Kinh
tế
Việt
Nam
sắp
bước
sang
năm
2012
trong
bối
cảnh
nền
kinh
tế
thế
giới
đầy
khó
khăn.
Khó
khăn
của
kinh
tế
Mỹ,
khủng
hoảng
nợ
công
châu
Âu
và
khu
vực
Eurozone,
biến
động
chính
trị
ở
Bắc
Phi
và
Trung
Cận
Đông...
Các
dự
báo,
các
chỉ
tiêu
kinh
tế
của
các
nền
kinh
tế
lớn
trên
thế
giới
đều
điều
chỉnh
theo
xu
hướng
giảm
xuống.
Tất
cả
đều
tác
động
trực
tiếp
đến
nền
kinh
tế
Việt
Nam.
Kịch
bản
kinh
tế
Việt
Nam
năm
2012
sẽ
diễn
ra
theo
chiều
hướng
nào?...
Các
chuyên
gia
kinh
tế
đã
chia
sẻ
những
ý
kiến
của
mình
tại
hội
thảo
“Kịch
bản
kinh
tế
Việt
Nam
năm
2012
-
Đâu
là
cơ
hội”,
do
Thời
báo
Kinh
tế
Việt
Nam
tổ
chức
vừa
qua
tại
Tp.HCM.
VnEconomy
xin
giới
thiệu
một
số
nội
dung
chi
tiết.
“Giảm
lạm
phát
còn
quan
trọng
hơn
cả
giảm
thuế”
Ông
Trương
Đình
Tuyển,
thành
viên
Hội
đồng
Tư
vấn
chính
sách
tài
chính
tiền
tệ
Quốc
gia
“Năm
2012,
chúng
ta
tiếp
tục
chính
sách
tiền
tệ
chặt
chẽ,
linh
hoạt
và
chính
sách
tài
khóa
thắt
chặt
để
kiềm
chế
lạm
phát.
Tuy
nhiên,
khi
kiềm
chế
lạm
phát,
chúng
ta
phải
chấp
nhận
hy
sinh
tăng
trưởng.
Mục
tiêu
của
Chính
phủ
trong
năm
2012
là
đạt
mức
tăng
trưởng
GDP
6%.
Tuy
nhiên
Việt
Nam
sẽ
rất
khó
để
đạt
được
mức
tăng
trưởng
này
nếu
như
chúng
ta
không
điều
chỉnh
cơ
cấu
đầu
tư,
cơ
cấu
tín
dụng
hướng
vào
các
doanh
nghiệp
vừa
và
nhỏ
(SME)
và
doanh
nghiệp
xuất
khẩu,
bởi
trong
những
năm
qua,
khu
vực
SME
và
khu
vực
xuất
khẩu
là
khu
vực
có
mức
tăng
trưởng
cao.
Vậy
tăng
trưởng
kinh
tế
năm
2012
sẽ
như
thế
nào?
Theo
tôi,
rất
khó
để
đưa
ra
những
con
số
lúc
này
bởi
những
bất
ổn
khó
lường
trên
thế
giới
sẽ
ảnh
hưởng
đến
tình
hình
hoạt
động
của
doanh
nghiệp.
Với
mục
tiêu
trong
năm
2012
là
giảm
bớt
khó
khăn
cho
doanh
nghiệp,
Chính
phủ
có
thể
sẽ
giảm
lãi
suất
và
giảm
tỷ
lệ
huy
động
vào
ngân
sách
nhà
nước
để
nuôi
dưỡng
nguồn
thu
vào
khu
vực
kinh
tế
tư
nhân.
Vậy
cơ
hội
nào
dành
cho
các
doanh
nghiệp
Việt
Nam
năm
2012?
Việt
Nam
vẫn
có
nhiều
cơ
hội
bởi
chủ
yếu
xuất
khẩu
những
mặt
hàng
thiết
yếu
như
nông
sản,
thủy
sản,
hàng
dệt
may,
giày
dép...,
nên
khả
năng
xuất
khẩu
vẫn
tốt.
Tốc
độ
xuất
khẩu
của
Việt
Nam
năm
2011
tăng
cao
nhất
so
với
những
năm
trước
đây.
Mặt
khác,
sản
xuất
của
Thái
Lan
còn
khó
khăn
do
hậu
quả
nghiêm
trọng
của
lũ
lụt
nên
có
những
sản
phẩm
xuất
khẩu
của
Việt
Nam
tương
tự
Thái
Lan
sẽ
có
khả
năng
tăng
mạnh,
nhất
là
6
tháng
đầu
năm
2012.
