Ngày
29/3,
Ban
Chỉ
đạo
quốc
gia
về
vốn
ODA
đã
tổ
chức
hội
nghị
thúc
đẩy
giải
ngân
chương
trình,
dự
án
ODA.
Chủ
trì
hội
nghị,
Phó
thủ
tướng
Hoàng
Trung
Hải
đặt
vấn
đề
về
trách
nhiệm
và
yêu
cầu
phải
đánh
giá
lại
để
tìm
ra
những
lĩnh
vực
“tiềm
năng”
tham
nhũng
của
ODA.
“Rõ
ràng
chúng
ta
chưa
hoàn
thành
trách
nhiệm.
Sau
vụ
PCI,
hai
bên
đã
có
ủy
ban
hợp
tác,
kiểm
tra
giám
sát
để
phòng
chống
tham
nhũng,
nhưng
nay
có
thể
vẫn
lọt”,
ông
Hải
nói.
“Trong
phòng
chống
tham
nhũng
cần
phải
đánh
giá
những
lĩnh
vực
“tiềm
năng”.
Vì
thế,
trong
quá
trình
triển
khai
dự
án
ODA,
các
bộ
ngành
cũng
phải
đánh
giá
lại
xem
quá
trình
như
vậy
thì
“tiềm
năng”
tham
nhũng
nằm
ở
đâu?”.
Có
những
dự
án
cực
kỳ
vô
lý
Theo
Thứ
trưởng
Bộ
Kế
hoạch
và
Đầu
tư
Nguyễn
Chí
Dũng,
nghi
án
Tập
đoàn
Tư
vấn
giao
thông
Nhật
(JTC)
hối
lộ
16
tỷ
đồng
cho
quan
chức
ngành
đường
sắt
Việt
Nam,
nếu
đúng
là
thực
tế
có
như
thế,
thì
đây
là
một
điều
hết
sức
đáng
tiếc
xảy
ra
trong
công
tác
quản
lý
và
sử
dụng
vốn
ODA
tại
Việt
Nam.
Đại
diện
Cơ
quan
Hợp
tác
quốc
tế
Nhật
Bản
(JICA)
nêu
quan
điểm
rằng,
đã
đến
lúc
các
bên
cần
có
quan
điểm
cứng
rắn
hơn,
biện
pháp
mạnh
mẽ
hơn
nhằm
phòng
ngừa
tham
nhũng,
hối
lộ,
cạnh
tranh
không
bình
đẳng
trong
quá
trình
triển
khai
các
dự
án
ODA.
Hiện,
đoàn
công
tác
Bộ
Giao
thông
Vận
tải
do
Thứ
trưởng
Nguyễn
Ngọc
Đông
dẫn
đầu
sang
làm
việc
với
các
cơ
quan
Nhật
Bản
vẫn
chưa
thể
xác
minh
được
nghi
án
JTC
đã
“lót
tay”
16
tỷ
đồng
đối
với
lãnh
đạo
ngành
đường
sắt
Việt
Nam.
Vụ
việc
này
đã
giao
cho
cơ
quan
tư
pháp
Nhật
Bản
(cảnh
sát
điều
tra,
viện
kiểm
sát,
cơ
quan
thuế)
điều
tra.
Trong
20
năm
qua,
các
khoản
ODA
mà
Việt
Nam
đã
ký
kết,
bình
quân
khoảng
3
tỷ
USD/năm.
Bên
cạnh
việc
đó
là
một
nguồn
tài
chính
đáng
kể
thực
hiện
sự
nghiệp
đổi
mới
toàn
diện
đời
sống
kinh
tế
-
xã
hội
của
đất
nước,
thì
đó
còn
là
mảnh
đất
màu
mỡ
cho
tham
nhũng,
như
phân
tích
của
Phó
thủ
tướng
Hoàng
Trung
Hải,
quy
trình
quyết
định
dự
án
ODA
hiện
nay
quá
dài,
qua
quá
nhiều
cơ
quan,
là
điều
kiện
cho
nảy
sinh
ra
tiêu
cực.
Trong
khi
đó,
không
rõ
trách
nhiệm
khi
xảy
ra
vi
phạm.
Đại
biểu
Quốc
hội
các
khóa
11
-
12,
GS.
Nguyễn
Minh
Thuyết
nhớ
lại
khi
ông
có
mặt
ở
nghị
trường,
đã
chứng
kiến
những
dự
án
ODA
cực
kỳ
vô
lý
nhưng
vẫn
được
đưa
ra,
ráo
riết
vận
động
đại
biểu
đồng
ý
và
thể
hiện
quyết
tâm
thực
hiện
rất
cao.
Một
trong
những
dự
án
vô
lý
đó
là
đường
sắt
cao
tốc
Bắc
-
Nam.
“Vận
động
ráo
riết
lắm.
Theo
phản
ánh
của
đại
biểu
Quốc
hội
và
báo
chí
lúc
đó,
trước
kỳ
họp,
có
trên
20
đại
biểu
được
Tổng
công
ty
Đường
sắt
Việt
Nam
mời
đi
nước
ngoài
tham
quan
đường
sắt
cao
tốc.
