Giảm đầu tư công, nhiều DN tư nhân hết đường trục lợi

Giảm tỷ lệ đầu tư công ở chừng mực nào đó sẽ ảnh hưởng đến môi trường kinh doanh do dự án kéo dài và có thể cắt nguồn lợi của một bộ phần doanh dân “ăn theo”.

Sáng ngày 16/11/2011, tại Tp. Hồ Chí Minh đã diễn ra hội thảo “Kinh tế Việt Nam 2012- Dự báo những thách thức, cơ hội và giải pháp tài chính cho các doanh nghiệp” do Vietrade và Seabank phối hợp tổ chức. Dưới đây là một phần nội dung trao đổi của chúng tôi với tiến sỹ Nguyễn Minh Phong – Trưởng phòng Nghiên cứu Kinh tế - Viện nghiên cứu phát triển KT-XH Hà Nội về các vấn đề liên quan thắt chặt đầu tư công.




Thưa ông, đối với Việt Nam đầu tư đóng góp tỷ trọng khá lớn vào GDP – tổng sản lượng nội địa, như vậy việc thắt chặt đầu tư công trong thời gian tới liệu có ảnh hưởng lớn đến chỉ tiêu tăng trưởng GDP không?


Trước hết, tối muốn nhấn mạnh rằng, lần đầu tiên Chính phủ đã có một điều rất mới, rất dũng cảm chính trị - đó là không coi tăng trưởng kinh tế là mục tiêu duy nhất quan trọng nhất và bằng mọi giá mà lấy mục tiêu kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô lên hàng đầu. Chính vì thế đã hy sinh tăng trưởng, nói đúng hơn là đưa mục tiêu tăng trưởng vào vị trí thứ 2, mục tiêu chống lạm phát lên hàng thứ nhất.

 
Số liệu của Bộ kế hoạch và Đầu tư mới đây cho thấy hiện nay doanh nghiệp chiếm 50% vốn doanh nghiệp nhà nước, 60% vốn tín dụng và chiếm 70% vốn đầu tư toàn xã hội, nhưng chỉ đóng góp khoảng 37 - 38% GDP hàng năm và khoảng 12% doanh nghiệp bị thua lỗ, mức lỗ bình quân của doanh nghiệp nhà nước gấp 12% so với doanh nghiệp ngoài nhà nước. Điều đó cho thấy kết quả thực hiện nhiệm vụ doanh nghiệp nhà nước chưa tương xứng với quy mô nguồn lực đầu tư.  
 
Cắt giảm đầu tư công sẽ làm GDP giảm xuống đã nằm trong tiên liệu và trên thực tế đã thể hiện qua những con số, kế hoạch phát triển tăng trưởng 6-6,5% thay vì 7-8-10% . Việc giảm sút tạm thời như thế này, mặc dù đánh đổi về mặt tốc độ nhưng lại có lợi theo hướng chúng ta chuẩn bị một quá trình trung gian để cấu trúc lại đầu tư– chuyển đầu tư trước đây do đầu tư không hiệu quả của khu vực nhà nước sang khu vực tư nhân có hiệu quả cao hơn để từ đó có tăng trưởng cao hơn.


Đầu tư công không hiệu quả, nhưng thực tế nhiều năm qua cho thấy nó tạo ra giá trị cho các doanh nghiệp tư nhân “ăn theo” và được hưởng lợi. Liệu rằng, việc thắt chặt chi tiêu đầu tư công không chỉ ảnh hưởng đến chỉ tiêu GDP mà còn ảnh hưởng đến một bộ phận doanh nghiệp dân doanh?

Đối một số doanh nghiệp – doanh nghiệp tư nhân hưởng lợi từ đầu tư bề rộng trước đây, tôi cho rằng đó là hưởng lợi không hợp pháp, không đáng để duy trì. Vì vậy cùng với việc thắt chặt đầu tư công, các doanh nghiệp này có thể sẽ bị mất đi thì đó là hợp lẽ bình thường.

Xin cám ơn ông!

 
Bước đầu việc “giảm tỷ lệ đầu tư công sẽ dẫn đến tình trạng các công trình dở dang chuyển tiếp sẽ rất lớn, ảnh hưởng đến hiệu quả đầu tư, ảnh hưởng đến môi trường kinh doanh. Việc chuyển đổi các hình thức đầu tư thì tôi cho đó là cần thiết nhưng trên thực tế cũng hết sức khó khăn, nhất là nhiều ngành, nhiều lĩnh vực ở một số tỉnh vùng sâu, vùng xa thì việc chuyển hình thức đầu tư từ đầu tư Nhà nước sang đầu tư của các thành phần kinh tế khác là hết sức khó khăn.”- Đại biểu Bùi Đức Thụ - Lai Châu