu
xu
hướng
tăng
giá
này
có
thể
kéo
dài
cho
đến
hết
năm
nay?
Một
vấn
đề
khác
cũng
đang
được
quan
tâm
là
vì
sao
Thái
Lan,
nước
xuất
khẩu
gạo
hàng
đầu
thế
giới,
đang
có
phần
"thất
thế"
trên
thị
trường
gạo
thế
giới.
Yếu
tố
nào
đẩy
giá
gạo
lên?
Theo
báo
cáo
phân
tích
thị
trường
của
Hiệp
hội
Lương
thực
Việt
Nam
(VFA),
tình
hình
thị
trường
thế
giới
đang
diễn
biến
phức
tạp
do
ảnh
hưởng
tâm
lý
từ
chính
sách
thu
mua
thóc
gạo
với
giá
bảo
lãnh
của
chính
phủ
mới
tại
Thái
Lan
đã
làm
tăng
giá
lúa
gạo
và
tạo
khan
hiếm
giả
tạo
tại
nước
này.
Nguồn
cung
trong
nước
bị
kiềm
chế
khiến
xuất
khẩu
gạo
Thái
Lan
bị
chậm
lại
và
không
đáp
ứng
nhu
cầu
của
thị
trường
sẽ
là
yếu
tố
tác
động
mạnh
trên
thị
trường
gạo
thế
giới
thời
gian
tới.
Sự
tác
động
này
sẽ
lên
đến
đỉnh
điểm
khi
vào
tháng
11
tới
chính
phủ
mới
thực
hiện
chính
sách
tăng
giá
lúa
quá
cao
ở
mức
dự
kiến
850
USD/tấn
đối
với
gạo
trắng
và
1.400
USD/tấn
đối
với
gạo
thơm.
Bên
cạnh
tác
động
của
yếu
tố
chính
sách
và
tâm
lý
từ
Thái
Lan,
Mỹ
cũng
là
nhân
tố
góp
phần
làm
tăng
giá,
do
diện
tích
sản
xuất
niên
vụ
2011-2012
bị
thu
hẹp
đến
30%
và
dự
kiến
sản
lượng
gạo
giảm
từ
1,5-2
triệu
tấn,
làm
hạn
chế
nguồn
cung
cho
thị
trường
thế
giới.
Nếu
cân
đối
nguồn
cung,
tăng
xuất
khẩu
của
Ấn
Độ
1
triệu
tấn
và
của
Nam
Mỹ
0,5
triệu
tấn
cũng
chỉ
bù
đắp
được
sụt
giảm
lượng
gạo
của
Mỹ.
Nếu
Thái
Lan
áp
dụng
chính
sách
can
thiệp
mới,
có
thể
sẽ
tăng
tồn
kho
và
giảm
cung
trên
thị
trường
toàn
cầu
từ
1-2
triệu
tấn
gạo
trong
năm
2012.
Để
bù
vào
lượng
gạo
thiếu
hụt
này,
thị
trường
thế
giới
sẽ
trông
chờ
vào
Ấn
Độ
tăng
xuất
khẩu
bởi
đây
là
quốc
gia
đang
có
lượng
gạo
và
lúa
mỳ
tồn
kho
lớn
nhất.
Sau
khi
cấm
xuất
khẩu
từ
năm
2007,
mới
đây
Chính
phủ
Ấn
Độ
đã
cho
phép
xuất
khẩu
1
triệu
tấn
gạo
không
phải
loại
basmati,
trong
đó
có
loại
Sona
Masoori
và
Irri-6,
trước
triển
vọng
bội
thu
trong
niên
vụ
2011-2012.
Các
nhà
nghiên
cứu
thị
trường
cho
rằng,
việc
Ấn
Độ
cho
phép
xuất
khẩu
số
lượng
lớn
gạo
có
tác
động
tới
giá
gạo
toàn
cầu
trong
thời
điểm
phần
lớn
các
nước
sản
xuất
gạo
đều
có
khả
năng
bội
thu
trong
niên
vụ
mới.
Sau
khi
Ấn
Độ
tuyên
bố
bãi
bỏ
lệnh
cấm
xuất
khẩu
gạo,
giá
gạo
Irri-
6
đã
giảm
xuống
mức
450
USD/tấn
và
có
thể
giảm
tiếp
khi
vụ
thu
hoạch
mới
tới
gần.
