“Khó
hiểu”
số
liệu
thống
kê
Thứ
ba
-
16/10/2012
07:14
“Trong
khi
doanh
nghiệp
đóng
cửa,
phá
sản
hàng
loạt
mà
con
số
tạo
việc
làm
mới
vẫn
thống
kê
được
lên
tới
hơn
1,5
triệu
người
trong
năm
nay.
Tôi
không
thể
hình
dung
được!”,
Phó
trưởng
đoàn
Quốc
hội
Tp.HCM,
TS.
Trần
Du
Lịch
nói.
Đây
không
phải
là
lần
đầu
tiên
ông
Lịch
thấy
khó
hiểu
về
con
số
thống
kê
này
mà
trong
nhiều
kỳ
họp
Quốc
hội
tại
nhiều
nhiệm
kỳ
Quốc
hội,
ông
Lịch
đều
có
tâm
tư
như
vậy.
Như
hồi
nhiệm
kỳ
Quốc
hội
khóa
XII,
trước
nghị
trường,
ông
Lịch
từng
phản
ứng
mạnh
về
tính
chính
xác,
dù
chỉ
ở
mức
tương
đối
của
con
số
tạo
việc
làm
mới
và
Bộ
trưởng
Bộ
Kế
hoạch
và
Đầu
tư
khi
đó
là
ông
Võ
Hồng
Phúc,
cũng
thừa
nhận
“đúng
là
chúng
ta
không
tính
toán
được”.
Chung
sự
hoài
nghi
như
Phó
trưởng
đoàn
Quốc
hội
Tp.HCM
Trần
Du
Lịch,
Phó
trưởng
đoàn
Quốc
hội
tỉnh
Tây
Ninh,
ông
Nguyễn
Thành
Tâm
đã
không
ít
lần
đề
nghị:
“Chính
phủ
hết
sức
lưu
ý
về
chất
lượng
thông
tin,
bởi
vì
hiện
nay
hệ
thống
thu
thập
thông
tin
của
chúng
ta
cũng
còn
nhiều
vấn
đề
bất
cập,
thông
tin
không
chính
xác,
không
thống
nhất
với
nhau
giữa
các
bộ,
ngành
và
các
cơ
quan
thông
tin
thường
xuyên
diễn
ra”.
Chất
lượng
thông
tin
sẽ
ảnh
hưởng
tới
việc
chúng
ta
quyết
định
và
thực
thi
chính
sách.
Phó
trưởng
đoàn
Quốc
hội
tỉnh
Tây
Ninh,
ông
Nguyễn
Thành
Tâm
Ông
Tâm
dẫn
giải
ra
ví
dụ
về
việc
mỗi
ngành
cung
cấp
một
số
liệu
thông
tin
thống
kê
khác
nhau
về
lao
động.
Theo
ông,
cơ
quan
có
chức
năng
thống
kê
đưa
ra
một
con
số,
các
cơ
quan
thực
hiện
chính
sách
xã
hội
cũng
đưa
ra
các
con
số
không
giống
nhau
và
nhận
xét
“chất
lượng
thông
tin
sẽ
ảnh
hưởng
tới
việc
chúng
ta
quyết
định
và
thực
thi
chính
sách”.
Quả
thật,
sự
hiện
diện
của
số
liệu
thống
kê
ở
các
báo
cáo
kinh
tế,
từ
các
bộ
có
liên
quan
cũng
đã
có
sự
“vênh”
nhau
rất
rõ
nét.
Báo
cáo
của
Bộ
Công
Thương
ngày
24/9
đưa
ra
số
liệu
dự
kiến
nhập
siêu
năm
2012
vào
khoảng
2
tỷ
USD
với
tỷ
lệ
nhập
siêu/xuất
khẩu
khoảng
1,8%.
Nhưng
chỉ
chưa
đầy
hai
tuần
sau,
tỷ
lệ
dự
kiến
này
theo
báo
cáo
của
Bộ
Kế
hoạch
và
Đầu
tư
đã
giảm
đi
chỉ
còn
một
nửa,
khi
bộ
này
ước
thực
hiện
năm
2012
tỷ
lệ
nhập
siêu
so
với
tổng
kim
ngạch
xuất
khẩu
là
0,9%,
với
khoảng
1
tỷ
USD
nhập
siêu.
Tương
tự,
báo
cáo
của
Bộ
Công
Thương
dự
kiến
cả
năm
2012,
tổng
mức
bán
lẻ
hàng
hóa
và
dịch
vụ
xã
hội
tăng
khoảng
20,5-
21%
so
với
năm
2011.
Căn
cứ
để
Bộ
Công
Thương
đưa
ra
dự
kiến
này
là
vì
“trong
những
tháng
còn
lại
của
năm
2012
là
những
tháng
có
nhiều
dịp
lễ
hội
diễn
ra
trên
cả
nước,
cùng
với
những
chính
sách
khuyến
khích
tiêu
dùng
của
Chính
phủ,
thì
tiêu
dùng
hàng
hóa
và
dịch
vụ
có
khả
năng
tăng
cao
hơn
trong
những
tháng
đầu
năm”.
Tuy
nhiên,
theo
ước
thực
hiện
của
Bộ
Kế
hoạch
và
Đầu
tư
thì
tổng
mức
bán
lẻ
hàng
hóa
và
doanh
thu
dịch
vụ
năm
2012
ước
tăng
chỉ
18%
so
với
năm
2011.
