Vụ
thu
hồi
đất
ở
huyện
Tiên
Lãng
-
Hải
Phòng
có
nguyên
nhân
từ
những
bất
cập
trong
Luật
Đất
đai.
Khu
Công
nghiệp
Hưng
Phú
2B,
quận
Cái
Răng
-
TP
Cần
Thơ
được
quy
hoạch
trên
đất
ruộng
vườn
của
người
dân,
sau
nhiều
năm
triển
khai
nay
vẫn
giẫm
chân
tại
chỗ.
Trong
lúc
Quốc
hội
chuẩn
bị
sửa
đổi
Luật
Đất
đai
trước
khi
sửa
Hiến
pháp,
loạt
bài
này
nêu
bật
những
vấn
đề
cấp
bách
cần
sửa
đổi
Những
lý
giải
của
bài
viết
dưới
đây
nằm
trong
khuôn
khổ
đất
đai
thuộc
sở
hữu
Nhà
nước
theo
Hiến
pháp
hiện
hành,
đồng
thời
tiếp
cận
gần
nhất
quan
điểm
đất
đai
cần
được
đa
dạng
hóa
chủ
thể
sở
hữu
như
các
loại
tư
liệu
sản
xuất
khác
bao
gồm
sở
hữu
cá
nhân,
sở
hữu
của
tổ
chức,
của
cộng
đồng
và
của
Nhà
nước.
Phải
bình
đẳng
giữa
các
chủ
thể
sử
dụng
Quyền
sử
dụng
đất
là
một
thứ
quyền
tài
sản
nên
đó
là
hàng
hóa,
dù
là
hàng
hóa
đặc
biệt,
phải
được
tự
do
trao
đổi
trên
thị
trường
theo
pháp
luật.
Vì
thế,
bất
kỳ
ai,
kể
cả
Nhà
nước,
không
có
quyền
“thu
hồi
đất”
của
người
dân
vì
bất
cứ
mục
đích
nào
mà
phải
mua
quyền
sử
dụng
đất.
Tại
sao
đất
đai
cho
nhà
đầu
tư
thuê
để
xây
dựng
khu
công
nghiệp
hay
sân
golf,
đến
khi
Nhà
nước
cần
để
xây
dựng
đường
sá
thì
phải
thương
lượng
mua
lại
quyền
sử
dụng
đất
của
chủ
đầu
tư
theo
giá
thị
trường,
còn
đối
với
nông
dân
thì
lại
“thu
hồi
đất
nông
nghiệp”
của
họ
và
áp
đặt
“giá
đền
bù”
sát
giá
thị
trường
mà
không
phải
là
mua
theo
giá
thị
trường?
Mặt
khác,
vì
là
hàng
hóa
nên
giá
đất
do
Nhà
nước
quy
định
chỉ
có
ý
nghĩa
làm
cơ
sở
để
tính
thuế
thổ
trạch,
thuế
trước
bạ.
Giá
đất
do
Nhà
nước
quy
định
nhất
thiết
không
thể
là
cơ
sở
để
Nhà
nước
cấp
kinh
phí
cho
các
tổ
chức
công
có
nhu
cầu
tăng
quy
mô
sử
dụng
đất
đai
vì
với
mức
giá
đó,
các
tổ
chức
này
không
thể
mua
được
quyền
sử
dụng
đất
của
người
dân.
Luật
pháp
không
được
phân
biệt
đối
xử
giữa
các
chủ
thể
(cá
nhân
và
tổ
chức)
trong
cùng
một
hành
vi.
Cùng
sử
dụng
đất
nông
nghiệp
nhưng
tại
sao
hộ
nông
dân
bị
hạn
điền
khi
giao
đất
và
khi
nhận
chuyển
nhượng
quyền
sử
dụng
đất,
còn
tổ
chức
thì
không?
Các
doanh
nghiệp
chỉ
cần
lập
dự
án
trình
cấp
có
thẩm
quyền
phê
duyệt,
nếu
xét
thấy
khả
thi,
Nhà
nước
có
thể
cho
họ
thuê,
giao
quyền
sử
dụng
đất
với
diện
tích
hàng
ngàn
hecta.