Trong
khi
đó,
nhân
tố
Indonesia
đã
góp
phần
làm
cân
bằng
thị
trường
gạo
khi
nước
này
sẽ
phải
tiếp
tục
nhập
khẩu
gạo
do
cần
lượng
gạo
dự
trữ
tới
2
triệu
tấn
để
đáp
ứng
nhu
cầu
trong
nước,
trong
khi
hạn
hán
đã
làm
giảm
sản
lượng
tại
các
khu
vực
trồng
lúa
ở
Javar
-
vùng
sản
xuất
lúa
gạo
chính
của
đất
nước
“Vạn
đảo”
này.
Sản
lượng
gạo
của
nước
này
dự
kiến
tăng
2,4%
trong
năm
2011,
đạt
68,06
triệu
tấn,
tăng
1,59
triệu
tấn
so
với
năm
2010,
song
vẫn
không
hoàn
thành
mục
tiêu
tăng
5,2%.
Năm
nay,
Indonesia
có
kế
hoạch
nhập
khẩu
1,5-2
triệu
tấn
gạo.
Dựa
vào
những
diễn
biến
gần
đây
nhất
trên
thị
trường
thế
giới,
ông
Trương
Thanh
Phong,
Chủ
tịch
AFA
và
nhiều
doanh
nghiệp
xuất
khẩu
gạo
Việt
Nam
dự
báo
từ
nay
tới
quý
1/2012,
giá
gạo
xuất
khẩu
sẽ
vẫn
đứng
ở
mức
cao
với
nhu
cầu
khá
lớn
từ
Indonesia,
Malaysia
và
Philippines.
Philippines
đã
tuyên
bố
nhập
khẩu
880.000
tấn
và
có
thể
sẽ
nhập
nhiều
hơn.
Indonesia
đã
công
bố
số
lượng
gạo
nhập
khẩu
là
1,6
triệu
tấn,
đã
ký
hợp
đồng
nhập
của
Việt
Nam
giao
500.000
tấn
đến
tháng
10.
Đầu
tháng
này,
giá
thóc
gạo
tại
Đồng
bằng
sông
Cửu
Long
tăng
cao
chưa
từng
có,
bất
chấp
vụ
Hè
Thu
đang
trong
thời
kỳ
thu
hoạch
rộ
và
thông
báo
của
VFA
hủy
kế
hoạch
mua
tạm
trữ
1
triệu
tấn
gạo
đúng
hai
tuần
trước
khi
triển
khai
thực
hiện
theo
dự
định.
Giá
lúa
gạo
tăng
trung
bình
300-400
đồng/kg
trong
vòng
một
tuần,
trong
đó
thóc
khô
loại
hạt
tròn
và
hạt
dài
đều
tăng,
đạt
mức
6.500-6.600
đồng/kg
và
triển
vọng
còn
tăng
cao
hơn
nữa.
Vì
sao
gạo
Thái
Lan
"thất
thế"?
Chính
sách
thu
mua
thóc
gạo
với
giá
bảo
lãnh
của
chính
phủ
mới
của
Thái
Lan
đang
được
cho
là
sẽ
làm
cho
chính
phủ
trở
thành
khách
hàng
và
nhà
buôn
bán
gạo
lớn
nhất
tại
"xứ
chùa
Vàng,"
đồng
thời
làm
tăng
nguy
cơ
độc
quyền.
Điều
này
khiến
người
ta
đặt
câu
hỏi
liệu
gạo
Thái
có
thể
duy
trì
được
khả
năng
cạnh
tranh
trong
tương
lai
hay
không
khi
giá
gạo
trắng
xuất
khẩu
tăng
từ
545-550
USD/tấn
FOB
hiện
nay
lên
840-850
USD/tấn.
Thái
Lan
sẽ
sớm
bị
tụt
lại
sau
Việt
Nam,
Ấn
Độ
và
thậm
chí
cả
Myanmar
cả
về
giá
cả
lẫn
khối
lượng
thóc
gạo
xuất
khẩu.
Bên
cạnh
đó,
Thái
Lan
cũng
không
thể
dựa
mãi
vào
chất
lượng
cao
của
gạo
Hương
nhài,
do
công
nghệ
tiên
tiến
có
thể
giúp
các
nước
khác
có
khả
năng
sản
xuất
được
loại
gạo
thơm
tương
tự
như
thế
với
giá
thành
thấp
hơn.
Ngoài
ra,
hiện
nay
Thái
Lan
cũng
rơi
vào
thế
bất
lợi
về
mặt
dịch
vụ
hậu
cần,
khi
chi
phí
vận
chuyển
một
container
loại
20
feet
từ
Thái
Lan
sang
Mỹ
là
1.700-1.800
USD,
so
với
mức
giá
chỉ
1.350
USD
nếu
vận
chuyển
từ
Việt
Nam.