Điều
đáng
nói
là
cả
hai
báo
cáo
này,
dù
được
thực
hiện
ở
hai
thời
điểm
khác
nhau
nhưng
vẫn
được
phát
hành
song
song
để
cùng
phục
vụ
cho
một
phiên
họp
toàn
thể
của
Ủy
ban
Kinh
tế
diễn
ra
tuần
trước.
Cả
Thứ
trưởng
Bộ
Kế
hoạch
và
Đầu
tư
Nguyễn
Thế
Phương
và
Thứ
trưởng
Bộ
Công
Thương
Trần
Tuấn
Anh
có
mặt
tại
phiên
họp
đó
đều
không
có
một
lời
nào
giải
thích
cho
sự
“vênh”
nhau
này.
Nhiều
chuyên
gia
kinh
tế
có
nhận
định
rằng
số
liệu
thống
kê
của
mỗi
ngành
nghề,
lĩnh
vực
kinh
tế
không
chỉ
giúp
cho
ngành
đó,
lĩnh
vực
đó
phát
triển
mà
còn
có
vai
trò
đặc
biệt
quan
trọng
trong
việc
hoạch
định,
đưa
ra
những
chính
sách
chung
trong
phát
triển
kinh
tế.
Tuy
nhiên,
hiện
nay
có
quá
nhiều
tổ
chức,
đơn
vị
đưa
ra
những
số
liệu
thống
kê
khác
nhau,
còn
chung
chung,
hình
thức,
thiếu
căn
cứ
khoa
học.
“Số
liệu
thống
kê
kinh
tế
của
chúng
ta
có
quá
nhiều
vấn
đề”,
nguyên
Phó
chủ
nhiệm
Ủy
ban
Kinh
tế
Nguyễn
Mại
nhận
xét.
Một
trong
những
điều
mà
ông
Mại
phải
phàn
nàn
về
“vấn
đề”
của
số
liệu
thống
kê
kinh
tế
là
còn
rất
nhiều
những
số
liệu
chưa
được
mổ
xẻ
phân
tích
để
đưa
ra
những
quyết
sách
kinh
tế
cụ
thể,
rõ
ràng,
chẳng
hạn
như
mối
quan
hệ
giữa
các
chỉ
số
xuất
nhập
khẩu
với
tổng
sản
phẩm
quốc
dân
(GNP)
và
tổng
sản
phẩm
quốc
nội
(GDP).
“Chúng
ta
không
thể
cứ
đề
ra
các
chỉ
tiêu
tăng
xuất
nhập
khẩu
mà
không
tính
xem
nó
đóng
góp
vào
GDP
như
thế
nào.
Mục
tiêu
của
xuất
khẩu
không
phải
là
chỉ
có
thu
ngân
sách,
chỉ
có
giải
quyết
lao
động
mà
còn
phải
là
đóng
góp
bao
nhiêu
vào
GDP”,
ông
Mại
nói.
Số
liệu
thống
kê
kinh
tế
của
chúng
ta
có
quá
nhiều
vấn
đề.
Nguyên
Phó
chủ
nhiệm
Ủy
ban
Kinh
tế
Nguyễn
Mại
Còn
theo
TS.
Nguyễn
Minh
Phong,
Viện
Nghiên
cứu
phát
triển
kinh
tế
-
xã
hội
Hà
Nội,
trong
quá
trình
phát
triển
kinh
tế,
Việt
Nam
cũng
đang
từng
bước
chú
ý
hơn
đến
công
tác
thống
kê.
Dù
vậy,
cho
đến
nay,
trên
thực
tế,
chất
lượng
thống
kê
cũng
như
tính
thống
nhất,
đồng
bộ
giữa
các
ngành,
các
địa
phương
về
con
số
thống
kê
đang
còn
nhiều
bất
cập.
Đơn
cử
trong
quá
trình
viết
báo
cáo
của
một
tỉnh
nếu
hỏi
số
liệu
từ
5
sở
về
1
địa
phương
thì
cũng
có
tới
5
con
số,
thậm
chí
ngay
trong
1
sở
mà
hỏi
5
phòng
thì
cũng
lại
có
tới
5
con
số...
Vì
vậy,
có
thể
nói
sự
bất
cập
của
các
con
số
thống
kê
đang
gây
ra
rất
nhiều
bức
xúc
và
những
hệ
quả.
Những
hệ
quả
mà
ông
Phong
nêu
lên
thứ
nhất
là
không
cho
phép
so
sánh
và
đánh
giá
chính
xác
thực
trạng
của
các
ngành
kinh
tế
ngay
cả
những
con
số
về
nợ,
con
số
liên
quan
đến
hiệu
quả
và
sự
phát
triển
của
nền
kinh
tế
cũng
như
các
vấn
đề
khác.
Thứ
hai,
từ
việc
không
nắm
chắc
được
thực
tế
thì
sẽ
đưa
ra
những
phân
tích
và
kết
luận
không
xác
đáng,
từ
đó
gây
hệ
quả
đến
các
đề
xuất
về
chính
sách
quản
lý
của
các
cơ
quan
chức
năng...
thậm
chí
gây
ra
sự
lệch
lạc
của
các
quyết
sách
gắn
với
những
con
số
không
chính
xác.
Nguồn
tin:
Thời
báo
Kinh
tế
Việt
Nam