GS
Nguyễn
Đình
Lương
-
nguyên
Trưởng
đoàn
đàm
phán
Hiệp
định
Thương
mại
Việt
-
Mỹ
gọi,
đề
xuất
xin
thiết
lập
đặc
khu
kinh
tế
nhằm
phục
vụ
cho
quá
trình
xây
dựng
cảng
nước
sâu
Sơn
Dương
và
đầu
tư
các
ngành
công
nghiệp
liên
quan
như
gang
thép,
điện...
của
Công
ty
TNHH
Gang
thép
Hưng
Nghiệp
Formosa
Hà
Tĩnh
(Formosa
Hà
Tĩnh)
là
đề
xuất
lạ.
Vị
giáo
sư
này
lý
giải
sở
dĩ
ông
gọi
như
vậy
vì
cả
thế
giới
cũng
chưa
có
nước
nào
làm
như
vậy.
GS
Nguyễn
Đình
Lương
phân
tích, phát
triển
ngành
sắt,
thép
không
phải
là
xu
hướng
của
quốc
tế.
Trong
khi
thế
giới
đang
tìm
mọi
cách
để
đẩy
ra
thì
Việt
Nam
vẫn
đang
và
luôn
luôn
làm
một
thùng
rác
để
nước
ngoài
trút
bỏ
vào
đó.
Đã
biết
rõ
như
vậy
nhưng
vẫn
đồng
ý
cho
đầu
tư,
xây
dựng
nhà
máy
gang
thép
Formosa
Hà
Tĩnh
thì
không
thể
không
đặt
ra
câu
hỏi:
Vì
lợi
ích
gì?
Thứ
hai,
người
ta
nói
tới
vấn
đề
nhạy
cảm
chính
trị.
Vị
trí
nhà
đầu
tư
xây
dựng không
chỉ
có
vị
trí
chiến
lược,
đặc
biệt
quan
trọng
về
an
ninh,
quốc
phòng
mà
ở
đây
người
ta
còn
nói
tới
một
chiến
lược
biến
Việt
Nam
thành
"cục
sắt".
Tức là khi thế giới đẩy ra thì Việt Nam lại ra sức thu về, cụ thể như ngành thép ngay các nước phát triển trên thế giới từ lâu đã không làm và không muốn phát triển trong nước.
Trong
khi
đó,
Việt
Nam
lại
coi
đây
là
chiến
lược
phát
triển,
với
những
kỳ
vọng
như xây
dựng
nhà
máy
gang,
thép
Formosa
sẽ
trở
thành
nhà
máy
thép
với
quy
mô
lớn
nhất
trong
Hiệp
hội
Các
quốc
gia
Đông
Nam
Á,
giúp
ổn
định
cơ
bản
thị
trường
thép,
giảm
thiểu
nhập
siêu
thép
của
đất
nước
trong
những
năm
qua.
Đây
có
phải
là
mục
tiêu
của
Việt
Nam
không?
Tôi
cho
rằng,
đây
không
phải
là
xu
hướng
phát
triển
kinh
tế
hiện
đại.
Cái
tình
trạng
các
tập
đoàn
thế
giới
đến
đây
chủ
yếu
ngồi
cò
cử
với
quan
tỉnh,
quan
huyện,
và
quan
trên...
chỉ
có
ở
Việt
Nam.
Quan
tỉnh
quan
huyện
thì
sao
họ
biết
làm
kinh
tế,
họ
chỉ
biết
nhận
phong
bì
nên
mới
có
chuyện
Hà
Tĩnh
cắt
đất
cho
Formosa
thuê
tới
70
năm.
Không
thể
tin
được
lại
có
một
nước
ngoài
đòi
hỏi
thành
khu
kinh
tế
biệt
lập
của
riêng
họ.
Tôi
không
biết,
Việt
Nam
có
phải
đang
muốn
thí
điểm
làm
mô
hình
mẫu
của
nhân
loại
hay
không
nhưng
về
mặt
kinh
tế
tôi
không
cho
rằng
đây
là
một
hướng
phát
triển
hay.