Khó
khăn
phải
đối
mặt
cũng
là
cơ
hội
buộc
các
doanh
nghiệp
tái
cấu
trúc
để
nâng
cao
sức
cạnh
tranh.
Ngoài
việc
rà
xét
lại
kế
hoạch
kinh
doanh
gắn
với
kế
hoạch
tài
chính
và
sự
vận
động
của
dòng
tiền,
các
doanh
nghiệp
cần
mở
rộng
thị
trường
nội
địa,
tìm
mọi
khả
năng
tăng
xuất
khẩu
các
mặt
hàng
có
thể
thay
thế
Thái
Lan,
xâm
nhập
thị
trường
Trung
Quốc,
Hàn
Quốc,
Nhật
Bản,
thị
trường
châu
Phi,
Mỹ
La
tinh...
Song
song
đó,
Chính
phủ
nên
tiếp
tục
các
chính
sách
hỗ
trợ
doanh
nghiệp,
như
giãn
hoãn
thời
gian
nộp
thuế,
và
có
chủ
trương
trình
Quốc
hội
miễn
giảm
thuế.
Về
mục
tiêu
kiềm
chế
lạm
phát,
đây
là
một
thách
thức
cho
Việt
Nam
trong
năm
2012
bởi
giá
lương
thực
và
giá
dầu
tăng
sẽ
làm
tăng
giá
trong
nước.
Nếu
Việt
Nam
đạt
được
mục
tiêu
kiềm
chế
lạm
phát
9%
trong
năm
2012,
lãi
suất
huy
động
sẽ
khoảng
11%/năm.
Với
mức
này,
lãi
suất
cho
vay
khoảng
13-15%/năm.
Tôi
cho
rằng,
hiện
các
biện
pháp
của
Chính
phủ
là
hỗ
trợ
doanh
nghiệp,
nhưng
điều
quan
trọng
nhất
đối
với
Chính
phủ
là
kiềm
chế
lạm
phát.
Đây
chính
là
sự
hỗ
trợ
doanh
nghiệp
hiệu
quả
hơn
cả
việc
giảm
thuế.
Nếu
ta
giảm
lãi
suất
xuống
hai
điểm
%
thì
hiệu
quả
lớn
hơn
rất
nhiều
so
với
giảm
mấy
điểm
%
tiền
thuế.
Do
đó,
điều
mà
Chính
phủ
có
thể
làm
để
hỗ
trợ
các
doanh
nghiệp
chính
là
việc
kéo
lạm
phát
xuống
dưới
một
con
số
trong
năm
2012,
tiến
tới
đạt
mức
6%
trong
năm
2013”.
“Tiếp
tục
lạm
phát
cao,
sẽ
không
còn
là
vấn
đề
kinh
tế
nữa”
TS.
Trần
Du
Lịch,
thành
viên
Hội
đồng
Tư
vấn
chính
sách
tài
chính
tiền
tệ
Quốc
gia
“Tái
cấu
trúc
ngân
hàng
đang
là
vấn
đề
nóng.
Mục
tiêu
của
Chính
phủ
từ
nay
đến
năm
2015
là
hoàn
thành
tái
cấu
trúc
ngân
hàng
thương
mại,
không
để
bất
cứ
ngân
hàng
nào
đổ
vỡ;
phát
triển
vài
ngân
hàng
mang
tầm
cỡ
khu
vực,
bên
cạnh
đó
phát
triển
các
quỹ
tín
dụng
nhỏ
phù
hợp
với
phân
khúc
thị
trường.
Về
thị
trường
chứng
khoán,
chúng
ta
cũng
cần
có
lộ
trình
cụ
thể
để
tái
cấu
trúc.
Quốc
hội
quyết
định
chỉ
số
giá
tiêu
dùng
(CPI)
trong
năm
2012
tối
đa
là
10%,
tức
là
một
con
số.
Như
vậy,
câu
hỏi
các
doanh
nghiệp
muốn
biết
trong
chính
sách
lãi
suất
sắp
tới
là
Ngân
hàng
Nhà
nước
có
tiếp
tục
theo
đuổi
chính
sách
lãi
suất
dương
về
huy
động
tiền
gửi
hay
không?
Nếu
dương,
mức
độ
dương
như
thế
nào?