Chủ
tịch
danh
dự
Hiệp
hội
các
nhà
xuất
khẩu
gạo
Thái
Lan
Chookiat
Ophaswongse
dự
đoán
xuất
khẩu
gạo
của
Thái
Lan
sẽ
giảm
50%
vào
năm
2012,
nếu
chính
phủ
nước
này
không
thực
hiện
các
biện
pháp
hỗ
trợ
các
nhà
xuất
khẩu.
Bên
cạnh
đó,
các
yếu
tố
khác
có
thể
tác
động
đến
triển
vọng
xuất
khẩu
của
gạo
Thái
là
việc
đồng
baht
tiếp
tục
lên
giá
so
với
đồng
USD
sẽ
làm
cho
gạo
nước
này
trở
nên
đắt
đỏ
hơn
và
việc
Ấn
Độ
có
kế
hoạch
xuất
khẩu
ít
nhất
1
triệu
tấn
gạo.
Để
duy
trì
thị
phần,
hiện
nay
các
nhà
xuất
khẩu
Thái
Lan
đang
hướng
tới
nguồn
cung
cấp
thóc
gạo
dự
phòng
từ
Việt
Nam,
Campuchia
hoặc
Myanmar,
để
đề
phòng
trường
hợp
chính
phủ
mới
ở
"xứ
chùa
Vàng”
thực
hiện
cam
kết
tăng
mức
giá
bảo
lãnh
đối
với
gạo
trắng.
Phó
chủ
tịch
Hiệp
hội
các
nhà
xuất
khẩu
gạo
Thái
Lan
Charoen
Laothamatas
cho
rằng
các
nhà
xuất
khẩu
nước
này
không
thể
cạnh
tranh
khi
chính
phủ
mới
có
kế
hoạch
mua
thóc
gạo
với
giá
cao
như
vậy
nên
sẽ
phải
tìm
các
nguồn
cung
mới.
Theo
ông,
chính
sách
của
chính
phủ
sắp
tới
sẽ
mở
đường
cho
gạo
tám
thơm
của
Việt
Nam
dần
thay
thế
gạo
Hương
nhài
của
Thái
Lan
trên
thị
trường
quốc
tế,
khi
giá
loại
gạo
này
bị
đẩy
lên
1.400
USD/tấn,
cao
hơn
cả
giá
gạo
basmati
(Ấn
Độ),
hiện
đang
là
loại
gạo
đắt
nhất
thế
giới.
Trong
khi
đó,
gạo
tám
thơm
của
Việt
Nam
gần
đây
đã
nắm
giữ
khoảng
20%
thị
phần
tại
Singapore
và
chiếm
35%
thị
phần
tại
Hong
Kong,
nơi
gạo
Hương
Nhài
của
Thái
Lan
thường
chiếm
tới
80%.
Ông
Charoen
nhận
xét
chất
lượng
gạo
Việt
Nam
ngày
càng
được
cải
thiện,
trong
khi
chỉ
có
giá
chào
bán
trung
bình
là
650
USD/tấn,
thấp
hơn
khoảng
400-500
USD/tấn
so
với
gạo
Hương
nhài
và
150-200
USD/tấn
so
với
gạo
Pathum
Thani
của
Thái
Lan.
Thái
Lan
xuất
khẩu
ra
thị
trường
quốc
tế
khoảng
8-10
tấn
gạo
mỗi
năm.
Tổng
sản
lượng
thóc
hàng
năm
của
nước
này
đạt
trung
bình
30
triệu
tấn,
tương
đương
khoảng
20-21
triệu
tấn
gạo.
Xuất
khẩu
gạo
của
Thái
Lan
đã
tăng
58,3%,
lên
6,3
triệu
tấn
trong
nửa
đầu
của
năm
nay,
tạo
đà
cho
nước
này
có
thể
đạt
mục
tiêu
xuất
khẩu
10
triệu
tấn
gạo
trong
cả
năm,
so
với
mức
8,5
triệu
tấn
năm
2010.
Trong
khi
đó,
xuất
khẩu
gạo
của
Việt
Nam,
nước
xuất
khẩu
lớn
thứ
hai
thế
giới
sau
Thái
Lan,
có
thể
vượt
mục
tiêu
7,4
triệu
tấn
trong
năm
nay,
khi
sản
lượng
tăng
và
các
nhà
xuất
khẩu
nhắm
tới
các
thị
trường
mới
như
Trung
Quốc,
Indonesia
và
Bangladesh.
Cho
tới
khi
tình
hình
chính
trị
ở
Thái
Lan
được
ổn
định,
Việt
Nam
vẫn
đang
có
được
những
lợi
thế
nhất
định
tại
một
số
thị
trường./.