Nhiều
rủi
ro
Cùng
chung
lo
ngại,
chuyên
gia
kinh
tế
Phạm
Chi
Lan
cho
rằng,
nên
thận
trọng,
cân
nhắc
và
tuyệt
đối
không
được
đồng
ý
với
những
đề
xuất
phi
lý
như
vậy.
Trên
phương
diện
chính
trị, bà
cho
rằng
đề
xuất
này
sẽ
gây
ra
nhiều
hệ
lụy
rủi
ro,
trước
hết
là
về an
ninh,
quốc
phòng.
Vị
chuyên
gia
này
cho rằng
bà đã
từng
nói
về
những
dự
án
đầu
tư
của
Trung
Quốc,
điển
hình
là
những
dự
án
nằm
trấn
giữ
ở
những
vị
trí
trọng
yếu
của tuyến
đường
Bắc
-
Nam,
điểm
eo
thắt
nhỏ
nhất của
Việt
Nam
như
vậy
là
hoàn
toàn
không
nên.
Đặc
biệt
với
một
nhà
đầu
tư
nước
ngoài,
hơn
nữa
đứng
trước
tình
hình
biển
Đông
căng
thẳng
như
vậy.
Vị
trí
của
khu
kinh
tế
này
rất
quan
trọng
cả
về
phát
trển
kinh
tế
cũng
như
an
ninh
chính
trị,
có
rất
nhiều
cảng
nước
sâu
nên
không
thể
ưu
ái
cho
nhà
đầu
tư
nước
ngoài
đầu
tư
tại
những
vị
trí
này.
Bà
Lan
cũng nghi
ngờ
lập
luận thành
lập
khu
kinh
tế
Vũng
Áng
với
lý
do
để
phát
triển
kinh
tế.
Trong
khi
vào
Việt
Nam
các
nhà
đầu
tư
nước
ngoài
đã
nhận
được
quá
nhiều
ưu
tiên,
ưu
đãi
thì
những
lời
hứa
về
tiềm
năng
kinh
tế,
về
tăng
trưởng
phát
triển
chỉ
là
lời
hứa
trong
tương
lai
mà
không
ai
có
thể
đảm
bảo
được.
Bà
cho
biết, nếu
muốn
đánh
giá
về
tiềm
năng
kinh
tế
khi
thành
lập
Formosa
Hà
Tĩnh
thì
phải
nhìn
nhận
lại
những
phản
biện
mạnh
mẽ
của
chính
các
chuyên
gia
ngành
thép.
Đầu
tư
vào
ngành thép
hiện
nay
chi
phí
rất
cao,
tốn
kém
nhiều
đòi
hỏi
nhiều
đầu
tư
thêm.
Chỉ
vì
những
nhà
máy
nhiệt
điện
đó
mà
phải
hi
sinh
rất
nhiều
về
cơ
sở
hạ
tầng,
liệu
có
đáng
không?
Nếu
tách
riêng
dự
án
đó
mà
không
tính
tới
tất
cả
những
chi
phí
khác
nhà
nước
bỏ
tiền
túi thì
hiệu
quả
kinh
tế
là
bằng
không.
Hơn
nữa,
lâu
này
đã
có
quá
nhiều
quy
định
vượt
rào,
đưa
lao
động
ở
ngoài
vào,
lại
chủ
yếu
là
lao
động
Trung
Quốc, lợi
nhuận
nước
ngoài
hưởng,
để
lại
những
phế
thải
công
nghệ,
ô
nhiễm
môi
trường
cho
Việt
Nam.
Không
thể
để
tình
trạng
đó
tiếp
tục
diễn
ra.
Bà
cũng
cho
biết,
chính
dự
án
này
cũng
đã
làm
mất
đi
cơ
hội
phát
triển của Hà
Tĩnh
nhất
là
với các
dự
án
trên
địa
bàn. Như
vậy
về
kinh
tế
địa
phương
đang
chịu
thiệt
hại
nặng
nề
chứ
không
phải
được.