Liên
quan
đến
lãi
suất
huy
động
thì
lãi
suất
cho
vay
hiện
nay
chênh
lệch
khoảng
4-5%,
sắp
tới
mức
chênh
lệch
như
thế
nào
để
điều
hành
chính
sách
lãi
suất?
Nếu
trả
lời
được
các
câu
hỏi
này,
chúng
ta
sẽ
biết
lãi
suất
sẽ
giảm
dần
theo
hướng
nào.
Tại
kỳ
họp
thứ
2,
Quốc
hội
khóa
13,
tôi
đã
chất
vấn
Thống
đốc
Ngân
hàng
Nhà
nước
về
nội
dung
này.
Tại
nghị
trường,
Thống
đốc
chưa
có
điều
kiện
để
trả
lời.
Tuy
nhiên,
theo
quan
điểm
của
tôi,
thực
chất
lâu
nay
Việt
Nam
duy
trì
chính
sách
lãi
suất
thực
dương
-
tức
lấy
lãi
suất
huy
động
trừ
đi
lạm
phát
phải
là
con
số
dương.
Năm
2011,
chính
sách
này
đã
bị
phá
sản,
bởi
lãi
suất
huy
động
dù
có
cộng
thêm
3-4%
thì
lãi
suất
thực
vẫn
dương.
Vì
vậy
trong
năm
2012,
với
lạm
phát
kỳ
vọng
10%,
thì
không
có
lý
do
gì
không
kéo
lãi
suất
huy
động
tiền
VND
xuống
thấp
hơn.
Một
khi
lãi
suất
huy
động
được
kéo
xuống,
lãi
suất
cho
vay
sẽ
giảm.
Lãi
suất
huy
động
kéo
xuống
được
hay
không
lại
tùy
thuộc
vào
khả
năng
ngân
hàng
trung
ương
có
thể
bơm
được
tiền,
điều
tiết
thị
trường.
Trong
8
lĩnh
vực
ưu
tiên
được
bơm
vốn:
nông
nghiệp
nông
thôn,
doanh
nghiệp
vừa
và
nhỏ...
thay
vì
bơm
chung
cho
tất
cả
các
lĩnh
vực,
thì
ngân
hàng
nên
bơm
riêng
từng
dự
án.
Hướng
triển
khai
này
sẽ
giúp
giảm
áp
lực
cung
-
cầu
vốn,
do
đó
giảm
lãi
suất.
Lạm
phát
năm
2011
ở
mức
khoảng
18%,
vậy
chỉ
tiêu
lạm
phát
năm
2012
dưới
10%
có
hợp
lý
không?
Đây
là
vấn
đề
Quốc
hội
đã
thảo
luận
rất
nhiều.
Trước
hết,
ngay
từ
đầu
tôi
đã
đề
xuất
với
Chính
phủ
rằng:
năm
2012
GDP
tăng
trưởng
bao
nhiêu
cũng
được,
nhưng
lạm
phát
phải
là
một
con
số.
Có
thể
nhiều
người
cho
rằng
đó
là
duy
ý
chí.
Nhưng,
làm
kinh
tế,
làm
vĩ
mô,
không
có
quyết
tâm
chính
trị
không
làm
được.
Bởi,
chúng
ta
không
thể
để
một
nền
kinh
tế
lạm
phát
triền
miên.
Nếu
tiếp
tục
lạm
phát
cao,
sẽ
không
còn
là
vấn
đề
kinh
tế
nữa,
mà
sẽ
là
vấn
đề
chính
trị
-
xã
hội”.
“Đến
ngân
hàng
lớn
cũng
run”
TS.Lê
Xuân
Nghĩa,
Phó
chủ
tịch
Ủy
ban
Giám
sát
tài
chính
Quốc
gia
“Phải
nói,
chưa
bao
giờ
lòng
tin
trong
nội
bộ
hệ
thống
ngân
hàng
suy
giảm
mạnh
mẽ
như
bây
giờ.
Và
cũng
chưa
bao
giờ
nợ
xấu
trên
thị
trường
liên
ngân
hàng
lại
ngang
ngửa
thị
trường
1
như
bây
giờ.
Không
chỉ
có
các
ngân
hàng
nhỏ
gặp
khó
khăn
mà
ngay
đến
các
ngân
hàng
lớn
-
là
chủ
nợ
của
các
ngân
hàng
nhỏ
-
cũng
run
cầm
cập.
