Gạo cũng kinh doanh kiểu đa cấp

Sau mỹ phẩm, thực phẩm chức năng… nay đến lượt gạo cũng được doanh nghiệp kinh doanh bán hàng kiểu đa cấp.

Khách hàng chỉ cần bỏ ra vài trăm ngàn là có thể được nhận số gạo có giá trị gấp đôi số tiền bỏ ra, nếu đóng nhiều tiền hơn thì vừa được nhận gạo vừa được chia lãi và được qui đổi ra tiền mặt. Nhiều khả năng đây là một trò hút vốn, nhắm vào đối tượng khách hàng là các bà nội trợ.
Bỏ ra 200.000 đồng, được 42 kg gạo

Thời gian gần đây, nhiều hộ dân tại TP.HCM nhận được quảng cáo "ăn gạo giá rẻ", "mời hợp tác kinh doanh gạo" của Công ty Cổ phần Đầu tư - Nghiên cứu thị trường - Dịch vụ thương mại H.I có trụ sở tại quận Tân Bình đã hào hứng tham gia. Do số tiền ban đầu bỏ ra không lớn, quyền lợi thu về gấp nhiều lần nên dù có nghi ngờ, nhiều người vẫn quyết định… thử. Lần theo địa chỉ ghi trên tờ quảng cáo "Mời tham gia chương trình hợp tác kinh doanh" và một số hình ảnh trên web gaokhuyenmai.blogspot.com, chúng tôi tìm đến trụ sở công ty trên đường Nguyễn Quang Bích, quận Tân Bình, TP.HCM. Khác với hình ảnh trên trang web, văn phòng công ty chỉ là một gian nhỏ khoảng 20 m2 được ngăn ra từ tầng trệt của ngôi nhà 3 tầng khá khang trang (ảnh chụp trên trang web làm người xem dễ lầm tưởng cả căn nhà là văn phòng công ty). Bên trong văn phòng là 3 cái bàn làm việc nhỏ kê sát vào nhau, 1 bộ salon, vài bao gạo và 1 tấm bảng trắng viết đầy đủ tên họ, chức vụ của các thành viên công ty với những chức danh rất "kêu" như: chủ tịch hội đồng quản trị, tổng giám đốc, cố vấn chiến lược….

Tiếp chúng tôi, cô nhân viên tên Ly, cho biết: công ty có rất nhiều chương trình để hỗ trợ khách ăn gạo giá rẻ. "Với chương trình tiêu dùng đặc biệt, chị đóng 100.000 đồng sẽ được nhận 3 kỳ gạo, mỗi kỳ 7kg gạo dẻo 64. Chị sẽ bắt đầu nhận gạo 1 tháng sau kể từ ngày đóng tiền và mỗi kỳ cách nhau 1 tháng. Nếu chị đóng 200.000 đồng sẽ được nhận 6 kỳ gạo, mỗi kỳ 7 kg gạo 64 hoặc 5 kg gạo dẻo thơm, nhận kỳ 1 ngay sau khi đóng tiền. Trong thời gian 6 tháng tham gia chương trình, nếu chị giúp được 30 người tham gia thì sẽ nhận được 2 phần quà, mỗi phần quà gồm: 10 kg gạo dẻo 64, 1 lít dầu ăn, 1 chai nước mắm 550ml, 1 kg đường cát, 1 bịch bột ngọt 550g, 1 cây kem đánh răng 170g", cô nhân viên này giới thiệu. Chúng tôi tỏ vẻ không tin vì chỉ cần bỏ ra 200.000 đồng mà được nhận đến 42 kg gạo. Tính theo giá thị trường gạo dẻo 64 ở mức 10.000 - 11.000 đồng/kg, như vậy người tham gia chương trình đã được nhận được số gạo trị giá hơn gấp đôi so với số tiền bỏ ra. Chúng tôi ngỏ ý muốn hợp tác kinh doanh, cô nhân viên lấy ra 1 xấp tờ rơi và cho biết thêm: nếu là khách hàng hợp tác kinh doanh, đóng 2,6 triệu đồng sẽ được nhận 3 kỳ gạo, mỗi kỳ 130 kg, tổng cộng 3 tháng nếu không nhận gạo công ty sẽ mua lại số gạo đó giá 9.000 đồng/kg. Ngoài ra, khách còn nhận được quà tặng trị giá 600.000 đồng nên trừ số vốn 2,6 triệu đồng ban đầu, khách còn lãi đến 1.510.000 đồng (hơn 50% số vốn bỏ ra - PV). Đặc biệt hơn, theo cô nhân viên này, nếu khách không có nhu cầu nhận gạo thì có thể đóng 150.000 đồng và ký hợp đồng tiếp thị, phân phối sản phẩm, dịch vụ. Theo đó, nếu giới thiệu được 5 khách hàng mới sẽ được nhận 7kg gạo, 25 khách hàng thưởng 10kg gạo, đường, nước mắm, bột ngọt, bột giặt, dầu ăn, kem đánh răng và thưởng tiền mặt là 75.000 đồng. Số quà thưởng và tiền mặt sẽ tăng dần lên, tổng cộng, có đến 10 cấp độ để thưởng tiền và quà. Trường hợp sau 3 tháng không giới thiệu đủ 10 người tham gia sẽ bị chấm dứt hợp đồng và được nhận 21 kg gạo dẻo 64.

