Nhiều
người
ngạc
nhiên
khi
thấy
có
loại
tôm,
cá
được
vận
chuyển
từ
Bắc
vào
Nam
nhưng
vẫn
bơi
lội
tung
tăng
như
chưa
từng
trải
qua
quãng
đường
xa
hàng
nghìn
cây
số.
Gây
mê
cho…
tôm,
cá
Từ
trước
tới
nay,
người
ta
chỉ
thường
nghe
nói
gây
mê
cho
người
để
tiến
hành
những
ca
phẫu
thuật
trong
bệnh
viện
chứ
chưa
mấy
ai
nghe
tới
gây
mê
cho
tôm
cá
bao
giờ.
Nhưng
với
dân
trong
nghề
thủy
hải
sản
thì
việc
này
đã
thành
quen.
Với
những
dân
buôn
thủy
hải
sản
lâu
năm
và
“chuyên
nghiệp”,
gây
mê
đã
trở
thành
“bí
kíp”
để
‘hàng”
của
họ
được
tươi
sống
như
vừa
mới
bắt
lên
dù
vận
chuyển
đi
xa
cả
nghìn
cây
số.
Tình
cờ
nói
chuyện
với
một
cô
gái
người
miền
biển
tên
H.
lên
Hà
Nội
làm
giúp
việc,
tôi
được
H.
kể
cho
nghe
chuyện
những
người
đi
đánh
bắt
xa
bờ
ở
quê
hay
dùng
phương
pháp
“ru
ngủ”
bằng
thuốc
mê
cho
những
con
cá
giá
trị
đánh
bắt
được
để
khi
thuyền
trở
vào
bờ,
cá
được
đánh
thức
lại
bơi
lội
như
"chưa
có
chuyện
gì
xảy
ra".
Những
người
buôn
bán,
phải
vận
chuyển
thủy,
hải
sản
đi
xa
để
phân
phối
mà
muốn
tôm,
cá
không
bị
chết
cũng
áp
dụng
cách
này.
Để
tìm
hiểu
thực
hư
câu
chuyện
của
H.,
vào
vai
một
sinh
viên
khoa
Chăn
nuôi
và
nuôi
trồng
thủy
sản
của
ĐH
Nông
nghiệp
đang
làm
bài
tập
về
đề
tài
“Các
phương
pháp
vận
chuyển
thủy
hải
sản”,
tôi
làm
quen
với
các
đại
lý
buôn
bán
thủy
hải
sản
nhờ
giúp
đỡ
và
được
họ
tiết
lộ
những
“bí
mật”
trong
nghề.
Người
đầu
tiên
tôi
tiếp
cận
là
anh
Q.,
chủ
một
đại
lý
phân
phối
thủy
hải
sản
ở
chợ
Thành
Công,
Hà
Nội.
Khi
tôi
đề
cập
tới
các
phương
pháp
vận
chuyển
thủy
hải
sản
đi
xa,
anh
Q.
cho
hay,
anh
không
trực
tiếp
thực
hiện
việc
vận
chuyển
bởi
chỉ
nhận
hàng
từ
các
đầu
mối
chở
tới
nhưng
đúng
là
những
người
vận
chuyển
dùng
phương
pháp
gây
mê
để
tránh
cho
tôm
cá
bị
chết
khi...
đi
dọc
đường.
Theo
anh
Q.,
những
loài
cá
đắt
tiền
vận
chuyển
từ
Nam
ra
đều
được
gây
mê.
Ảnh
chụp
cá
tầm
tại
đại
lý
của
anh
Q
.
Ảnh:
Nhật
Nam.
“Hồi
mới
làm
nghê
này,
bắt
mối
với
những
lái
buôn
vùng
biển,
họ
đều
hứa
có
cách
vận
chuyển
tôm
cá
cho
mình
để
khi
tới
nơi,
đảm
bảo
hàng
vẫn
sống
khỏe.
Làm
đại
lý
được
một
thời
gian
tôi
mới
biết
họ
vận
chuyển
bằng
cách
gây
mê
cho
chúng”,
anh
Q.
nói.
Theo
anh
Q.,
cả
tôm,
cua,
ghẹ
và
cá
khi
vận
chuyển
đều
dùng
phương
pháp
gây
mê
nhưng
đối
với
tôm,
cua,
ghẹ,
người
ta
chỉ
cần
“sốc
nhiệt”
cho
chúng
mê
man,
sau
đó
vận
chuyển
đến
nơi
tiêu
thụ
thì
“đánh
thức”.
Phương
pháp
này
không
cần
sử
dụng
thuốc
mà
chỉ
làm
giảm
nhiệt
độ
đột
ngột
bằng
cách
cho
đá
lạnh
vào
nước
khiến
tôm
rơi
vào
trạng
thái
ngủ
đông.
Còn
đối
với
cá,
cơ
địa
của
chúng
khác
tôm,
cua
nên
không
thể
áp
dụng
phương
pháp
ngủ
đông
được
mà
phải
gây
mê
bằng
thuốc.
Tuy
nhiên,
gây
mê
cá
bằng
thuốc
như
thế
nào
thì
anh
Q.
không
nắm
rõ.
“Cái
này
phải
hỏi
bên
đầu
mối
chứ
phức
tạp
lắm,
mình
không
làm
nên
không
biết”,
anh
Q.
nói
và
cho
tôi
một
số
điện
thoại
đầu
mối
tận
Vũng
Tàu
để
tìm
hiểu.
Liên
hệ
với
số
điện
thoại
0904.707.xxx
tôi
được
người
đàn
ông
tên
Huỳnh
tiếp
chuyện.