Năm
2000,
vốn
điều
lệ
toàn
hệ
thống
ngân
hàng
là
500
triệu
USD,
tổng
tài
sản
vào
khoảng
10
tỷ
USD.
Đến
năm
2011,
vốn
điều
lệ
lên
tới
12,5
tỷ
USD,
tổng
tài
sản
vào
khoảng
180
tỷ
USD.
Chỉ
trong
vòng
10
năm,
tổng
vốn
và
tài
sản
tăng
18
lần.
Cùng
với
tốc
độ
đó,
lẽ
ra
trình
độ
quản
lý
cũng
tăng
theo,
nhưng
thực
tế
vẫn
là
ông
chủ
đó
với
các
triết
lý
quản
lý
cũ.
Họ
chủ
yếu
thành
lập
ngân
hàng
để
tăng
vốn
cho
tập
đoàn,
công
ty
của
mình.
Khi
quản
trị
doanh
nghiệp
lạc
hậu
đương
nhiên
dẫn
đến
chất
lượng
tài
sản
thấp
và
nợ
xấu
cao.
Nhiệm
vụ
trước
khi
tái
cấu
trúc
là
phải
biết
con
số
thực
về
nợ
xấu.
Nếu
không
biết
được
con
số
này
thì
chương
trình
tái
cấu
trúc
là
vô
nghĩa.
Và
không
chỉ
có
ngành
ngân
hàng,
thị
trường
bất
động
sản
cũng
đang
là
mối
lo
lớn
của
Chính
phủ.
Báo
cáo
cho
vay
bất
động
sản
bất
động
sản
chỉ
chiếm
10%
vốn
tự
có?
Ai
có
thể
tin
điều
này.
Do
đó
rủi
ro
trên
thị
trường
bất
động
sản
rất
lớn.
Phục
hồi
thị
trường
bất
động
sản,
theo
tôi,
là
cứu
cánh
cho
các
ngân
hàng,
cho
cả
nền
kinh
tế.
Năm
2012,
mục
tiêu
của
Chính
phủ
vẫn
là
thắt
chặt,
chính
sách
tài
khóa
và
linh
hoạt
chính
sách
tiền
tệ.
Tái
cấu
trúc
ngân
hàng
bước
đầu
có
kết
quả,
không
gây
bất
ổn
hệ
thống.
Song
song
đó,
Chính
phủ
có
định
hướng
năm
2012
vẫn
tiếp
tục
kiềm
chế
lạm
phát
ở
mức
chấp
nhận
được,
nhưng
đồng
thời
vẫn
phải
duy
trì
tăng
trưởng,
đảm
bảo
việc
làm,
an
sinh
xã
hội,
phục
hồi
sản
xuất
kinh
doanh.
Do
đó,
chính
sách
tiền
tệ
trong
năm
sau
sẽ
linh
hoạt
hơn,
doanh
nghiệp
có
khả
năng
sẽ
dễ
tiếp
cận
nguồn
vốn
hơn.
Đồng
thời,
Chính
phủ
cũng
đã
có
chủ
trương
giảm,
dãn
thuế
thu
nhập
cho
doanh
nghiệp,
cắt
giảm
thủ
tục
hành
chính,
đây
cũng
là
một
phương
thức
hỗ
trợ
để
doanh
nghiệp
thoát
khỏi
khó
khăn
hiện
tại.
Để
phục
vụ
cho
việc
tái
cơ
cấu
nền
kinh
tế,
doanh
nghiệp
nhà
nước,
hệ
thống
ngân
hàng...
thì
Chính
phủ
phải
chủ
trương
phục
hồi
lại
thị
trường
tài
sản.
Đồng
thời,
việc
làm
này
cũng
rất
cần
thiết,
tạo
nền
tảng
để
tiếp
tục
duy
trì
tăng
trưởng
kinh
tế
trong
những
năm
tới.
Một
kênh
huy
động
vốn
quan
trọng
của
nền
kinh
tế
nói
chung
và
bất
động
sản
nói
riêng
chính
là
thị
trường
chứng
khoán.
Vì
vậy,
muốn
tái
cấu
trúc
ngân
hàng
thì
việc
làm
cần
thiết
là
hỗ
trợ
cho
cả
hai
thị
trường
này”.
“Đánh
nhỏ,
thắng
nhỏ,
đánh
chắc,
thắng
chắc”
TS.
