Không
quá
khi
nói
rằng
phiên
tòa
xử
“
bầu
Kiên”
sẽ
là
một
phiên
tòa
lịch
sử.
Ngoài
quy
mô
một
đại
án
kinh
tế,
phiên
tòa
là
nơi
mà,
lần
đầu
tiên,
một
chính
khách
từng
là
Ủy
viên
Trung
ương
Đảng,
Bộ
trưởng
Bộ
Kế
hoạch
và
Đầu
tư
bị
gọi
ra
tòa
vì
những
“sai
phạm”
kinh
tế
tại
một
doanh
nghiệp
cụ
thể…
Đó
là
ông
Trần
Xuân
Giá.
Lược
sử
một
chữ
ký
“sai
phạm”
Ông
Trần
Xuân
Giá
rời
ghế
Bộ
trưởng
Bộ
Kế
hoạch
và
Đầu
tư
vào
năm
2002,
nhưng
năm
2006
mới
là
thời
điểm
chính
thức
“rời
khỏi
hệ
thống”
với
quyết
định
giải
thể
Ban
Nghiên
cứu
của
Thủ
tướng,
nơi
ông
là
Trưởng
ban.
Ít
tháng
sau,
ông
trở
thành
cố
vấn
cho
Ngân
hàng
Thương
mại
Cổ
phần
Á
Châu
(ACB)
trước
khi
là
Chủ
tịch
Hội
đồng
Quản
trị
ngân
hàng
này
vào
năm
2008.
Sau
này,
trong
một
bài
viết
in
trong
ấn
phẩm
kỷ
niệm
15
năm
thành
lập
ACB,
ông
đã
lý
giải
việc
đầu
quân
cho
ACB:
“Thực
sự
mình
có
nhu
cầu
làm
việc,
không
phải
vì
thu
nhập
bởi
ngoài
lương
hưu,
nếu
thiếu
con
mình
đủ
sức
đảm
bảo
cuộc
sống
cho
hai
vợ
chồng
già.
Trong
khi
đó,
nhiều
nơi
lại
cần
mình.
Vậy
thì
tại
sao
không?”.
ACB
đã
trả
cho
ông
thu
nhập
tốt,
thậm
chí
“khi
làm
tốt
còn
được
thưởng
rất
tốt”,
như
sau
này
ông
thừa
nhận.
Nhưng,
ở
vai
trò
một
Chủ
tịch
Hội
đồng
Quản
trị
không
phải
cổ
đông,
ban
lãnh
đạo
ACB
cần
ở
ông
uy
tín,
tầm
ảnh
hưởng
sâu
rộng
và
khả
năng
quản
lý,
hơn
là
sự
tinh
thông
nghiệp
vụ
ngân
hàng.
Mặt
khác,
ít
nhiều
ông
Giá
đã
tạo
ra
một
hình
ảnh
tươi
mới
về
một
quan
chức
về
hưu,
thay
vì
yên
tâm
dưỡng
già
với
ít
nhiều
“đặc
lợi”,
lại
quyết
định
“tung
tăng”
giữa
thương
trường.
Từng
đóng
vai
trò
quan
trọng
trong
việc
ban
hành
Luật
Doanh
nghiệp
1999
với
tinh
thần
“doanh
nghiệp
và
người
dân
được
làm
những
gì
mà
pháp
luật
không
cấm”,
ông
Giá
tự
tin
rằng
việc
ký
tên
vào
Nghị
quyết
Hội
đồng
Quản
trị
ACB
vào
ngày
22/3/2010,
theo
đó
ủy
thác
cho
19
nhân
viên
ACB
đi
“gửi
tiết
kiệm”
cũng
là
“được
phép”,
điều
mà
cơ
quan
điều
tra
và
viện
kiểm
sát
nhân
dân
sau
này
coi
là
“không
được
phép”.
Trong
khi
ông
Nguyễn
Đức
Kiên
bị
truy
tố
với
nhiều
tội
danh,
ông
Trần
Xuân
Giá
chỉ
bị
truy
tố
tội
danh
“cố
ý
làm
trái
quy
định
của
nhà
nước
về
quản
lý
kinh
tế
gây
hậu
quả
nghiêm
trọng”,
căn
cứ
chính
là
chữ
ký
của
ông
vào
bản
nghị
quyết
Hội
đồng
Quản
trị
đã
nói
ở
trên.
Quyết
định
truy
tố
được
công
bố
cuối
tháng
9/2012,
gây
chấn
động
dư
luận
lúc
đó.
Hai
vế
của
tội
danh,
gồm
“cố
ý
làm
trái”
và
“gây
hậu
quả
nghiêm
trọng”,
chắc
chắn
sẽ
là
nội
dung
tranh
tụng
đáng
chú
ý
nhất
tại
phiên
tòa
sắp
tới,
xét
trong
phạm
vi
xét
xử
cá
nhân
ông
Trần
Xuân
Giá.
Hai
mươi
tháng
bị
khởi
tố,
ông
Giá
cho
hay
bị
triệu
tập
tổng
cộng
13
lần,
không
lần
nào
dưới
ba
tiếng,
có
lần
kéo
dài
gần
cả
ngày,
có
lần
“5
tiếng
liền
ngồi
một
chỗ”.
Vị
quan
chức
từng
ngồi
ghế
Bộ
trưởng
Bộ
Kế
hoạch
Đầu
tư
thừa
nhận,
chưa
bao
giờ
trong
suốt
cuộc
đời,
“cường
độ
làm
việc”
lại
căng
thẳng
như
vậy.