Cuối
cùng,
dự
án
này
vẫn
bị
Quốc
hội
bác
bỏ.
Thật
may
vì
trong
tình
hình
kinh
tế
như
hiện
nay,
làm
sao
có
thể
thực
hiện
được
dự
án
56
tỉ
USD
đó”,
ông
Thuyết
nói
“Tôi
cho
rằng
Chính
phủ,
Quốc
hội
cần
nghiên
cứu
hết
sức
nghiêm
túc
về
viện
trợ
ODA
vì
đây
không
phải
là
tiền
cho
không.
Sớm
muộn
gì
chúng
ta
cũng
phải
trả
nợ.
Nếu
vay
nhiều
mà
thất
thoát
nhiều,
tham
nhũng
nhiều
như
thế
này
thì
chúng
ta
sẽ
để
lại
một
gánh
nợ
lớn
cho
con
cháu”.
Còn
nhớ,
khi
quan
hệ
hợp
tác
phát
triển
giữa
Việt
Nam
và
các
nhà
tài
trợ
được
nối
lại
vào
năm
1993,
cố
Thủ
tướng
Võ
Văn
Kiệt
đã
nhấn
mạnh
hiệu
quả
viện
trợ
trong
một
thông
điệp
gửi
tới
hội
nghị
bàn
tròn
về
viện
trợ
Việt
Nam:
“Điều
quan
trọng
là
các
nguồn
vốn
bên
ngoài
phải
được
sử
dụng
có
hiệu
quả.
Chính
phủ
nhận
trách
nhiệm
điều
phối
và
sử
dụng
viện
trợ
nước
ngoài,
với
nhận
thức
sâu
sắc
rằng
nhân
dân
Việt
Nam
sẽ
là
người
gánh
chịu
cái
giá
phải
trả
cho
sự
thất
bại
nếu
nguồn
vốn
này
không
được
sử
dụng
có
hiệu
quả”.
“Ma
trận”
quản
lý
ODA
Cam
kết
nhận
trách
nhiệm
trong
việc
quản
lý
vốn
ODA
đã
được
Chính
phủ
thể
chế
hóa
bằng
5
nghị
định
của
Chính
phủ
ban
hành
trong
20
năm
qua.
Bình
quân
khoảng
4
năm
một
lần,
các
nghị
định
của
Chính
phủ
về
quản
lý
và
sử
dụng
ODA
được
đổi
mới.
Về
tổ
chức
quản
lý
và
điều
phối
ODA,
ở
Trung
ương,
nghị
định
của
Chính
phủ
quy
định
Ủy
ban
Kế
hoạch
Nhà
nước
trước
đây
nay
là
Bộ
Kế
hoạch
và
Đầu
tư,
đảm
trách
vai
trò
cơ
quan
đầu
mối
về
quản
lý
và
điều
phối
ODA
của
Chính
phủ.
Phối
hợp
với
Bộ
Kế
hoạch
và
Đầu
tư
trong
quản
lý
và
điều
phối
ODA
còn
có
Bộ
Tài
chính,
Bộ
Tư
pháp,
Bộ
Ngoại
giao,
Ngân
hàng
Nhà
nước
và
Văn
phòng
Chính
phủ.
Để
hướng
dẫn
thực
hiện
các
nghị
định
của
Chính
phủ
về
quản
lý
và
sử
dụng
ODA,
Bộ
Kế
hoạch
và
Đầu
tư
ban
hành
thông
tư
chung
hướng
dẫn
thực
hiện
nghị
định
về
quản
lý
sử
dụng
ODA.
Bộ
Tài
chính
thì
ban
hành
thông
tư
hướng
dẫn
về
quản
lý
tài
chính
trong
nước
đối
với
các
chương
trình
và
dự
án
ODA
và
Bộ
Ngoại
giao
ban
hành
thông
tư
hướng
dẫn
ký
kết
các
điều
ước
quốc
tế
về
ODA.
Để
áp
dụng
nghị
định
Chính
phủ
và
Thông
tư
của
một
số
bộ
quản
lý
nhà
nước
về
ODA
trong
những
điều
kiện
cụ
thể
của
mình,
một
số
bộ,
ngành
và
địa
phương
cũng
ban
hành
các
quy
chế
quản
lý
và
sử
dụng
ODA
trong
nội
bộ
của
đơn
vị
mình
như
Bộ
Y
tế,
Bộ
Xây
dựng,
các
UBND
TP.
Hà
Nội,
Tp.HCM,
Cần
Thơ,
và
tỉnh
Thái
Nguyên...
Như
vậy,
có
thể
nhận
thấy
việc
quản
lý
ODA
khá
phức
tạp,
ngoài
nghị
định
chuyên
trách
về
quản
lý
và
sử
dụng
ODA,
việc
sử
dụng
ODA
còn
chịu
sự
chi
phối
của
các
văn
bản
quy
phạm
pháp
luật
khác
có
liên
quan
trong
nước,
cũng
như
các
quy
định
và
thủ
tục
của
nhà
tài
trợ
như
đấu
thầu
mua
sắm,
di
dân
giải
phóng
mặt
bằng
và
tái
định
cư,
quản
lý
tài
chính...
Theo
Lê
Châu