Một chiêu chiếm dụng vốn?

Trao đổi với chúng tôi các luật sư cho biết, 2 loại hợp đồng tiếp thị và phân phối sản phẩm, dịch vụ và hợp đồng mua bán gạo của công ty H.I đưa ra rất chung chung, nên nếu xảy ra tranh chấp, kiện tụng gì giữa công ty này và khách hàng, chắc chắn khách hàng phải chịu phần thua thiệt. Đó là chưa kể với hợp đồng tiếp thị và phân phối sản phẩm, dịch vụ, công ty này không xuất phiếu thu, không có hóa đơn mà chỉ qui định hợp đồng cũng đồng thời thay cho phiếu thu?! Theo các chuyên gia kinh tế, hình thức giới thiệu khách để được hưởng quà tặng và tặng tiền mặt theo cấp độ và số lượng khách gần giống đa cấp, nhưng không phải đa cấp. Quan trọng nhất, với cách thức kinh doanh của mình, công ty H.I huy động tiền rồi dùng tiền của người tham gia sau trả cho người tham gia trước thông qua hình thức nhận gạo, quà, thưởng bằng tiền mặt. Có thể nói, đây là một hình thức chiếm dụng vốn. Mỗi khách hàng chỉ đóng vài trăm ngàn hoặc vài triệu đồng, con số không nhiều nhưng cộng khoản đóng của tất cả khách hàng lại thì đây là một khoản tiền không nhỏ. Rủi ro là sau khi chiếm dụng số vốn lớn, công ty "cao chạy xa bay", khách hàng sẽ mất trắng.

Mặc dù chưa nhận được khiếu nại của người tiêu dùng liên quan đến hình thức "ăn gạo giá rẻ", nhưng luật gia Phan Thị Việt Thu, Tổng thư ký Văn phòng bảo vệ người tiêu dùng TP.HCM đặt nghi vấn về tính xác thực của hình thức đóng tiền ít, được gạo nhiều của công ty này. Bởi trong giai đoạn kinh tế khó khăn, mức lợi nhuận 20 - 30% đã là mơ ước của hầu hết doanh nghiệp, kể cả các doanh nghiệp lớn, doanh nghiệp đầu ngành thì H.I đầu tư vào đâu để có thể xoay sở được mức lợi nhuận trên 50% trong thời gian 1-3 tháng để chi trả cho khách hàng như quảng cáo?!