Hàng
loạt
vụ
việc
xảy
ra
gần
đây
như
cán
bộ
tín
dụng
móc
nối
với
bộ
phận
liên
quan
lấy
phôi
trắng
lập
sổ
tiết
kiệm
khống
rút
tiền
đánh
chứng
khoán,
buôn
đất…
Bên
cạnh
các
loại
rủi
ro
khác, các
tổ
chức
tín
dụng
hiện
nay
đang
đối
mặt
với
một
loại
rủi
ro
đáng
sợ:
rủi
ro
đạo
đức.
Khó
quản
trị
nhất
Chấp
nhận
rủi
ro
và
quản
lý
rủi
ro
là
hai
mặt
của
một
vấn
đề
trong
hoạt
động
của
ngân
hàng.
Theo
giới
phân
tích
tài
chính,
rủi
ro
ngân
hàng
tạm
chia
thành
4
nhóm:
rủi
ro
thị
trường
(lãi
suất,
ngoại
hối,
chứng
khoán…);
rủi
ro
tín
dụng
(người
vay
vỡ
nợ
hoặc
các
sự
cố
tín
dụng
khác…);
rủi
ro
thanh
khoản
(mất
khả
năng
chi
trả
dẫn
đến
rút
tiền
ồ
ạt)
và
rủi
ro
tác
nghiệp.
Trong
số
4
nhóm
rủi
ro
nói
trên
thì
nhóm
rủi
ro
tác
nghiệp
hay
còn
gọi
là
rủi
ro
vận
hành
rất
khó
quản
trị
vì
chúng
liên
quan
trực
tiếp
đến
công
nghệ
và
đạo
đức
cán
bộ
ngân
hàng.
Đánh
giá
về
mức
độ
nguy
hiểm
của
loại
rủi
ro
này,
ông
Nguyễn
Đức
Vinh,
Tổng
giám
đốc
Techcombank,
nói:
“Rủi
ro
đạo
đức
có
thể
xảy
ra
ở
bất
kỳ
các
lĩnh
vực
nào,
nhưng
ngân
hàng
là
ngành
thường
xuyên
tiếp
xúc
trực
tiếp
với
tiền,
tài
sản
quý
nên
chúng
xuất
hiện
nhiều
và
rõ
nét
hơn.
Những
bộ
phận
tiếp
xúc
với
khách
hàng,
với
tiền
mặt
thường
có
nguy
cơ
cao
về
loại
hình
rủi
ro
này”.
Cùng
quan
điểm
này,
bà
Nguyễn
Thị
Mai
Hương,
Phó
tổng
giám
đốc
OceanBank
cho
rằng,
thực
tiễn
hoạt
động
kinh
doanh
của
các
ngân
hàng
cho
thấy,
rủi
ro
tiềm
ẩn
trong
tất
cả
các
hoạt
động
nghiệp
vụ
ngân
hàng,
đặc
biệt
trong
điều
kiện
kinh
tế
thị
trường,
rủi
ro
tín
dụng
chiếm
tỷ
trọng
lớn
nhất
và
hoạt
động
tín
dụng
cũng
tiềm
ẩn
yếu
tố
rủi
ro
đạo
đức
nhiều
nhất.
Một
cán
bộ
bộ
phận
tái
thẩm
định
của
ngân
hàng
cho
biết,
hình
thức
rủi
ro
đạo
đức
gần
như
muôn
hình
vạn
trạng:
nhận
hối
lộ
khách
hàng
để
cấp
tín
dụng
đảo
nợ,
cho
vay
dự
án
nhiều
rủi
ro;
lợi
dụng
lòng
tin
khách
hàng
để
vay
ké,
vay
kèm;
cố
ý
gây
khó
với
khách
hàng
để
nhận
“bồi
dưỡng”.
Điểm
lại
các
vụ
việc
vi
phạm
gần
đây,
hầu
hết
đều
có
sự
tiếp
tay
của
cán
bộ
ngân
hàng
với
nhiều
thủ
đoạn
tinh
vi.
Ví
dụ,
cán
bộ
một
ngân
hàng
thương
mại
hà
nước
đã
thông
đồng
với
lãnh
đạo
của
mình
móc
nối
với
cán
bộ
ngân
hàng
khác
lấy
115
khế
ước
vay
có
giá
trị
lên
tới
258
tỷ
đồng,
sửa
chữa,
làm
giả,
đánh
tráo,
thế
chấp
sang
ngân
hàng
khác,
rút
tiền
ra
đánh
chứng
khoán
và
buôn
đất.
