Thực
trạng
này
cần
được
nhìn
nhận
trên
cả
hai
mặt,
tích
cực
và
tiêu
cực
của
nó.
Nên
xem
đây
là
một
chỉ
dấu
quan
trọng
để
rà
soát
lại
kết
quả
triển
khai
các
chủ
trương
lớn
về
tam
nông,
về
xây
dựng
nông
thôn
mới,
giải
quyết
việc
làm,
đào
tạo
nghề
cho
lao
động
nông
thôn;
nhằm
có
chủ
trương,
cơ
chế,
chính
sách
và
hệ
thống
giải
pháp
thích
hợp
cho
vùng
này.
Chỉ
dấu
để
rà
soát
chính
sách
tam
nông
Xét
trên
bình
diện
chung,
thì
sự
dịch
chuyển
lao
động
giữa
khu
vực
nông
thôn
và
đô
thị
trong
quá
trình
phát
triển
là
một
tất
yếu.
Nó
đã,
đang
và
sẽ
tiếp
tục
diễn
ra
trong
mối
quan
hệ
giữa
các
đô
thị
và
khu
vực
nông
thôn
trong
vùng,
giữa
đồng
bằng
sông
Cửu
Long
(ĐBSCL)
-
là
một
vùng
nông
nghiệp
lớn
nhất
nước
-
với
TPHCM
và
một
số
tỉnh
miền
Đông
Nam
bộ
có
tốc
độ
phát
triển
công
nghiệp
và
đô
thị
hóa
nhanh.
Cũng
phải
thừa
nhận
mặt
tích
cực
của
sự
dịch
chuyển
lao
động
nông
thôn
ra
thành
thị.
Ngoài
việc
nâng
cao
thu
nhập,
cải
thiện
mức
sống
gia
đình
nông
thôn,
đáp
ứng
nhu
cầu
lao
động
tập
trung,
khan
hiếm
ở
các
đô
thị,
nó
còn
giúp
nông
dân
có
thêm
nghề
mới,
hình
thành
và
phát
triển
thêm
các
loại
hình
dịch
vụ
nông
thôn.
Cần những sửa đổi cực kỳ mạnh dạn để chuyển đổi nông nghiệp sang một mô hình khác, chứ cứ lắt nhắt một ít chính sách trợ giúp tạm trữ, một ít chính sách hỗ trợ vốn, một vài dự án hỗ trợ khoa học kỹ thuật... có tính đối phó, theo đuôi thiệt hại như vừa qua thì rõ ràng không ăn thua. |
Tuy
nhiên,
việc
di
cư
tự
do,
tự
phát
sẽ
nảy
sinh
nhiều
hệ
lụy
về
mặt
xã
hội,
những
bất
ổn
về
an
ninh,
trật
tự,
giao
thông,
môi
trường,
tác
động
xấu
đến
khu
vực
đô
thị
đón
nhận
dòng
nhập
cư
ồ
ạt
và
tác
động
xấu
trở
lại
khu
vực
nông
thôn,
làm
tiêm
nhiễm
các
tệ
nạn
xã
hội,
mại
dâm,
cờ
bạc,
lối
sống
không
lành
mạnh.
Theo
một
kết
quả
nghiên
cứu
gần
đây,
ĐBSCL
là
vùng
có
số
dân
di
cư
cao
nhất
nước.
Ba
phần
tư
số
dân
di
cư
từ
đây
đến
TPHCM
và
các
tỉnh
miền
Đông
Nam
bộ.
Đáng
lo
ngại
là
họ
di
cư
trong
điều
kiện
thiếu
kiến
thức,
chủ
yếu
là
lao
động
phổ
thông,
một
bộ
phận
lao
động
nữ
hành
nghề
nhạy
cảm...
Thực
trạng
đó
đang
đặt
ra
bài
toán
cần
lời
giải
căn
cơ,
không
chỉ
đơn
thuần
là
việc
quản
lý
dân
cư
về
mặt
hành
chính
hay
chỉ
xem
xét,
giải
quyết
về
mặt
xã
hội,
mà
cần
lời
giải
tổng
thể,
phải
tính
đến
các
cơ
chế,
chính
sách
phát
triển
kinh
tế
liên
quan
đến
nông
nghiệp,
nông
dân
và
xây
dựng
nông
thôn
mới;
các
giải
pháp,
cách
thức
thực
thi
hiệu
quả,
thiết
thực
hơn.