Đó
là
điều
phi
lý.
Một
cặp
vợ
chồng
được
tính
là
1
hộ
gia
đình
thì
chỉ
được
nhận
chuyển
quyền
sử
dụng
đất
tối
đa
2
ha
ở
đồng
bằng
sông
Hồng
nhưng
nếu
họ
lập
công
ty
TNHH
thì
không
bị
hạn
điền
2
ha
mà
có
thể
có
cả
trăm,
cả
ngàn
hecta
trong
trường
hợp
dự
án
đầu
tư
của
họ
được
cấp
có
thẩm
quyền
phê
duyệt.
Xem
lại
quy
định
về
“tích
tụ”,
“trực
canh”…
Đặc
biệt,
Nhà
nước
phải
quản
lý
chặt
chẽ
đất
lâm
nghiệp,
trước
hết
là
đất
rừng
đầu
nguồn,
rừng
phòng
hộ,
rừng
đặc
dụng,
vườn
quốc
gia
để
bảo
đảm
môi
trường
sống
của
cả
dân
tộc.
Không
ai
có
quyền
phá
rừng,
chuyển
đất
rừng
sang
các
loại
đất
khác
như
khai
mỏ,
xây
dựng
khu
công
nghiệp,
dẫn
đến
hủy
hoại
môi
trường
sinh
thái.
Bên
cạnh
đó,
Nhà
nước
quản
lý
chặt
chẽ
đất
“bờ
xôi
ruộng
mật”
đang
trồng
lúa
nước
có
hiệu
quả
để
bảo
đảm
an
ninh
lương
thực.
Nhưng
dù
sao,
giả
sử
không
có
gạo
thì
còn
có
thể
nhập
khẩu,
có
thể
ăn
bánh
mì,
mì
sợi
thay
cơm
nhưng
không
còn
môi
trường
sống
do
phá
rừng
thì
nguy
hiểm
vô
cùng.
Đối
với
các
loại
đất
nông
nghiệp
khác,
người
sử
dụng
có
quyền
tự
do
chuyển
đổi
loại
cây
trồng,
vật
nuôi
theo
yêu
cầu
của
thị
trường
và
luật
bảo
vệ
của
môi
trường
sinh
thái
như
tất
cả
các
chủ
thể
khác
trong
xã
hội.
Do
đó,
không
cần
có
quy
định
“chỉ
cho
tích
tụ
ruộng
đất
để
sản
xuất
nông
nghiệp”.
Thử
hỏi,
xây
dựng
khu
công
nghiệp,
sân
golf
không
phải
là
tích
tụ
ruộng
đất
hay
sao?
Luật
không
thể
quy
định
chỉ
giao
đất
nông
nghiệp
cho
người
“trực
canh”,
trong
khi
đó
luật
lại
quy
định
người
có
chủ
quyền
sử
dụng
đất
có
quyền
cho
người
khác
thuê
lại
ruộng
đất
của
mình.
Khi
đó,
người
có
quyền
sử
dụng
đất
không
còn
là
người
trực
canh
nữa.
Hơn
nữa,
thế
nào
là
“trực
canh”?
Chủ
trang
trại
đầu
tư
vốn
phát
triển
sản
xuất
nông
nghiệp
phải
lao
động
trí
óc
căng
thẳng
để
quản
lý
kinh
doanh
thì
mới
đạt
hiệu
quả,
họ
không
thể
và
không
cần
đích
thân
đi
cày
bừa,
gieo
sạ,
cạo
mủ
cao
su,
cho
gia
súc
ăn…
Vậy
họ
có
“trực
canh”
hay
không?
Quy
định
về
hạn
điền
phải
có
mục
đích
Muốn
đặt
quy
định
hạn
điền
hay
hạn
chế
thời
gian
sử
dụng
đất,
phải
trả
lời
được
câu
hỏi
“để
làm
gì?”
và
“vì
sao?”.
