Vị
thế
độc
quyền
của
cá
tra
Việt
Nam
trong
một
hoặc
hai
năm
nữa
sẽ
không
còn
bởi
sắp
tới
đây
sẽ
phải
cạnh
tranh
với
nhiều
đối
thủ
nặng
ký?
Ngày
càng
mất
vị
thế
Mười
năm
qua,
từ
một
loài
cá
bản
địa,
khai
thác
tự
nhiên,
con
cá
tra
đã
phát
triển
và
trở
thành
sản
phẩm
chiến
lược
của
Việt
Nam.
Hiện,
cá
tra
Việt
Nam
đã
được
xuất
khẩu
đến
142
quốc
gia
và
vùng
lãnh
thổ
với
sản
lượng
nuôi
tăng
gấp
50
lần,
vượt
ngưỡng
1
triệu
tấn
mỗi
năm,
giá
trị
xuất
khẩu
tăng
gấp
65
lần,
đóng
góp
khoảng
2%
GDP
của
cả
nước.
Nhóm
sản
phẩm
cá
tra
chiếm
một
vị
trí
quan
trọng
trong
chiến
lược
phát
triển
thủy
sản
cả
nước
bởi
chỉ
sử
dụng
một
diện
tích
rất
nhỏ
để
nuôi
(khoảng
6.000
ha
mặt
nước,
bằng
1%
diện
tích
nuôi
tôm)
nhưng
lại
có
năng
lực
cạnh
tranh
trên
thị
trường
quốc
tế,
tạo
việc
làm
cho
hàng
chục
vạn
công
nhân,
nông
ngư
dân,
góp
phần
chuyển
dịch
cơ
cấu
kinh
tế,
nhất
là
ở
vùng
nông
thôn
ĐBSCL.
Cho
đến
nay,
cá
tra
Việt
Nam
vẫn
là
hàng
“độc
quyền”
trên
trường
quốc
tế.
Về
nguyên
tắc,
đáng
lẽ
hàng
độc
quyền
phải
được
bán
với
giá
cao
và
có
quyền
quyết
định
về
giá.
Song,
thực
tế
lại
diễn
ra
trái
ngược
khi
sản
phẩm
cá
tra
liên
tục
bị
nước
ngoài
ép
giá.
Giải
thích
cho
nghịch
lý
này,
Bộ
Công
Thương
nhìn
nhận,
cá
tra
Việt
Nam
ngày
càng
mất
vị
thế,
tính
cạnh
tranh
trên
thị
trường
thế
giới
bởi
các
doanh
nghiệp
cạnh
tranh
nội
bộ,
bán
phá
giá,
bán
hàng
kém
chất
lượng...
Dễ
dàng
nhận
thấy,
từ
nhiều
năm
nay,
mối
liên
kết
trong
ngành
cá
tra
quá
lỏng
lẻo,
người
nuôi
và
doanh
nghiệp
xuất
khẩu
luôn
mâu
thuẫn
về
quyền
lợi,
không
liên
kết
được
với
nhau;
thực
trạng
nuôi
cá
lâu
nay
vẫn
tự
phát,
manh
mún,
nhỏ
lẻ;
phát
triển
quá
nóng
về
diện
tích,
sản
lượng
lẫn
nhà
máy
chế
biến,
trong
khi
cơ
sở
hạ
tầng,
hệ
thống
thủy
lợi,
kỹ
thuật,
nguồn
vốn,
quản
lý
nhà
nước
chưa
theo
kịp...;
chiến
lược
tiếp
thị,
quảng
bá
hình
ảnh
ra
thế
giới
còn
hạn
chế…
Tất
cả
như
cái
vòng
luẩn
quẩn
làm
cho
thân
phận
cá
tra
cứ
mãi
bọt
bèo.
Cạnh
tranh
sẽ
gay
gắt
Hiện
nay,
ngoài
4
nước
trong
hạ
lưu
sông
MêKông
đã
có
nghề
nuôi
cá
tra
truyền
thống
là
Thái
Lan,
Campuchia,
Lào
và
Việt
Nam,
loài
cá
này
còn
được
một
số
nước
khác
ở
Đông
Nam
Á
như
Philippines
Indonesia...
đẩy
mạnh
sản
xuất
bởi
nhìn
thấy
được
những
triển
vọng
kinh
tế
mà
ngành
này
mang
lại.
Chẳng
hạn
như
tại
Philippines,
gần
đây,
Bộ
Thương
mại
và
Công
nghiệp
Philippines
(DTI)
đã
giao
dự
án
phát
triển
ngành
cá
tra
quốc
gia
cho
nhóm
phát
triển
và
điều
hành
nội
địa
(RODG)
với
tổng
số
vốn
đầu
tư
650
triệu
peso
(15,8
triệu
USD)
nhằm
mục
tiêu
đạt
doanh
thu
945
triệu
peso
vào
năm
2016.
Theo
kế
hoạch
phát
triển
ngành
cá
tra
của
Philippines,
DTI
sẽ
xây
dựng
vùng
nuôi
cá
tra
có
tổng
diện
tích
270
ha,
sử
dụng
2.700
lao
động
và
sản
xuất
614
tấn
cá
tra
fillet
mỗi
tháng.
Còn
tại
Indonesia,
Tổng
vụ
trưởng
nuôi
trồng
thủy
sản,
Bộ
Biển
và
nghề
cá
Indonesia
(MMAF),
Slamet
Soebjakto
trong
chương
trình
thăm
và
làm
việc
tại
quận
Tanjung
Jabung
Timur,
Jambi,
Indonesia
khẳng
định,
tương
tự
như
sông
Mê
Kông,
sông
Batanghari
ở
Jambi
là
khu
vực
tiềm
năng
để
trở
thành
một
trong
những
trung
tâm
nuôi
cá
tra
lớn
nhất
ở
Indonesia.
Tiềm
năng
khu
vực
và
nguồn
tài
nguyên
cá
tra
của
Indonesia
có
thể
sánh
được
với
của
Việt
Nam.
Trên
thực
tế,
nếu
Indonesia
có
thể
tận
dụng,
trao
quyền
và
sử
dụng
các
tài
sản
công
nghệ
sẵn
có,
sản
xuất
cá
tra
của
Indonesia
có
thể
vượt
Việt
Nam.
Slamet
cho
biết
thêm,
Indonesia
có
thể
trở
thành
nhà
sản
xuất
cá
tra
lớn
nhất
thế
giới.
Điều
này
phù
hợp
với
chính
sách
của
MMAF
đã
chọn
cá
tra
là
một
trong
những
mặt
hàng
chủ
lực
cho
công
cuộc
công
nghiệp
hóa
ngành
nuôi
trồng
thủy
sản.
Vì
vậy,
mặt
hàng
này
sẽ
được
phát
triển
hàng
năm.
Hơn
nữa,
Indonesia
có
tiềm
năng
nuôi
cá
tra
hơn
nhờ
sự
phong
phú
của
các
con
sông,
hồ,
bể
chứa,
các
ao
hồ
nhân
tạo.