Căng
thẳng
nhất
chính
là
thời
điểm
cuối
năm
2012,
chỉ
mấy
tháng
sau
khi
bị
khởi
tố…
Một
số
nhà
báo
tìm
gặp
ông
trước
phiên
tòa,
hoặc
để
tác
nghiệp,
hoặc
đơn
giản
chỉ
là
để
hỏi
thăm.
Cuộc
gặp
gỡ
ngắn
ngủi
và
tình
cờ
giữa
ông
Trần
Xuân
Giá
với
một
số
nhà
báo,
đem
lại
khá
nhiều
cảm
xúc
cho
cả
hai
bên.
Vị
quan
chức
khả
kính
ngày
nào
không
còn
nhiều
vẻ
hùng
biện
và
sắc
sảo
như
khi
còn
ngồi
ghế
Bộ
trưởng
hay
những
lần
xuất
hiện
trước
Quốc
hội.
Câu
chuyện
của
ông,
chậm
rãi
và
đôi
khi
chùng
xuống
mỗi
lần
nhắc
đến
những
cái
tên,
những
người
quen
cũ…
“Tôi
định
hướng
các
cháu
ba
điều
không”
Lịch
sử
tư
pháp
rồi
đây
sẽ
ghi
nhận
phiên
tòa
xử
“bầu
Kiên”
như
một
phiên
tòa
đặc
biệt,
ít
nhất
là
trên
phương
diện
hồ
sơ.
Nguồn
tin
của
VnEconomy
cho
hay,
trước
ngày
mở
tòa,
hồ
sơ
vụ
án
đã
lên
đến
gần
30
ngàn
trang.
Gần
đây,
một
số
luật
sư
cũng
lên
tiếng
xin
hoãn
phiên
tòa
vì
vụ
án
liên
quan
là
vụ
Huỳnh
Thị
Huyền
Như
vẫn
đang
trong
giai
đoạn
chờ
xử
phúc
thẩm,
và
do
đó,
chưa
đủ
căn
cứ
để
xét
xử
vụ
“bầu
Kiên”.
Bản
án
nào
đang
đợi
ông
Trần
Xuân
Giá
ở
phía
trước?
Trả
lời
VnEconomy,
ông
Giá
nói
cho
dù
rất
tin
tưởng
vào
lập
luận
của
mình
và
vào
sự
công
minh
của
tòa
án,
ông
vẫn
sẵn
sàng
cho
mọi
kịch
bản.
“Tôi
thanh
thản
và
có
niềm
tin
từ
những
người
ủng
hộ
và
chia
sẻ,
dù
rất
ít
người
trong
đó
có
thể
lên
tiếng”,
ông
nói.
Bản
kết
luận
điều
tra
của
cơ
quan
điều
tra
hay
cáo
trạng
của
viện
kiểm
sát
nhân
dân
suốt
một
năm
qua
đều
nhấn
mạnh
đến
“nhân
thân
tốt”
của
ông
Giá
với
tư
cách
một
người
từng
có
nhiều
đóng
góp
cho
nền
kinh
tế.
Đó
sẽ
là
cơ
sở
“để
tòa
xem
xét
khi
lượng
hình”,
và
cũng
là
cơ
sở
để
vị
cựu
bộ
trưởng
hy
vọng,
dù
biết
mình
giờ
đã
là
một
“thường
dân”.
Ông
Giá
có
hai
người
con,
một
trai
một
gái,
hiện
đều
đã
trưởng
thành,
nhưng
không
ai
kế
thừa
con
đường
quan
chức.
“Tôi
định
hướng
các
cháu
ba
điều
không:
không
theo
chính
trị,
không
làm
việc
trong
hệ
thống
nhà
nước,
không
làm
ông
chủ.
Hãy
làm
thuê
mà
sống,
nhưng
muốn
sống
tốt
thì
phải
giỏi
chuyên
môn
để
là
người
làm
thuê
giỏi,
để
được
tôn
trọng”,
ông
nói.
Người
con
trai
lớn
đang
sống
và
làm
việc
ở
nước
ngoài,
trong
khi
cô
con
gái
nhỏ
hiện
làm
chuyên
gia
cho
Ngân
hàng
Thế
giới
(WB).
Nhiều
năm
qua,
ông
Giá
sống
khá
giản
dị
bên
người
vợ
đã
theo
ông
suốt
dặm
dài
cuộc
đời
chính
khách
thừa
vinh
quang
và
quãng
ngắn
cuộc
đời
“thường
dân”
không
thiếu
tủi
nhục.
Trong
căn
nhà
ở
khu
Nghĩa
Tân,
quận
Cầu
Giấy,
bài
thơ
về
chữ
“Nhẫn”
được
ông
in
lên
một
tờ
giấy
A4
ép
plastic
nom
khá
cũ
kỹ,
được
dán
băng
keo
lên
tường
cạnh
bàn
làm
việc.
Thời
gian
rảnh,
ông
tranh
thủ
ghi
chép
lại
những
câu
chuyện
cuộc
đời,
một
cách
đầy
chiêm
nghiệm.
“Được
400
trang
rồi
và
sẽ
viết
tiếp.
Trước
làm
Bộ
trưởng,
mình
chẳng
biết
gì
đến
máy
tính,
sau
này
đi
làm
doanh
nghiệp
buộc
phải
học,
giờ
thì
thạo
rồi”,
ông
nói.
Theo
Nghệ
Nhân