Người
trồng
lúa
đang
nghèo
đi
trên
vựa
lúa?
Cần
phải
khẳng
định
là
vùng
ĐBSCL
đã
đạt
được
những
thành
tựu
ấn
tượng
về
giảm
nghèo.
Trong
62
huyện
nghèo
nhất
của
cả
nước,
toàn
vùng
không
có
địa
phương
nào.
Sự
tăng
trưởng
về
kinh
tế,
đặc
biệt
là
sự
phát
triển
nông
nghiệp,
nông
thôn
ở
ĐBSCL
và
ổn
định
xã
hội
đã
mang
lại
sự
cải
thiện
đáng
kể
chất
lượng
cuộc
sống
của
số
đông
người
dân.
Số
hộ
nghèo
trong
vùng
liên
tục
giảm,
hiện
nay
còn
khoảng
8%,
tuy
còn
cao
hơn
các
vùng
miền
khác,
nhưng
thấp
hơn
Tây
Bắc
và
Tây
Nguyên.
Đáng
chú
ý
là
tỷ
lệ
và
số
hộ
cận
nghèo
của
vùng
này
cao
nhất
so
các
vùng,
miền
khác.
Làm sao để hạt gạo không bị cắn chia làm tám phần, con cá tra, cây mía không bị chặt làm nhiều khúc, để phần của người nông dân được nhận phải tương xứng với công sức họ bỏ ra. |
Tình
trạng
nghèo
khó
ở
nông
thôn
ĐBSCL
có
nhiều
nguyên
nhân.
Do
người
dân
không
có
đất,
thiếu
đất
sản
xuất,
người
có
đất
nhưng
thiếu
vốn,
thiếu
kiến
thức,
không
biết
cách
làm
ăn,
sản
xuất
nông
nghiệp
kém
hiệu
quả,
gặp
rủi
ro.
Cũng
có
người
thiếu
sự
phấn
đấu
vươn
lên
để
thoát
nghèo...
Có
cả
nguyên
nhân
chính
sách
hỗ
trợ
của
Nhà
nước
chưa
hợp
lý,
cách
làm
cứng
nhắc,
thiếu
lồng
ghép
các
chính
sách
phát
triển
kinh
tế
với
việc
giải
quyết
vấn
đề
xã
hội
khiến
sự
hỗ
trợ
của
Nhà
nước
chưa
đến
được
người
nghèo
một
cách
thiết
thực,
hiệu
quả.
Nhưng,
đáng
quan
tâm
là
những
bức
xúc
của
vùng
ĐBSCL
nổi
lên
gần
đây.
Làm
sao
để
hạt
gạo
không
bị
cắn
chia
làm
tám
phần,
con
cá
tra,
cây
mía
không
bị
chặt
làm
nhiều
khúc,
để
phần
của
người
nông
dân
được
nhận
phải
tương
xứng
với
công
sức
họ
bỏ
ra.
Nghịch
lý
vẫn
đang
diễn
ra
khi
mà
tỷ
lệ
trẻ
em
suy
dinh
dưỡng
chưa
giảm
tương
ứng
với
tỷ
lệ
tăng
sản
lượng
lúa
được
cha
mẹ
chúng
làm
ra.
Người
nông
dân
không
định
được
từ
giá
thành
đến
giá
bán
các
sản
phẩm
nông
nghiệp
của
mình.
Thực
tế
là,
thu
nhập
của
những
người
tạo
ra
kỳ
tích
cho
nền
nông
nghiệp
Việt
Nam
vẫn
đang
bấp
bênh
theo
giá
cả
thị
trường.
Một
kết
quả
nghiên
cứu
về
“Chuỗi
giá
trị
ngành
hàng
lúa
gạo”
cho
thấy,
với
bình
quân
đất
sản
xuất
hiện
tại,
một
gia
đình
thuần
nông
không
thể
làm
giàu.
Sản
xuất
nông
nghiệp
nhỏ
lẻ,
nên
30%
lợi
nhuận
của
nông
dân
(nếu
có)
chia
cho
số
nhân
khẩu
trong
hộ
còn
thấp
hơn
mức
thu
nhập
một
đô
la
Mỹ/người/ngày!
Đó
là
những
vấn
đề
gốc
rễ
của
tình
trạng
“ly
nông”
đang
diễn
ra
đáng
lo
ngại
gần
đây.