Bà
Lan
đề
nghị
hãy
sáng
suốt,
không
thể
để
dư
luận
có
những
hoài
nghi
vì
sao
lại
đề
xuất
như
vậy?
Nhà
đầu
tư
đề
xuất
vì
động
cơ
gì?
Không
thể
chấp
nhận
Chuyên
gia
kinh
tế
Phạm
Chi
Lan
phân
tích,
Formosa
Hà
Tĩnh
đòi
ưu
đãi
tăng
thêm
là
không
hợp
lý
và
đòi
bảo
hộ
thì
càng
không
đúng,
bởi
Việt
Nam
thu
hút
đầu
tư
nước
ngoài
là
để
hội
nhập
toàn
cầu
tốt
hơn.
Hội
nhập
đó
không
thể
bằng
dạng
bảo
hộ
được.
Bà
Lan
cho
rằng,
nguyên
tắc
đầu
tiên
là
bất
cứ
quốc
gia
nào
cũng
không
thể
vì
lợi
ích
kinh
tế
mà
hi
sinh
những
lợi
ích
về
quốc
phòng.
Vị
trí
mà
Formosa
đang
làm
là
vị
trí
rất
nhạy
cảm
về
quốc
phòng,
do
đó
không
thể
vì
bất
cứ
lợi
ích
kinh
tế
nào
để
hi
sinh
lợi
ích
quốc
phòng.
Nguyên
tắc
thứ
hai,
yêu
cầu
thành
lập
đặc
khu
kinh
tế
là
do
Chính
phủ
quyết
định
không
phải
theo
yêu
cầu
của
một
nhà
đầu
tư
riêng
lẻ
như
Formosa.
Nguyên
tắc
thứ
ba,
khi
tham
gia
đầu
tư
vào
Việt
Nam,
các
nhà
đầu
tư
nước
ngoài
nên
tuân
thủ
theo
những
nguyên
tắc,
ưu
tiên,
ưu
đãi
ban
đầu,
không
thể
có
chuyện
làm
giữa
chừng
rồi
lại
leo
thang
đòi
hỏi
thêm,
như
vậy
sẽ
phá
hết
những
nguyên
tắc
cũng
như
những
hành
lang
pháp
lý.
Chính
phủ
không
nên
đáp
ứng
yêu
cầu
này,
bởi
nếu
như
vậy
sẽ
tạo
thành
một
tiền
lệ
cho
những
kiến
nghị
tương
tự
của
những
nhà
đầu
tư
khác.
Như
vậy,
vô
hình
chung
Việt
Nam
sẽ
có
nhiều
đặc
khu.
Một
nền
kinh
tế
không
thể
có
quá
nhiều
chuyên
biệt
trong
từng
lĩnh
vực
như
vậy.
Tôi
thấy
không
có
lý
do
gì
để
Việt
Nam
phải
chấp
nhận
và
cũng
không
có
lý
do
gì
để
Formosa
được
đòi
hỏi
thêm.
Formosa
lại
còn
đòi
thêm
đòi
hỏi
trong
đặc
khu
thành
lập
ban
quản
lý,
trực
thuộc
Văn
phòng
Chính
phủ,
như
thế
là
nhà
đầu
tư
đã
không
tôn
trọng
cơ
chế,
hành
lang
pháp
lý
của
Việt
Nam.
Bởi
với
đòi
hỏi
này,
Việt
Nam
sẽ
phải
đi
quản
lý
từng
dự
án,
từng
nhà
đầu
tư
trên
nước
Việt
Nam,
hay
nói
cách
khác
chính
quyền
địa
phương
cũng
như
bộ
máy
khác
của
chính
phủ
sẽ
không
được
quyền
can
thiệp
vào
bất
cứ
hoạt
động
nào
của
Formosa.
Không
thể
chấp
nhận
được.
Tất
cả
những
đòi
hỏi
đó
là
quá
đáng,
vô
lý.
