Các
hãng
điện
tử
của
Nhật
một
thời
đứng
đầu
thế
giới
nay
đang
tính
đến
khả
năng
thua
lỗ
hàng
chục
tỷ
USD.
Một
thời
từng
đứng
đầu
thế
giới,
các
công
ty
điện
tử
của
Nhật
hiện
đang
gặp
nhiều
khó
khăn.
Tại
quận
Ginza,
trung
tâm
mua
sắm
của
Tokyo,
cửa
hàng
Apple
Store
chật
cứng
người,
thế
nhưng
gian
trưng
bày
sản
phẩm
của
Sony,
dường
như
cuộc
sống
không
tồn
tại
nơi
đây,
mọi
thứ
tĩnh
lặng
như
trong
một
bảo
tàng.
Những
ngày
gần
đây,
hãng
sản
xuất
điện
tử
Nhật
công
bố
dự
kiến
họ
sẽ
lỗ
tới
17
tỷ
USD
trong
năm
tài
khóa
2011.
Panasonic
cũng
cho
biết
có
thể
lỗ
tới
10
tỷ
USD.
Trong
khi
đó
hãng
điện
tử
Samsung
của
Hàn
Quốc
có
lãi
15
tỷ
USD
và
Apple
chiến
thắng
với
22
tỷ
USD.
Từ
năm
2000,
giá
trị
thị
trường
của
5
công
ty
điện
tử
lớn
nhất
Nhật
đã
giảm
tới
2/3.
Điều
gì
đã
đẩy
họ
đến
tình
trạng
như
vậy?
Chi
phí
cao
và
đồng
yên
không
mang
lại
yếu
tố
hỗ
trợ.
Ngoài
ra
họ
cũng
không
thể
trông
chờ
vào
chương
trình
tín
dụng
thuế
mà
trước
đây
họ
đã
từng
được
hưởng.
Mọi
chuyện
càng
trở
nên
tồi
tệ
hơn.
Quá
nhiều
công
ty
Nhật
sản
xuất
sản
phẩm
giống
nhau.
Không
dưới
8
công
ty
sản
xuất
điện
thoại
di
động;
hơn
10
công
ty
sản
xuất
nồi
cơm
điện
và
6
công
ty
sản
xuất
tivi.
Việc
hoạt
động
chồng
chéo
hoàn
toàn
không
hiệu
quả:
nó
khiến
chi
phí
nghiên
cứu
và
phát
triển
tăng
cao,
giảm
quy
mô
kinh
tế
và
hủy
hoại
sức
mạnh
giá
cả.
Để
hiểu
được
tại
sao
ngành
điện
tử
của
Nhật
một
thời
phát
triển
hùng
mạnh
nay
trở
nên
quá
tồi
tệ
như
vậy,
hãy
nhớ
đến
câu
chuyện
của
NEC.
NEC
từng
là
công
ty
công
nghệ
thông
tin
kiêm
viễn
thông
lớn
nhất
thế
giới
thế
nhưng
công
ty
đã
không
thích
nghi
được
khi
thời
thế
thay
đổi.
Trong
10
năm
qua,
cổ
phiếu
NEC
đã
giảm
đến
90%
và
chỉ
riêng
trong
1
năm
qua
giảm
tới
40%.
NEC
đã
thực
hiện
hết
kế
hoạch
cải
tổ
này
đến
kế
hoạch
cải
tổ
khác.
Kế
hoạch
cải
tổ
gần
nhất
được
đưa
ra
ngày
26/01/2012,
khi
đó
NEC
dự
báo
thua
lỗ
100
tỷ
yên
tương
đương
1,3
tỷ
USD
đối
với
năm
tài
khóa
hiện
tại,
chứ
không
phải
lãi
15
tỷ
yên.
NEC
còn
tuyên
bố
sẽ
phải
sa
thải
khoảng
10.000
nhân
công,
tương
đương
khoảng
9%
lực
lượng
lao
động.
Từ
khi
được
sáng
lập
vào
năm
1989,
nhà
nước
là
khách
hàng
chính
của
công
ty
điện
tử
NEC.
Vì
vậy
văn
hóa
của
NEC
khá
quan
liêu.
Khi
thị
trường
viễn
thông
Nhật
được
tự
do
hóa
vào
thập
niên
1990,
công
ty
một
thời
từng
độc
quyền
NTT
đã
buộc
phải
cạnh
tranh.
Thế
nhưng
NEC
không
như
vậy.
NTT
yêu
cầu
các
nhà
cung
cấp
phải
chú
trọng
nhiều
hơn
vào
các
vấn
đề
kỹ
thuật.
Nhu
cầu
về
kỹ
thuật
của
NTT
đã
trở
thành
rào
cản
gia
nhập
thị
trường
đối
với
nhiều
công
ty
nội
địa
và
nước
ngoài.