Định
vị
lại
cuộc
mưu
sinh
Đã
có
nhiều
phân
tích,
cảnh
báo
về
tình
trạng
ly
nông.
Ở
ĐBSCL,
miếng
ruộng,
mảnh
vườn,
ao
cá
đã
bao
đời
gắn
bó
với
người
nông
dân.
Đất
đai
ở
đây
không
chỉ
là
tư
liệu
sản
xuất
chủ
yếu,
nó
còn
là
không
gian
sáng
tạo,
sản
sinh
ra
nền
văn
minh
sông
nước
miệt
vườn,
cốt
cách
chân
chất,
thật
thà
của
người
dân;
nếu
tách
rời
với
những
người
nông
dân
cần
cù,
sáng
tạo,
chịu
khó,
thì
nó
sẽ
không
còn
là
không
gian
của
lao
động
sản
xuất
và
không
mang
lại
hiệu
quả.
Tuy
nhiên,
cũng
cần
phải
thấy
rằng,
trong
điều
kiện
kinh
tế
thị
trường,
người
nông
dân
không
chỉ
là
những
người
cần
cù,
lao
động
giỏi,
mà
còn
phải
là
những
người
làm
ăn
giỏi;
không
chỉ
biết
làm
ra
nhiều
lúa
gạo,
mà
còn
phải
biết
làm
ra
nhiều
giá
trị
lợi
nhuận
để
làm
giàu.
Để
làm
được
điều
đó,
cần
có
nhiều
hơn
nữa
các
cơ
chế,
chính
sách
hỗ
trợ
tam
nông
và
được
thực
thi
có
hiệu
quả.
Các
vấn
đề
đất
đai,
khoa
học
kỹ
thuật
cho
sản
xuất
hàng
hóa
lớn
ở
khu
vực
nông
nghiệp,
nông
thôn
đang
cần
sự
sửa
đổi
cực
kỳ
mạnh
dạn
để
chuyển
đổi
nông
nghiệp
sang
một
mô
hình
khác,
chứ
cứ
lắt
nhắt
một
ít
chính
sách
trợ
giúp
tạm
trữ,
một
ít
chính
sách
hỗ
trợ
vốn,
một
vài
dự
án
hỗ
trợ
khoa
học
kỹ
thuật...
có
tính
đối
phó,
theo
đuôi
thiệt
hại
như
vừa
qua
thì
rõ
ràng
không
ăn
thua.
Người
nông
dân
cần
được
giải
phóng
gánh
nặng
bằng
kiến
thức
của
người
kinh
doanh.
Đào
tạo
nghề
nông
nghiệp,
tập
trung
nâng
cao
giá
trị
sản
xuất
ngành
trồng
lúa,
đào
tạo
nghề
phi
nông
nghiệp
để
chuyển
nghề
và
tác
động
tích
cực
trở
lại
cho
nông
nghiệp,
nông
thôn.
“Doanh
nhân
hóa
nông
dân”
ĐBSCL
phải
được
diễn
ra
trong
không
gian
của
nông
thôn
đồng
bằng,
trong
những
đặc
thù
của
nông
nghiệp,
nông
dân,
nông
thôn
ĐBSCL.
Trong phiên họp thường kỳ tháng 2-2014 vừa qua, Chính phủ đã thống nhất chủ trương triển khai chương trình tín dụng hỗ trợ tam nông cho ba lĩnh vực bức xúc nhất hiện nay là: hỗ trợ đưa nhanh tiến bộ khoa học, công nghệ vào nông nghiệp, nông thôn; hỗ trợ phát triển mô hình tốt kiểu như cánh đồng lớn trong sản xuất lúa và hỗ trợ tiêu thụ, xuất khẩu nông sản. Chương trình này cần được triển khai đồng bộ, thực chất và đến được với người nông dân một cách hiệu quả nhất.
Trần Hữu Hiệp - Vụ trưởng Vụ Kinh tế - Ban Chỉ đạo Tây Nam bộ
Nguồn tin: TBKTSG Online
Những tin mới hơn
Những tin cũ hơn
Đang truy cập : 96
•Máy chủ tìm kiếm : 3
•Khách viếng thăm : 93
Hôm nay : 42465
Tháng hiện tại : 983272
Tổng lượt truy cập : 44350957