Trước
những
đề
xuất
này,
bà
Lan
cho
rằng
dư
luận
không
khỏi
nảy
sinh
nghi
ngờ,
phải
chăng
vụ
gây
rối
vừa
rồi
ở
Vũng
Áng
là
có
chủ
đích
được
sắp
đặt
sẵn
lấy
cớ
để
nhà
đầu
tư
đưa
ra
những
đòi
hỏi
này?
Trong điều kiện thị trường nhỏ như Việt Nam, việc tỉnh nào cũng xây dựng nhà máy luyện kim (giống như thời kỳ toàn dân làm gang thép ở Trung Quốc thập kỷ 60 của thế kỷ trước) chắc chắn sẽ phá vỡ mọi cân đối và gây lãng phí rất lớn tiềm lực quốc gia. Việc xuất khẩu thép luôn được các chủ đầu tư tính đến trong dự án nhưng không thể quá lạc quan vì thị trường thép thế giới đã có nhiều nhà xuất khẩu thép khổng lồ như Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc... Và không chỉ có Việt Nam mà nhiều nước Đông Nam Á cũng đều có dự án liên hợp thép lớn, làm cho cạnh tranh trong xuất khẩu sản phẩm thép sẽ rất khốc liệt, không dễ dàng trong việc tìm kiếm thị trường xuất khẩu thép mà chỉ nên dự tính mức độ xuất khẩu tối đa ở mức 10% sản lượng. Trung Quốc sản xuất 500 triệu tấn thép, xuất khẩu đứng đầu thế giới cũng chỉ ở mức 50 triệu tấn và hiện nay cũng đang gặp khó khăn vì nhu cầu thép thế giới giảm thấp, đang tìm mọi cách để hỗ trợ xuất khẩu, giải quyết thép dư thừa. Qua theo dõi việc triển khai dự án, tôi thấy đa số các dự án đầu tư nước ngoài vào VN thời gian qua là do các nhà đầu tư "đầu cơ” dự án là chủ yếu. Bắt đầu từ cách thức chọn đối tác, đều là những nhà đầu tư không có tiếng trong ngành luyện kim và cấp phép thì không theo quy hoạch nào cả. Điển hình nhất là Nhà máy Liên hợp thép Tycoon – E.United ở Dung Quất (Quảng Ngãi). Nhà máy này được cấp phép đầu tư năm 2006, ban đầu là liên doanh giữa Tycoon (Đài Loan) và Jinnan (Trung Quốc) với công suất 5 triệu tấn/năm và tổng đầu tư công bố hơn 1 tỷ USD. Với suất đầu tư quá nhỏ cho 1 tấn công suất đã gây nghi ngờ về tính hiện thực của dự án. Sau một thời gian, Công ty Jinnan rút khỏi dự án và thay vào đó là E.United (Đài Loan) với 90% vốn và đưa tổng mức đầu tư cho liên hợp lên trên 3 tỷ USD. Như vậy, Tycoon rõ ràng là một "anh” môi giới đầu tư vì ở Đài Loan, Tycoon cũng chỉ là một doanh nghiệp nhỏ, hoàn toàn không đủ năng lực tài chính và công nghệ để làm khu liên hợp thép. Rồi việc bố trí các liên hợp luyện kim cũng không hợp lý. Riêng khu vực Thạch Khê - Hà Tĩnh có tới 4 dự án liên hợp luyện kim công suất từ 2 - 15 triệu tấn/năm. Đây là một điều không tưởng vì địa phương không thể đáp ứng được các yêu cầu về hạ tầng cơ sở cho cả 4 dự án lớn này. Trên thế giới chưa có nơi nào có thể tập trung các nhà máy luyện kim với công suất lớn như vậy. Ông Phạm Chí Cường - Chủ tịch Hiệp hội Thép Việt Nam (Theo SGGP) |
>>>Formosa Hà Tĩnh “được voi đòi tiên”
Theo Hiếu Lam
Đất Việt
Những tin mới hơn
Những tin cũ hơn
Đang truy cập : 203
•Máy chủ tìm kiếm : 68
•Khách viếng thăm : 135
Hôm nay : 54899
Tháng hiện tại : 887356
Tổng lượt truy cập : 44255041