Bộ Công Thương: Chỉ cần 50 - 60 nhà xuất khẩu gạo

Tính đến thời điểm hiện nay, Bộ Công Thương đã cấp phép cho 44 doanh nghiệp tham gia xuất khẩu gạo và theo bộ này, chỉ nên có từ 50 đến 60 doanh nghiệp tham gia xuất khẩu gạo là phù hợp.

Tại cuộc họp giao ban trực tuyến do Bộ Công Thương tổ chức, ông Phan Văn Chinh, Vụ trưởng Vụ Xuất nhập khẩu cho biết đến nay đã có 29 doanh nghiệp chính thức đủ điều kiện xuất khẩu gạo, còn 15 bộ hồ sơ đủ tiêu chuẩn đang chờ bộ cấp phép, nâng số doanh nghiệp đạt chứng nhận đủ tiêu chuẩn xuất khẩu gạo lên 44 doanh nghiệp.

Theo ông Chinh, Nghị định 109/2010/NĐ-CP về kinh doanh xuất khẩu gạo có hiệu lực từ 1-1-2011 nhưng doanh nghiệp có đến 9 tháng để chuẩn bị, bên cạnh đó,Bộ Công Thương cũng đã ban hành rất nhiều văn bản tháo gỡ các vướng mắc của doanh nghiệp.

Vừa qua Bộ Công Thương cũng nhận được phản ánh của doanh nghiệp kinh doanh lúa gạo về những vướng mắc trong quá trình đầu tư trang bị cơ sở vật chất cũng như thẩm định của Sở Công Thương các tỉnh trước khi đưa hồ sơ lên bộ duyệt. Trong đó, phổ biến nhất là những ý kiến về quy chuẩn kho chứa, cơ sở xay xát, các doanh nghiệp đề nghị điều kiện thiết bị đặt trên cùng 1 mặt bằng là không cần thiết, cũng như yêu cầu về đầu tư cho máy sấy.

“Chúng tôi cũng làm việc trực tiếp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, trực tiếp soạn thảo quyết định 560 các yêu cầu về kỹ thuật phục vụ cho xuất khẩu và bộ này đồng ý sẽ bỏ quy chuẩn về thiết bị đặt trong cùng 1 cơ sở, mặt bằng nhưng lại kiên quyết yêu cầu doanh nghiệp phải có hệ thống sấy, vốn bắt buộc phải có trong dây chuyền chế biến”, ông nói.

Do vậy, theo ông Chinh, kết quả 44 doanh nghiệp đạt chứng nhận chỉ 2 tháng trước khi cánh cửa xuất khẩu gạo sẽ khép lại với nhiều doanh nghiệp, phần đông là các nhà thương mại nhỏ và vừa, lại phù hợp với đánh giá của Bộ Công Thương trong giai đoạn khảo sát, đánh giá hiện trạng ngành lúa gạo.

“Với tốc độ đầu tư hiện nay, số 50-60 doanh nghiệp tham gia xuất khẩu là phù hợp với tính toán của bộ”, ông nói.

Không lạc quan như ông Chinh, ông Huỳnh Minh Huệ, Tổng thư ký Hiệp hội lương thực Việt Nam (VFA), cho rằng con số trên là quá thấp so với 211 doanh nghiệp tham gia xuất khẩu gạo trong 6 tháng đầu năm và nếu doanh nghiệp không đẩy mạnh tiến độ đầu tư thì nhiều khả năng sẽ ảnh hưởng đến xuất khẩu gạo của Việt Nam trong thời gian tới. Đánh giá của VFA trong cuộc họp sơ kết xuất khẩu gạo 6 tháng thì lại cho rằng nên có 80 doanh nghiệp tham gia xuất khẩu gạo để đảm bảo khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Còn theo ông Nguyễn Thành Biên, Thứ trưởng Bộ Công Thương, bộ này sẽ thống kê lại doanh nghiệp gạo gửi hồ sơ về bộ đã bị từ chối vì chưa đạt yêu cầu ở một số tiêu chuẩn. Theo ông, triển khai nghị định 109 không nên quá máy móc hạn chế lượng doanh nghiệp xuất khẩu trong khi đang cần duy trì thị trường ổn định.

Theo VFA, xuất khẩu gạo 7 tháng đạt trên 4,6 triệu tấn. Nhưng các doanh nghiệp đã ký trên 6,2 triệu tấn gạo, Dự kiến hết quí 3 sẽ xuất khoảng 6 triệu tấn, tức mục tiêu trong quí 4 sẽ chỉ cần xuất từ 1 triệu tấn trở lên để đạt sản lượng xuất khẩu kỷ lục trên 7 triệu tấn trong năm nay.