Nước mắm Phú Quốc vào châu Âu: Mừng và lo

Ngày 17-7, tại TP. Hồ Chí Minh, Bộ Công thương, UBND tỉnh Kiên Giang và Phái đoàn Liên minh châu Âu chính thức công bố bảo hộ chỉ dẫn địa lý Phú Quốc cho sản phẩm nước mắm. 

 

Như vậy, nước mắm Phú Quốc là sản phẩm đầu tiên của một nước ASEAN được bảo hộ chỉ dẫn địa lí trên lãnh thổ của 28 nước thành viên châu Âu. Đây sẽ là cơ sở để xử lý những vi phạm quyền bảo hộ đối với sản phẩm nước mắm Phú Quốc. Trường hợp xảy ra tranh chấp với nhà sản xuất khác thì nước mắm Phú Quốc có quyền kiện lên Tòa án Công lý châu Âu. Riêng tỉnh Kiên Giang, sau khi áp dụng Chỉ dẫn địa lý Phú Quốc cho sản phẩm nước mắm từ ngày 1-8, tỉnh  Kiên Giang sẽ tiến hành kiểm tra chất lượng nước mắm ở trong tỉnh. Từ ngày 15-8, tỉnh Kiên Giang sẽ kết hợp với các tỉnh trên cả nước kiểm tra chất lượng và nhãn đăng ký. 

 

Hầu hết doanh nghiệp sản xuất nước mắm ở Phú Quốc cảm thấy vui mừng khi chỉ dẫn địa lý cho "sản phẩm thuần Việt” này được hình thành và công bố rộng rãi. Tuy nhiên, bên cạnh thời cơ mới DN sản xuất nước mắm không tránh khỏi những "rào cản”. 
 

 

Bà Nguyễn Thị Kim Dung, Phó Giám đốc Công ty khai thác chế biến thủy hải sản Thanh Hà- một trong những cơ sở xuất khẩu nước mắm đi châu Âu bày tỏ lo lắng: "Nguồn nguyên liệu không thể nhiều hơn được nữa và không biết có đủ nguồn nguyên liệu để sản xuất và cung cấp nước mắm cho người tiêu dùng hay không?”. 2 năm qua sản lượng nước mắm Phú Quốc sụt giảm nghiêm trọng do thiếu nguồn nguyên liệu chính nên một số nhà thùng phải "treo” thùng, số khác chỉ sản xuất cầm chừng chỉ vì nguồn cá cơm khan hiếm. 

 

Theo bà Nguyễn Thị Tịnh (Hội nước mắm Phú Quốc), cá cơm bị một số thương lái ngoài ngành, từ địa phương khác đến tranh mua rất quyết liệt để phơi khô, sấy, hấp. Những thương lái này cho tàu ra biển thu mua với giá cao từ hai, ba lần so với giá bán cho các nhà thùng, nên hầu hết sản lượng cá cơm đánh bắt được ngư dân đều bán cho thương lái. Lo ngại nguồn nguyên liệu bị thiếu hụt, trong vụ mùa thu hoạch cá cơm buộc các cơ sở sản xuất nước mắm phài "giành giật” với thương lái việc thu mua nhằm trữ nguyên liệu phục vụ cho sản xuất sau vụ mùa. "Nguồn nguyên liệu chính làm ra nước mắm là cá cơm và không thể dùng nguồn nguyên liệu khác thay thế. Cho nên, Nhà nước cần phải có biện pháp đảm bảo nguồn nguyên liệu để DN ổn định sản xuất. Nếu không có giải pháp hữu hiệu bảo vệ nguồn nguồn liệu thì trước sau nghề sản xuất nước mắm này cũng đóng cửa”, theo bà Tịnh. 

 

Không chỉ khó khăn về nguồn nguyên liệu sản xuất, việc chậm chạp áp dụng phương thức vừa truyền thống vừa hiện đại vô hình chung kéo giảm sự phát triển của nước mắm Phú Quốc. Thực tế cho thấy, mặc dù là sản phẩm đặc sản của Phú Quốc với hơn 200 năm hình thành và phát triển, song vẫn chưa thể phát triển theo hướng hiện đại khi 80% là nguyên liệu thô, 20% thương mại.

 

THANH GIANG