Thỏa
thuận
này
tốt
trước
mắt
nhưng
nguy
hiểm
trong
dài
hạn.
Thật
không
dễ
để
NEC
thay
đổi
công
nghệ
phức
tạp
mà
công
ty
bán
cho
NTT.
NTT
coi
hành
động
NEC
bán
hàng
cho
các
công
ty
đối
thủ
trong
nội
địa
như
hành
vi
không
trung
thành
và
thậm
chí
còn
dọa
không
đặt
hàng
nếu
NEC
tiếp
tục
bán
hàng
cho
quá
nhiều
bên.
NEC
vẫn
tiếp
tục
với
bộ
phận
phần
cứng,
bộ
phận
vốn
không
mang
lại
nhiều
lợi
nhuận
hiện
nay.
Mối
quan
hệ
của
NEC
và
NTT
vốn
khá
chặt
chẽ
cho
đến
hiện
nay,
NEC
hiện
nắm
khoảng
2,6
tỷ
yên
cổ
phiếu
NTT.
NEC
đồng
thời
làm
việc
với
NTT
DoCoMo,
một
công
ty
điều
hành
mạng
di
động.
NTTDocomo
không
cho
phép
các
công
ty
sản
xuất
tự
thiết
kế
sản
phẩm
để
cạnh
tranh
với
nhau.
Hãng
yêu
cầu
mỗi
công
ty
thiết
kế
ra
từng
đặc
tính
riêng
biệt
và
cố
gắng
duy
trì
tất
cả.
Ví
dụ,
một
nhà
sản
xuất
được
yêu
cầu
sản
xuất
camera
trong
thiết
bị
siêu
mỏng
trong
khi
nhà
sản
xuất
khác
lại
được
đề
nghị
sản
xuất
camera
cao
cấp.
Thị
trường
điện
thoại
Nhật
chịu
tác
động
từ
hiệu
ứng
Galapagos.
Công
nghệ
của
Nhật
phát
triển
đơn
lẻ
và
khó
thành
công
ở
nơi
khác.
Nhật
sản
xuất
gần
30
triệu
thiết
bị
cầm
tay/năm
thế
nhưng
bán
ở
nước
ngoài
rất
ít.
Sau
thời
kỳ
tự
do
hóa,
NTT
phải
cắt
giảm
chi
phí,
lợi
nhuận
của
NEC
giảm
nhưng
mọi
chuyện
dù
sao
vẫn
dễ
sống.
Vì
vậy
NEC
không
buồn
thực
hiện
bất
kỳ
chương
trình
cải
tổ
nào
mà
các
công
ty
sản
xuất
thiết
bị
viễn
thông
nào
đang
thực
hiện.
Khi
cố
gắng
đa
dạng
hóa
hoạt
động,
NEC
gặp
nhiều
khó
khăn:
việc
thâu
tóm
Packard
Bell,
một
công
ty
sản
xuất
máy
tính
cá
nhân
Mỹ,
thực
sự
có
thể
coi
như
sự
thất
bại.
NEC
chủ
yếu
tồn
tại
ở
Nhật.
Bất
chấp
hoạt
động
quản
lý
còn
nhiều
yếu
kém,
NEC
luôn
dẫn
đầu
về
công
nghệ.
NEC
thường
cạnh
tranh
với
Cray
và
IBM
để
xây
dựng
siêu
máy
tính
có
tốc
độ
cao
nhất
thế
giới.
Trình
độ
công
nghệ
của
NEC
đóng
vai
trò
quan
trọng
đối
với
thành
công
của
chương
trình
vệ
tinh
không
gian
của
Nhật.
Thế
nhưng
thị
trường
này
chỉ
có
quy
mô
nhỏ.
Phòng
nghiên
cứu
của
NEC
nằm
trong
nhóm
tốt
nhất
thế
giới
thế
nhưng
NEC
đã
buộc
phải
giảm
ngân
sách
nghiên
cứu
&
phát
triển
năm
2012
xuống
mức
tương
đương
năm
2008.
Khi
khó
khăn
ngày
một
chồng
chất,
NEC
buộc
phải
bán
tài
sản,
trong
đó
bao
gồm
cổ
phần
trong
bộ
phận
LCD,
điện
thoại
di
động
và
bộ
phận
máy
tính
cá
nhân.
Hiện
nay,
sản
phẩm
của
NEC
chẳng
có
gì
khác
biệt
so
với
các
công
ty
khác.
Trong
chỉ
riêng
thị
trường
Nhật,
sản
phẩm
của
các
hãng
như
Sharp,
Panasonic,
Sony,
Toshiba
và
Hitachi
cạnh
tranh
lẫn
nhau
và
thực
ra
tất
cả
đều
thất
bại
trong
việc
giành
thị
phần
với
Samsung
và
Apple.