79%
cán
bộ
được
khảo
sát
thừa
nhận
có
khoản
thu
khác
ngoài
lương,
trong
đó
nhiều
khoản
thu
nhạy
cảm,
dễ
nảy
sinh
tiêu
cực
Cuộc
khảo
sát
xã
hội
học
do
Thanh
tra
Chính
phủ
(TTCP)
và
Ngân
hàng
Thế
giới
(WB)
tiến
hành
trên
gần
2.000
cán
bộ
công
chức
(CBCC)
ở
10
địa
phương
và
5
bộ,
ngành
trong
năm
2012
cho
thấy:
79%
cán
bộ
có
khoản
thu
khác
ngoài
lương.
Dư
luận
đang
xôn
xao
về
bản
kê
khai
tài
sản
tăng
thêm
năm
2012
của
một
cán
bộ
Sở
Thông
tin
-
Truyền
thông
Hà
Nội.
Ảnh:
ĐỖ
DU
Tiền
được
tặng
không
nhỏ
Các
khoản
thu
nhập
nhiều
nhất
là
do
tiết
kiệm
được
các
khoản
theo
mức
khoán
quy
định
(65%),
tiền
bồi
dưỡng
từ
các
cuộc
họp
(55%)
và
tiền
được
chia
từ
các
khoản
hoa
hồng
hoặc
quỹ
riêng
của
đơn
vị,
tiền
được
biếu
(tặng)…
Dù
chưa
đại
diện
cho
tổng
thể
người
có
chức
vụ,
quyền
hạn
ở
nước
ta
nhưng
theo
TTCP,
kết
quả
điều
tra
phần
nào
cho
thấy
thu
nhập
của
người
có
chức
vụ,
quyền
hạn;
CBCC
có
thu
nhập
ngoài
lương
vẫn
chiếm
tỉ
lệ
cao.
Mức
thu
nhập
ngoài
lương
so
với
lương
và
nguồn
thu
nhập
cũng
khá
đa
dạng,
có
cả
những
khoản
thu
nhập
nhạy
cảm,
dễ
liên
quan
đến
tham
nhũng
như:
tiền
được
chia
từ
các
khoản
hoa
hồng,
quỹ
riêng
của
đơn
vị,
tiền
được
biếu
(tặng).
Trước
đó,
vào
năm
2005,
Trường
ĐH
Kinh
tế
Quốc
dân
Hà
Nội
cũng
tiến
hành
khảo
sát
trên
11.532
người.
Kết
quả
cho
thấy
thu
nhập
từ
công
việc
chính
của
một
số
người
lao
động
hưởng
lương
chỉ
chiếm
42,7%,
còn
khoảng
53,3%
là
thu
nhập
từ
hoạt
động
khác.
Qua
nghiên
cứu,
TTCP
nhận
thấy
CBCC
có
6
nhóm
thu
nhập
chính:
thu
nhập
từ
tiền
lương,
tiền
công;
thu
nhập
từ
hoạt
động
kinh
doanh;
thu
nhập
từ
đầu
tư
vốn,
chuyển
nhượng
vốn;
thu
nhập
từ
chuyển
nhượng
bất
động
sản;
thu
nhập
khác
như
trúng
thưởng
xổ
số,
trúng
thưởng
dưới
các
hình
thức
khuyến
mãi,
trò
chơi
có
thưởng,
thu
nhập
từ
tiền
bản
quyền;
thu
nhập
từ
thừa
kế,
quà
tặng
là
cổ
phiếu,
trái
phiếu,
quyền
sở
hữu
doanh
nghiệp…
Theo
một
chuyên
gia
về
tiền
lương,
những
khoản
được
“chia”
từ
các
công
trình
khoa
học,
dự
án,
quỹ
riêng
hay
tiền
được
tặng,
biếu
là
khó
kiểm
soát
nhất
và
thường
“giúp”
CBCC
có
những
khoản
tiền
lớn.
Biểu
đồ
các
khoản
thu
ngoài
lương
của
CBCC
-
viên
chức
do
Thanh
tra
Chính
phủ
khảo
sát
Buông
lỏng
kiểm
soát
tài
sản
công
chức
Điều
53,
Luật
Phòng
chống
tham
nhũng
ban
hành
năm
2005
quy
định:
“Chính
phủ
trình
Quốc
hội
ban
hành
văn
bản
quy
phạm
pháp
luật
về
kiểm
soát
thu
nhập
của
người
có
chức
vụ,
quyền
hạn”.
Tuy
nhiên,
đến
nay,
việc
xây
dựng
văn
bản
này
vẫn
chưa
thành
hiện
thực.
Ông
Ngô
Mạnh
Hùng,
Phó
cục
trưởng
Cục
Phòng
chống
tham
nhũng
-
TTCP,
cho
biết
trong
nghiên
cứu
của
TTCP
phối
hợp
với
WB
đã
nêu
rõ
những
khó
khăn
trong
việc
kiểm
soát
thu
nhập
CBCC.
Do
điều
kiện
thanh
toán
ở
nước
ta
chủ
yếu
bằng
tiền
mặt
nên
để
hạn
chế
việc
trốn
thuế
của
các
cá
nhân,
phương
pháp
khấu
trừ
tại
nguồn
(thông
qua
sổ
sách),
tự
kê
khai
và
nộp
thuế
được
thực
hiện
khá
phổ
biến.
