Chỉ
cần
kéo
dài
thời
gian
đúng
luật,
các
doanh
nghiệp
xuất
khẩu
thủy
sản
Việt
Nam
chắc
chắn
có
cơ
hội
thắng
vụ
kiện
chống
bán
phá
giá
cá
tra.
Các
mức
thuế
suất
mới
của
đợt
điều
tra
thuế
chống
bán
phá
giá
cá
tra,
ba
sa
lần
8
(POR8)
được
áp
dụng
làm
mức
thuế
suất
ký
quỹ
mới,
có
hiệu
lực
từ
21-3-2013.
Tuy
nhiên,
có
khả
năng
mất
đến
2-3
tuần
để
hải
quan
Mỹ
cập
nhật
và
thực
thi
đầy
đủ
trong
hệ
thống
kiểm
tra
thuế
của
mình.
Do
đó,
nhiệm
vụ
quan
trọng
của
các
doanh
nghiệp
(DN)
trong
vụ
này
là
nhanh
chóng
kháng
kiện
phán
quyết
kỳ
8
của
Bộ
Thương
mại
Mỹ
(DOC)
lên
Tòa
án
Thương
mại
Quốc
tế
Mỹ
(CIT).
Mục
đích
trước
mắt
là
xin
hoãn
việc
thanh
khoản
hải
quan
để
tránh
phải
thanh
toán
khoản
tiền
thuế
ấn
định
cuối
cùng
DOC
có
thể
ra
chỉ
dẫn
cho
hải
quan
trong
vòng
15
ngày
kể
từ
ngày
21-3.
Nhanh
chóng
kháng
kiện
Theo
quy
định,
các
DN
liên
quan
có
30
ngày
để
nộp
đơn
yêu
cầu
triệu
tập
phiên
tòa
và
60
ngày
để
nộp
hồ
sơ
kháng
kiện.
Nhưng
bằng
cách
thực
hiện
sớm
hơn,
các
DN
sẽ
đảm
bảo
mức
thuế
suất
ấn
định
cuối
cùng
của
các
lô
hàng
nhập
trong
kỳ
8
không
thể
diễn
ra,
một
khi
CIT
đưa
ra
lệnh
hoãn.
Việc
chuẩn
bị
hồ
sơ
kháng
kiện
rất
phức
tạp,
phải
trình
bày
được
chi
tiết
nội
dung
muốn
phản
đối.
Không
cần
đưa
ra
toàn
bộ
tranh
luận,
quan
trọng
là
chỉ
rõ
các
nội
dung
phản
đối,
chứng
minh
được
cơ
sở
tối
thiểu
khẳng
định
các
nội
dung
phán
quyết
“không
đúng
theo
quy
định
của
luật”
hoặc
“không
dựa
trên
chứng
cứ
quan
trọng”.
Sau
khi
nhận
hồ
sơ
kháng
kiện,
CIT
sẽ
mất
khoảng
3-4
tháng
để
thu
xếp
lịch
đưa
vụ
kiện
ra
xét
xử.
Một
vụ
kiện
như
vậy
thường
kéo
dài
rất
lâu,
tối
thiểu
18-24
tháng.
Nếu
CIT
đồng
ý
với
bất
kỳ
nguyên
đơn
nào
(tức
các
bên
phản
đối
vụ
việc)
và
ra
lệnh
trả
hồ
sơ
về
cho
DOC
xem
xét
lại,
khi
đó
vụ
kháng
kiện
sẽ
tiếp
tục
kéo
dài
đến
ba
năm.
Nếu
bất
kỳ
kết
luận
nào
của
CIT
được
kháng
cáo
lên
một
cấp
nữa
là
Tòa
Phúc
thẩm
Khu
vực
Liên
bang
(CAFC),
khi
đó
các
thuế
suất
ấn
định
cuối
cùng
của
kỳ
8
có
thể
kéo
dài
thêm
2-3
năm
nữa.
Kêu
gọi
Bangladesh
hợp
tác
Ngoài
chiến
lược
kéo
dài
thời
gian,
các
DN
liên
quan
phải
đưa
ra
được
cơ
sở
hợp
pháp
để
lật
ngược
tình
thế,
tức
là
thuyết
phục
được
CIT
yêu
cầu
DOC
xem
xét
lại
việc
lựa
chọn
Indonesia
làm
nước
có
giá
trị
thay
thế.
Để
thắng
kiện,
các
DN
Việt
Nam
cần
đánh
giá
lại
quy
trình
của
DOC
có
được
thực
hiện
đầy
đủ,
có
cơ
sở
vững
chắc
hay
không
và
chứng
minh
được
việc
lựa
chọn
Indonesia
là
bất
hợp
lý,
không
đúng
luật.