Nếu
để
hạn
chế
tình
trạng
nông
dân
mất
kế
sinh
nhai
thì
tại
sao
khi
các
chủ
đầu
tư
xây
dựng
các
khu
công
nghiệp,
sân
golf…
lấy
đi
hàng
ngàn
hecta
đất
nông
nghiệp
“bờ
xôi
ruộng
mật”
người
ta
lại
không
sợ
những
điều
trên
xảy
ra?
Thực
tế
cho
thấy
nếu
nông
dân
bán
quyền
sử
dụng
đất
nông
nghiệp
cho
những
nhà
đầu
tư
kinh
doanh
nông
nghiệp
thì
họ
còn
có
cơ
may
kiếm
việc
làm
hơn
khi
họ
bị
thu
hồi
đất
để
xây
dựng
khu
công
nghiệp,
sân
golf.
Bởi
các
nhà
đầu
tư,
doanh
nghiệp
sẽ
thuê
hay
khoán
lại
cho
chính
những
hộ
nông
dân
ấy
sản
xuất
trên
mảnh
đất
trước
đây
thuộc
về
họ.
Còn
muốn
kiếm
việc
ở
khu
công
nghiệp
hay
sân
golf,
nông
dân
phải
là
người
trẻ,
khỏe,
có
tay
nghề
với
trình
độ
thích
hợp.
Năm
2013,
thời
hạn
20
năm
có
“quyền
sử
dụng
đất”
của
đại
đa
số
nông
dân
sẽ
hết.
Điều
gì
sẽ
xảy
ra
nếu
không
sửa
“thời
hạn”
và
cả
“hạn
điền”?
Hạn
điền
3
ha
là
cấp
đất
không
thu
tiền,
còn
chứng
nhận
việc
sang
nhượng,
mua
sắm
mà
cũng
hạn
điền
là
không
lên
sản
xuất
lớn,
không
cạnh
tranh.
Nông
dân
Sáu
Đức
ở
xã
Lương
An
Trà,
huyện
Tri
Tôn
-
An
Giang
phải
nhờ
người
đứng
tên
giùm
để
mua
lại
cả
trăm
hecta
sản
xuất
theo
mô
hình
trang
trại.
Vậy
ai
dám
chắc
là
sẽ
không
có
chuyện
lôi
thôi
giữa
những
người
đứng
tên
giùm
với
Sáu
Đức?
Bởi
vì
thực
tế
đã
từng
xảy
ra
rồi.
Còn
quy
định
thời
gian
(20
năm)
và
cả
4
cấp
chính
quyền
đều
có
quyền
về
đất
như
hiện
nay
là
kẽ
hở
cho
tham
nhũng.
Thừa
kế
trang
trại:
Không
được
chia
nhỏ
Luật
Đất
đai
nên
có
quy
định
việc
thừa
kế
không
được
chia
nhỏ
trang
trại.
Chỉ
có
người
thừa
kế
có
năng
lực
quản
lý
nông
nghiệp
mới
là
thành
viên
hợp
danh
có
quyền
quản
lý
kinh
doanh
trang
trại,
còn
những
người
thừa
kế
khác
chỉ
là
thành
viên
góp
vốn
(không
có
quyền
quản
lý)
của
trang
trại
hợp
danh
vừa
thoát
thai
từ
trang
trại
gia
đình
hoặc
trang
trại
cá
nhân
của
người
chủ
vừa
qua
đời
hay
tự
nguyện
từ
bỏ
quyền
làm
chủ
và
quản
lý
trang
trại
của
mình.
Trang
trại
là
một
đơn
vị
sản
xuất
nông
nghiệp
tự
chủ,
không
thể
quy
định
đơn
vị
sản
xuất
nông
nghiệp
có
quy
mô
lớn,
ví
dụ
3
ha
hay
100
triệu
đồng
doanh
thu/năm
mới
là
trang
trại.
Định
lượng
rồi
mới
định
tính
là
phương
pháp
tư
duy
sai
lầm.