Tuy
nhiên,
hiện
tượng
trốn
thuế,
không
tự
giác
kê
khai
nộp
thuế
thường
xuyên
xảy
ra.
Vì
vậy,
trên
thực
tế,
việc
kiểm
soát
mới
chỉ
là
kiểm
soát
thu
thuế,
không
thể
xem
là
kiểm
soát
thu
nhập
theo
đúng
nghĩa
của
nó.
Việc
kiểm
soát
thu
thuế
cũng
không
được
đối
chiếu
với
kê
khai
tài
sản,
thu
nhập
của
người
có
chức
vụ,
quyền
hạn.
CBCC
kê
khai
và
nộp
cho
cơ
quan
quản
lý
cán
bộ,
thông
tin
không
được
chuyển
cho
cơ
quan
thuế
để
đối
chiếu.
Hơn
nữa,
đến
nay,
pháp
luật
chưa
ra
quy
định
về
hành
vi
và
tội
phạm
làm
giàu
bất
chính.
Bên
cạnh
đó,
các
quy
định
về
những
điều
đảng
viên
không
được
làm,
kê
khai
tài
sản,
cấm
sử
dụng
công
quỹ
làm
quà
biếu
còn
thiếu
chặt
chẽ,
không
khả
thi
và
thiếu
chế
tài
xử
lý
vi
phạm.
Đại
diện
TTCP
cho
biết
mặc
dù
Nhà
nước
đã
ra
một
số
quy
định
cấm
sử
dụng
công
quỹ
để
biếu
xén;
quy
định
về
chi
tiêu
hội
nghị,
tiếp
khách,
mua
ô
tô,
đấu
thầu,
công
khai
tài
chính...
nhưng
vẫn
thiếu
biện
pháp
kiểm
tra,
xử
lý;
nhiều
cơ
quan,
tổ
chức,
cá
nhân
chưa
thực
hiện
nghiêm
túc.
Việc
kê
khai
tài
sản,
thu
nhập
hiện
nay
cũng
chỉ
tập
trung
vào
nhóm
đối
tượng
có
chức
vụ
từ
phó,
trưởng
phòng
cấp
huyện
trở
lên
và
một
số
chức
danh,
vị
trí
công
tác
liên
quan
đến
hoạt
động
quản
lý
tiền,
tài
sản,
giao
dịch
với
người
dân,
doanh
nghiệp...
Do
đó,
cần
tính
toán
để
xác
định
đối
tượng
chịu
sự
kiểm
soát
cho
hợp
lý
để
bảo
đảm
việc
thực
hiện
các
biện
pháp
kiểm
soát
được
đồng
bộ,
khả
thi.
Một
trong
những
biện
pháp
mà
TTCP
cho
rằng
có
thể
giúp
việc
kiểm
soát
được
thu
nhập
của
người
có
chức
vụ,
quyền
hạn
là
tăng
cường
vai
trò
hệ
thống
ngân
hàng
trong
thực
hiện
chính
sách
về
thanh
toán
không
dùng
tiền
mặt,
trả
lương
và
các
khoản
thu
nhập
khác
của
người
có
chức
vụ,
quyền
hạn
qua
tài
khoản
cá
nhân.
Đồng
thời
tăng
cường
công
tác
kiểm
tra,
đối
chiếu,
xác
minh
thông
tin
về
tài
sản,
thu
nhập,
tiêu
dùng
của
người
có
chức
vụ,
quyền
hạn
và
thân
thích
của
họ,
bao
gồm
cả
việc
kiểm
tra,
xác
minh
theo
kế
hoạch
và
kiểm
tra,
xác
minh
đột
xuất
khi
có
dấu
hiệu
vi
phạm.
Trước
mắt,
phải
xây
dựng
luật
riêng
về
kiểm
soát
tài
sản,
thu
nhập
để
đến
khi
sửa
đổi
toàn
diện
Luật
Phòng
chống
tham
nhũng
(dự
kiến
năm
2015)
thì
đồng
thời
ban
hành
được
luật
về
kiểm
soát
tài
sản,
thu
nhập.
Theo
ông
Đỗ
Gia
Thư,
Vụ
trưởng
Vụ
Pháp
chế
(TTCP),
việc
niêm
yết
tài
sản
tại
nơi
cư
trú
đã
đưa
ra
bàn
luận
nhưng
không
được
chấp
nhận
do
đây
là
chuyện
“nhạy
cảm”.
Lương
không
đủ
sống
Theo
ông
Đoàn
Cường,
Vụ
trưởng
Vụ
Tiền
lương
(Bộ
Nội
vụ),
tiền
lương
mà
Nhà
nước
chi
trả
hằng
tháng
không
giúp
CBCC
-
viên
chức
đủ
trang
trải
cuộc
sống.
Từ
năm
2003-2012,
Chính
phủ
đã
8
lần
điều
chỉnh
tăng
lương
cho
CBCC-viên
chức
từ
210.000
đồng
lên
1.050.000
đồng
(tăng
400%),
cao
hơn
mức
tăng
chỉ
số
giá
tiêu
dùng
(154%)
nhưng
mức
lương
tối
thiểu
hiện
hành
mới
chỉ
đạt
37,5%
nhu
cầu
sinh
hoạt
tối
thiểu.