Hoặc,
cán
bộ
tín
dụng
một
ngân
hàng
đã
tiếp
tay
cho
khách
hàng
làm
trái
quy
định
để
hưởng
lợi
và
sau
đó,
khách
hàng
chiếm
đoạt
luôn
số
tiền
vay
10
tỷ
đồng.
Gần
đây,
khi
Chính
phủ
triển
khai
gói
kích
cầu
hỗ
trợ
lãi
suất,
thanh
tra
Chính
phủ
đã
phát
hiện
tại
một
ngân
hàng
vốn
nổi
tiếng
minh
bạch
lâu
nay,
quy
mô
tổng
tài
sản
rất
lớn
nhưng
có
tới
83
khế
ước
vay
không
đúng
đối
tượng
hoặc
cho
vay
nhiều
hơn
nhu
cầu
để
doanh
nghiệp
chiếm
đoạt
chênh
lệch
lãi
suất
trái
quy
định
22
tỷ
đồng.
Nguyên
tắc
"4
mắt"
Trò
chuyện
với
người
viết,
Tổng
giám
đốc
Techcombank
Nguyễn
Đức
Vinh
nhìn
nhận,
điểm
mấu
chốt
của
rủi
ro
đạo
đức
là
yếu
tố
con
người.
Vì
vậy,
trước
hết
ngân
hàng
này
chú
trọng
xây
dựng
môi
trường
làm
việc,
trong
đó,
các
cán
bộ
lãnh
đạo
thường
xuyên
đào
tạo,
hướng
dẫn
để
nâng
cao
năng
lực
và
kiến
thức
cho
cán
bộ
cấp
dưới,
giúp
phát
hiện
những
rủi
ro
có
thể
xảy
ra.
Nhưng
đồng
thời,
ngân
hàng
cũng
xây
dựng
một
mô
hình
quản
trị
rủi
ro
theo
tiêu
chuẩn
ngân
hàng
hiện
đại.
Cụ
thể,
bất
kỳ
hoạt
động
nghiệp
vụ
nào
cũng
có
hai
người
cùng
tiến
hành
(một
thực
hiện,
một
duyệt)
theo
nguyên
tắc
“4
mắt”;
các
bộ
phận
kiểm
soát
làm
nhiệm
vụ
kiểm
tra
chéo
phần
việc
của
các
bộ
phận
khác;
thêm
nữa
định
kỳ
bộ
phận
kiểm
toán
nội
bộ
kiểm
tra
hoạt
động
của
tất
cả
các
phòng
ban
và
cuối
cùng
là
nhóm
làm
việc
về
rủi
ro
nhóm
họp
hàng
tháng
nhằm
thảo
luận
và
đưa
ra
phương
hướng
giải
quyết
các
vấn
đề
rủi
ro
hoạt
động
trọng
yếu
của
ngân
hàng.
Ngân
hàng
cũng áp
dụng
mô
hình
phê
duyệt
tín
dụng
tập
trung,
phân
luồng
và
phân
cấp
phê
duyệt
hồ
sơ
tín
dụng
theo
các
mức
từ
chi
nhánh,
đến
các
khối
chức
năng
và
hội
đồng
tín
dụng
cao
cấp.
Mô
hình
này
có
thể
đảm
bảo
cho
ngân
hàng
luôn
kiểm
soát
được
rủi
ro,
đồng
thời
hạn
chế
những
tiêu
cực
có
thể
xảy
ra.
Ngoài
ra,
cần
chú
trọng
vào
công
tác
truyền
thông
định
kỳ
cập
nhật
các
thông
tin
liên
quan
tới
các
vụ
việc
vi
phạm
đạo
đức
nghề
nghiệp
trong
ngành
ngân
hàng
cùng
với
những
bài
học
kinh
nghiệm
để
gửi
tới
toàn
bộ
cán
bộ
nhân
viên,
đặt
hòm
thư
góp
ý
tại
các
điểm
giao
dịch;
thiết
lập
đường
dây
nóng
để
tiếp
nhận
những
thông
tin
tố
giác
gian
lận;
sử
dụng
phần
mềm
hiện
đại
để
kiểm
tra
logic
trong
mọi
nghiệp
vụ
để
đưa
ra
những
trường
hợp
nghi
vấn
sớm...
Quan
điểm
của
Techcombank,
ông
Vinh
nói,
là
những
trường
hợp
vi
phạm
dù
nhỏ
tại
ngân
hàng
cũng
sẽ
được
xử
lý
nghiêm
khắc.
Với
những
sai
phạm
nghiêm
trọng,
ngân
hàng
chủ
động
hợp
tác
với
cơ
quan
pháp
luật,
đưa
ra
xử
lý
công
khai.