Doanh nghiệp xã hội, mô hình kinh doanh bền vững

SGTT.VN - “Doanh nghiệp xã hội (DNXH) là một doanh nghiệp, không phải tổ chức từ thiện”, thông điệp trên đã được Hội đồng Anh phát đi trong Hội thảo Phát triển kinh doanh bền vững ở châu Á, được tổ chức tại TP.HCM ngày 21.3. Mục tiêu hướng đến việc quảng bá giá trị doanh nghiệp xã hội như một mô hình hoạt động kinh doanh bền vững, có trách nhiệm với cộng đồng và thúc đẩy gia tăng lợi nhuận kinh doanh.

Chủ tịch trung tâm CSR châu Á, TS. Richard Welford (đứng) khẳng định “Doanh nghiệp xã hội sẽ là giải pháp vững bền cho các vấn đề toàn cầu”. Ảnh: TL

Hiện vẫn chưa có định nghĩa thống nhất về khái niệm DNXH do tính phức tạp và đa dạng của nó, tùy theo điều kiện từng địa phương và góc độ nhìn nhận mà khái niệm này được phát triển thêm. Tuy nhiên, có thể xem DNXH là những doanh nghiệp, có khâu tổ chức và quản lý tương tự như các doanh nghiệp khác, thực hiện mục tiêu tối cao là phát triển xã hội, giải quyết các vấn đề tồn tại của xã hội như ô nhiễm môi trường, đói nghèo, bảo vệ người lao động thông qua việc sử dụng phương thức hoạt động như một doanh nghiệp.

Buổi hội thảo cũng đề xuất cách thức các doanh nghiệp xã hội có thể hợp tác với các doanh nghiệp lớn vì lợi ích chung, thông qua các chương trình trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp (CSR) cũng như các hoạt động khác ở quy mô rộng lớn hơn vì sự phát triển kinh tế xã hội.

Vấn đề “Trách nhiệm xã hội doanh nghiệp” đã được Việt Nam đưa ra thảo luận suốt 15 năm qua. CSR có vai trò quan trọng trong việc bảo đảm doanh nghiệp hoạt động theo phương thức bền vững về mặt kinh tế, môi trường và xã hội, bảo đảm lợi ích của những nhóm đối tượng khác nhau. Các khía cạnh thường được CSR khai thác là quyền lợi người nghèo, chống tham nhũng, bảo vệ môi trường, biến đổi khí hậu… Ts. Richard Welford, chủ tịch trung tâm CSR châu Á, khẳng định “Doanh nghiệp xã hội sẽ là giải pháp vững bền cho các vấn đề toàn cầu”.

“CSR không chỉ là một ý tưởng được chào đón về khía cạnh đạo đức. Trách nhiệm xã hội còn giúp tăng cường sức mạnh của thương hiệu, danh tiếng, sự nhận biết và lòng trung thành”, theo giám đốc Hội đồng Anh Việt Nam Robin Rickard. Khởi điểm từ khía cạnh cơ bản như người lao động, với những chính sách tạo dựng môi trường làm việc tốt, an toàn, đảm bảo sức khỏe và bảo vệ quyền lợi, doanh nghiệp không khó có được sự chung thủy của công nhân viên trong ngành, qua đó còn cải thiện hình ảnh doanh nghiệp, thu hút đầu tư, tạo dựng quan hệ đối tác. Việc tiết kiệm năng lượng, tài nguyên sẽ giúp cắt giảm chi phí, tăng uy tín cạnh tranh, hướng đến gia tăng tính bền vững trong phát triển doanh nghiệp.

Tuy nhiên, vẫn còn đó thách thức mà các doanh nghiệp Việt Nam khi thực hiện CSR sẽ gặp phải. Chia sẻ về vấn đề CSR cho các doanh nghiệp Việt Nam, ông Nguyễn Quang Vinh, giám đốc hội đồng doanh nghiệp Việt Nam về Phát triển bền vững, cho rằng Việt Nam chưa tiếp nhận đầy đủ khái niệm CSR, từ đó tạo ra khoảng cách trong cách nhận thức CoCs (nguyên tắc hành xử), luật lao động, công tác triển khai chưa hiệu quả, thiếu những hợp tác trên bình diện tổng thể giữa các lĩnh vực và các doanh nghiệp với nhau.

Bà Phạm Kiều Oanh, giám đốc Trung tâm hỗ trợ sáng kiến phục vụ cộng đồng Việt Nam (CSIP) lạc quan nhận định cách tiếp cận và phát triển khái niệm CSR, ý thức về trách nhiệm xã hội của các doanh nghiệp ở Việt Nam, đang dần thay đổi đáng kể, từ quan niệm kinh doanh “những gì tốt cho doanh nghiệp thì tốt cho xã hội” sang “những gì tốt cho xã hội thì tốt cho doanh nghiệp”.

Chính vì vậy, trong “cuộc đua xanh” (Green race), doanh nghiệp nào biết tìm ra những phương thức kinh doanh gần gũi với môi trường, chi phí thấp, quan tâm đến giá trị cộng đồng, nói đơn giản là thực hiện tốt hoạt động CSR, sẽ tồn tại và phát triển.