Lê
Đăng
Doanh,
nguyên
Viện
trưởng
Viện
Nghiên
cứu
và
Quản
lý
kinh
tế
Trung
ương
(CIEM)
“Thống
kê
từ
Bộ
Kế
hoạch
và
Đầu
tư
cho
thấy
có
khoảng
624.000
doanh
nghiệp
đăng
ký
tính
đến
cuối
năm
2011.
Tuy
nhiên,
theo
Tổng
cục
Thuế,
chỉ
có
khoảng
413.000
doanh
nghiệp
hoạt
động,
có
nộp
thuế,
trong
khi
đó
theo
Tổng
cục
Thống
kê
chỉ
còn
386.000
hoạt
động.
Đa
số
các
doanh
nghiệp
đã
đăng
ký
thiếu
cơ
sở
tài
chính
vững
chắc,
phải
dựa
vào
tín
dụng
ngân
hàng,
vay
mượn
phi
hình
thức
để
khởi
nghiệp
và
kinh
doanh;
tính
chuyên
nghiệp
trong
quản
trị
doanh
nghiệp
còn
thấp,
đa
số
chỉ
có
ý
tưởng
kinh
doanh,
chưa
có
chiến
lược
phát
triển
rõ
ràng
dựa
trên
nghiên
cứu
thị
trường
cũng
như
đối
thủ
cạnh
tranh,
không
có
chiến
lược
rút
lui,
không
có
chiến
lược
tối
thiểu
hóa
chi
phí.
Không
những
thế,
phần
lớn
các
doanh
nghiệp
này
không
phân
biệt
được
giữa
cơ
hội
thị
trường
và
năng
lực
quản
lý.
Khi
kinh
doanh
thuận
lợi,
không
ít
doanh
nhân
đã
không
tích
lũy,
dự
phòng.
Không
ít
doanh
nghiệp
đã
mua
sắm,
tiêu
xài
xa
xỉ
để
“khẳng
định
đẳng
cấp”,
thể
hiện
nhầm
lẫn
trong
thước
đo
giá
trị.
Trong
năm
2012,
theo
tôi,
doanh
nghiệp
cần
làm
phân
tích
SWOT
(điểm
mạnh,
điểm
yếu,
cơ
hội,
thách
thức)
cho
tình
hình
hiện
nay
và
tương
lai;
đề
ra
các
chương
trình
hành
động
có
thứ
tự
ưu
tiên
và
tập
trung
hoàn
thành
từng
bước.
“Đánh
nhỏ,
thắng
nhỏ,
đánh
chắc,
thắng
chắc”,
trong
khi
vẫn
tiếp
tục
theo
đuổi
chiến
lược
lâu
dài.
Mặt
khác,
coi
trong
nguồn
nhân
lực,
đào
tạo,
bồi
dưỡng;
tăng
cường
bộ
phận
nhân
sự
về
đào
tạo,
bồi
dưỡng;
tăng
cường
hoạt
động
của
các
hiệp
hội
để
bảo
vệ
lợi
ích
của
doanh
nghiệp.
Và,
doanh
nghiệp
cần
xem
khó
khăn
là
cơ
hội
để
cải
cách,
tái
cơ
cấu
doanh
nghiệp,
tiết
kiệm
chi
phí,
nâng
cao
hiệu
quả
và
vận
dụng
khoa
học,
công
nghệ
mới.
Doanh
nghiệp
thực
hiện
các
điều
chỉnh
về
sản
phẩm,
thị
trường
phù
hợp
với
điều
kiện
mới,
liên
doanh,
liên
kết
để
giảm
chi
phí
sản
xuất,
đưa
hàng
về
nông
thôn.
Mặt
khác,
chủ
doanh
nghiệp
cần
thẳng
thắn
thảo
luận
tình
hình
của
doanh
nghiệp
với
toàn
thể
đội
ngũ
quản
lý,
thông
báo
đến
từng
người
lao
động
để
tranh
thủ
sự
thông
cảm,
đồng
thuận,
phát
huy
sáng
kiến,
giải
pháp.
Điều
chỉnh
kế
hoạch
kinh
doanh
theo
tín
hiệu
thị
trường
và
tạm
thời
đình
chỉ
hoạt
động,
tránh
“càng
làm
càng
lỗ”,
chấp
nhận
“phẫu
thuật,
chịu
đau”
để
mạnh
hơn”.