Anh
Huỳnh
cho
hay,
tiến
hành
gây
mê
một
số
loại
cá
bằng
cách
hòa
thuốc
mê
theo
lượng
nhất
định
vào
bể
nước
đựng
cá,
đến
khi
cá
lịm
đi
thì
vận
chuyển.
“Trong
khi
vận
chuyển
vẫn
phải
để
cá
trong
môi
trường
nước
có
sục
ô
xi,
tùy
vào
quãng
đường,
thời
gian
vận
chuyển
mà
hòa
tỷ
lệ
thuốc
mê
khác
nhau
để
căn
giờ
cá
tỉnh.
Cái
này
phải
người
trong
nghề
lâu
năm
mới
thành
thạo
được”,
anh
Huỳnh
tiết
lộ.
Cá
được
gây
mê
bằng
loại
thuốc
nào?
Sau
một
hồi
trò
chuyện,
tôi
ngỏ
ý
muốn
biết
tên
loại
thuốc
dùng
gây
mê
cá
để
mách
một
người
bà
con,
anh
Huỳnh
từ
chối
với
lý
do
đó
là
“bí
mật
nghề
nghiệp”.
Tuy
nhiên,
trước
khi
cúp
máy,
anh
Huỳnh
nói
thêm:
“Gây
mê
thì
có
nhiều
loại
nhưng
không
phải
dễ
mua
và
cũng
chỉ
nên
gây
mê
cho
những
loại
cá
giá
trị
như
cá
mú,
cá
tầm...
Nếu
ở
trong
này
thì
ra
chợ
sỉ
lẻ
dược
Phú
Thọ,
quận
11
hoặc
chợ
Kim
Biên
TP
HCMmà
tìm”.
Tôi
đem
câu
chuyện
về
gây
mê
tôm
cá
tới
gặp
thầy
Kim
Văn
Vạn,
trưởng
bộ
môn
nuôi
trồng
thủy
sản,ĐH
Nông
nghiệp
Hà
Nội
để
tìm
hiểu
thêm,
thầy
Vạn
cho
hay:
“Phương
pháp
gây
mê
bằng
hóa
chất
đã
được
áp
dụng
trong
nuôi
trồng
thủy
sản
nhưng
tôi
mới
chỉ
biết
người
ta
thường
gây
mê
để
vận
chuyển,
làm
thủ
thuật
cho
các
loài
cá
rất
đắt
tiền
như
cá
rồng
hoặc
các
loại
cá
bố
mẹ
từ
nước
ngoài
về
nhân
giống
trong
nước
chứ
chưa
nghe
đến
việc
gây
mê
cho
cá
thực
phẩm
bằng
thuốc”.
Loại
hóa
chất
được
sử
dụng
trong
thủy
sản
để
gây
mê
cá
mà
thầy
Vạn
nhắc
tới
có
tên
là
MS
222
không
độc
với
thủy
sản.
Thầy
Vạn
cho
biết,
sử
dụng
hóa
chất
này
để
gây
mê
bằng
cách
hòa
tan
chất
gây
mê
trong
nước,
sau
đó
thả
cá,
hoặc
tôm
cần
gây
mê
vào.
Chất
gây
mê
thâm
nhập
qua
tơ
mang
cá
trong
hô
hấp,
hòa
vào
máu
và
chuyển
lên
não,
tác
dụng
làm
cho
cá
chuyển
sang
trạng
thái
mê.
Mặc
dù
kỹ
thuật
gây
mê
cho
thủy
sản
không
quá
phức
tạp
và
cũng
không
đòi
hỏi
đào
tạo
các
bác
sĩ
và
kỹ
thuật
viên
như
đối
với
người,
tuy
nhiên
những
hiểu
biết
để
thực
hành
đúng
kỹ
thuật
gây
mê
cũng
rất
cần
thiết,
vì
nếu
sử
dụng
không
đúng
loại
chất
gây
mê,
hoặc
sử
dụng
quá
liều,
thời
gian
gây
mê
quá
dài
có
thể
làm
cá
chết
hàng
loạt.
Tuy
nhiên,
theo
thầy
Vạn,
loại
hóa
chất
MS222
này
hiện
không
được
bán
phổ
biến
trong
nước
và
giá
thành
khá
đắt
nên
để
các
lái
buôn
sử
dụng
loại
hóa
chất
này
là
điều
khó
xảy
ra.
Một
loại
thuốc
gây
mê
MS222
nhưng
khá
hiếm
và
đắt
trên
thị
trường.
Trao
đổi
với
Đất
Việt,
bác
sĩ
Hoàng
Văn
Chương,
chủ
nhiệm
khoa
gây
mê,
bệnh
viện
103,
cho
hay,
đã
từng
biết
đến
việc
gây
mê
cho
cá
để
vận
chuyển.
Tuy
nhiên,
theo
bác
sĩ
Chương,
dù
là
loại
nào
đối
với
cá
dùng
làm
thực
phẩm,
nếu
được
gây
mê
với
liều
lượng
nhỏ
thì
không
ảnh
hưởng
tới
người
tiêu
dùng
nhưng
nếu
ngược
lại
thì
hậu
quả
chưa
biết
thế
nào.
“Cá
được
gây
mê
trong
quá
trình
vận
chuyển
sau
đó
được
tỉnh
lại
bơi
trong
nước
như
bình
thường
thì
vẫn
an
toàn
cho
người
ăn
bởi
khi
cá
tỉnh
lại
nghĩa
là
thuốc
mê
cũng
đã
hết
tác
dụng,
chất
gây
mê
đã
được
cá
đào
thải
ra
ngoài
qua
gan
và
thận
nên
người
tiêu
dùng
có
thể
yên
tâm”,
bác
sĩ
Chương
nói.