Với
POR8,
một
trong
những
nguyên
nhân
DOC
viện
dẫn
để
không
chọn
Bangladesh
là
do
Cơ
quan
Tiếp
thị
Nông
nghiệp
(DAM)
thuộc
Bộ
Nông
nghiệp
Bangladesh
không
cung
cấp
số
liệu
như
nhiều
năm
qua.
Lần
này,
DAM
không
công
bố
cả
trên
website
của
mình
đầy
đủ
số
liệu
giá
về
cá
tra
nguyên
liệu.
Điều
này
gián
tiếp
khiến
DOC
quyết
tâm
hơn
trong
việc
chọn
Indonesia.
Do
vậy,
các
DN
Việt
Nam
thuộc
đối
tượng
của
POR9
(kỳ
rà
soát
hàng
hóa
nhập
vào
Mỹ
từ
1-8-2011
đến
31-7-2012)
và
Hiệp
hội
Chế
biến
và
Xuất
khẩu
Thủy
sản
phải
vận
động
quyết
liệt
để
cấp
bộ
và
Chính
phủ
đồng
hành,
kêu
gọi
sự
hợp
tác
tích
cực
từ
chính
phủ
Bangladesh.
Trong
khi
đó
với
POR9,
hiện
DOC
không
chọn
Indonesia
do
đánh
giá
dựa
trên
các
chỉ
số
phát
triển
do
World
Bank
cung
cấp
năm
2012.
Theo
đó,
chỉ
số
GNI
(tổng
thu
nhập
quốc
dân)
của
Indonesia
năm
2011
cao
hơn
rất
nhiều
so
với
Việt
Nam.
Nhưng
trên
thực
tế,
DOC
không
bị
hạn
chế
trong
việc
xem
xét
các
quốc
gia
để
lấy
giá
trị
thay
thế.
Vì
vậy,
các
DN
Việt
Nam
thuộc
diện
rà
soát
của
POR9
không
nên
chủ
quan
rằng
DOC
sẽ
không
chọn
lại
Indonesia
để
lấy
giá
trị
thay
thế
nữa.
Để
đưa
mức
thuế
của
POR9
trở
lại
mức
thấp,
các
DN
cần
chứng
minh
và
thuyết
phục
được
DOC
chọn
lại
Bangladesh
làm
quốc
gia
lấy
giá
trị
thay
thế
cho
Việt
Nam.
Nâng
giá
bán
Một
chiến
lược
nữa
là
các
DN
và
nhà
nhập
khẩu
cùng
nâng
giá
bán
lên,
khẳng
định
lại
đúng
giá
trị
của
cá
tra
trên
thị
trường
Mỹ.
Trước
đây,
do
nhiều
DN
ồ
ạt
xuất
vào
thị
trường
này
nên
mạnh
ai
nấy
bán
nhằm
nhanh
chóng
thu
hồi
vốn,
trả
nợ
vay
ngân
hàng
và
các
chi
phí
khác
ngày
một
tăng
cao
(như
giá
thức
ăn,
chi
phí
công
nhân,
xăng
dầu...).
Giá
bán
quá
rẻ
đã
gián
tiếp
làm
người
tiêu
dùng
Mỹ
coi
cá
tra
là
sản
phẩm
kém
chất
lượng.
Nay
nếu
nâng
giá,
ngoài
việc
đưa
cá
tra
về
giá
trị
thực,
điều
quan
trọng
hơn
là
góp
phần
giảm
biên
độ
bán
phá
giá
xuống
đáng
kể.
Giá
bán
cá
tra
hiện
tại
có
thể
tăng
thêm
30%-40%,
tức
khoảng
1,85-2,25
USD/pound.
Tính
ra
giá
này
vẫn
thấp
hơn
nhiều
so
với
giá
5,99
USD/pound
phi
lê
cá
da
trơn
do
Mỹ
sản
xuất
bán
cho
người
tiêu
dùng
nước
này
(thông
tin
từ
website
một
công
ty
cá
da
trơn
ở
bang
Louisiana).
Sản
phẩm
cá
tra
của
Việt
Nam
là
độc
nhất,
khó
quốc
gia
nào
cạnh
tranh
được
nên
không
phải
lo
ngại
cạnh
tranh
về
giá.
Trước
nay
là
do
các
DN
của
mình
tự
“giết”
nhau.
Bên
cạnh
đó,
các
cơ
quan
quản
lý
cần
đồng
hành
cùng
DN
xây
dựng
lại
thương
hiệu
cá
tra
theo
hướng
chất
lượng
và
phát
triển
bền
vững.
Luật
sư
Ngô
Quang
Thụy