Chỉ
cần
tẩm
một
ít
hóa
chất
là
các
loại
trái
cây
như
chuối,
mít,
sầu
riêng,
bơ,
nho…
tươi
lâu,
để
hoài
không
thối,
ủng.
Không
quá
khó
để
mua
các
loại
hóa
chất
này.
Có
loại
trong
suốt
như
nước
cất,
có
loại
sền
sệt
như
hồ
dán
giấy
tập
học
sinh.
Phần
lớn là
hóa
chất
cấm,
chất
độc,
hoặc
không
có
tên
trong
danh
mục
thuốc
BVTV,
nhưng
đang
được
mua
bán tràn
lan vào
những
tháng
cuối
năm.
Đủ
loại
“thuốc”
tẩm
trái
cây
Chúng
tôi
cùng
với
anh
T
(Long
Khánh,
Đồng
Nai),
một
thương
lái
trái
cây
đường
dài
đến
cửa
hàng
hóa
chất
“Kh”
(Vạn
Tượng,
quận
5,
TP.HCM)
nằm
trong
chợ
Kim
Biên
để
mua
hàng.
Anh
T
vốn
là
khách
hàng
quen
thuộc
của
cửa
hàng.
Mới
gặp
anh
T,
chị
H,
chủ
cửa
hàng
đã
đon
đả
nói:
“Gớm,
sao
lặn
lâu
thế.
Bây
giờ
miền
Đông
hết
vụ
sầu
riêng,
chôm
chôm
rồi…
Em
đang
làm
hàng
gì?”.
“Ôi,
đủ
thứ
chị
ơi…
Hôm
nay
bà
chị
có
thuốc
nào
mới
“quất”
cho
trái
tươi
lâu
hơn
không,
giới
thiệu
cho
thằng
em
với”
-
anh
T
đáp.
Chỉ
tay
vào
mấy
can
nhựa
25
lít
màu
xanh,
màu
trắng
dựng
san
sát
phía
trước
cửa
hàng,
chị
H
nói:
“Mấy
loại
đó
chị
mới
nhập
về
từ
Móng
Cái.
Em
coi
cái
nào
được
chị
giới
thiệu
cho.
Cái
nào
cũng
“tăng
phọt”
và
giữ
tươi
trái
cây
cả”.
Sau
khi
quan
sát,
anh
T
chỉ
vào
một
can
nhựa
có
ghi
một
chữ
gọn
lỏn
“bóng”,
rồi
nói:
“Chị
lấy
cho
em
thứ
đó
đi”.
“Ừ,
loại
đó
em
cho
chị
80
ngàn
đồng/lít.
Nhưng
nó
không
phải
thuốc
nước
“Gờ
4”
của
Trung
Quốc
(nhãn
hiện
“Progibb
T98”,
loại
dùng
cho
các
nhà
vườn
phun
trái
nhanh
lớn
-
PV)
như
trước
đâu.
Thứ
này
là
loại
dung
dịch
sền
sệt
như
hồ
(keo
dán),
mạnh
hơn
“Gờ
4”.
Dung
dịch
sền
sệt
như
hồ
dán
giấy
tập
học
sinh
pha
với
nước
phun
vào
trái
cây
kích
thích
mau
chín
Đem
thứ
này
“tắm”
cho
chuối,
mít,
sầu
riêng,
bơ,
nho,
chôm
chôm,
sapo,
măng
cụt…
chỉ
trong
vòng
1
ngày
là
chín
ngay.
Cứ
1
lít
thuốc
em
pha
cho
chị
½
lít
nước”,
chị
H
quảng
cáo.
Sau
khi
coi
mặt
hàng,
cò
kè
giá,
anh
T
đồng
ý
mua
1
lít giá
70
ngàn
về
dùng
thử
trên
mít.
“Thế
còn
loại
nào
bảo
quản
giữ
cho
trái
cây
tươi
lâu
để
em
còn
chở
ra
Bắc.
Hôm
trước
chị
bán
thứ
gì
mà
phun
sương
vào
trái
cây
mùi
nồng
không
chịu
được,
có
loại
nào
mùi
dễ
chịu
hơn
không?”.
Chỉ
tay
vào
can
màu
xanh,
chị
H
giới
thiệu:
“Loại
đang
đựng
trong
can
màu
xanh
đó.
Loại
này
không
mùi,
không
màu.
Mới
có
khách
hàng
ở
Bình
Thuận
vào
mua
thử
để
"tắm”
cho
trái
thanh
long
chở
ra
Bắc.
Họ
nói
thứ
này
được
lắm.
1
lít
“thuốc”
pha
với
5
lít
nước
rồi
đổ
trong
thùng.
Sau
đó,
ngâm
trái
cây
vào
khoảng
3-4
giờ
sau
vớt
ra,
để
qua
đêm,
trái
cây
sẽ
chín
ngon”.
Cứ
rẻ
là
được
Có
thể
nói,
tại
các
sạp
hóa
chất
ở
khu
vực
chợ
Kim
Biên
có
rất
nhiều
loại
hóa
chất
để
thúc
chín
trái
cây.
Từ
bột
trắng
hoặc
dung
dịch
sền
sệt
dùng
pha
với
nước
để
phun
trực
tiếp
lên
trái
cây,
cho
đến
những
loại
“thuốc”
đựng
trong
ống
5ml
dùng
tiêm
trực
tiếp
vào
quả.
Tuy
nhiên,
do
có
dư
luận
về
độc
hại
của
các
“thuốc”
này
nên
BQL
chợ
Kim
Biên
quản
lý
gắt
gao
hơn.
Vì
vậy,
việc
mua
bán
chúng
chỉ
diễn
ra
ngấm
ngầm.
Chủ
các
cửa
hàng,
quầy
sạp
tại
đây
chỉ
bán
cho
những
khách
hàng
quen
mà
thôi.
Theo
PGS.TS
Trương
Vĩnh,
Trưởng
Bộ
môn
Công
nghệ
Hóa
học
(Trường
Đại
học
Nông
Lâm
TP.HCM),
thuốc
làm
trái
cây
mau
chín
thực
chất
làm
tăng
tốc
độ
chuyển
hóa
tinh
bột
thành
đường.
Còn
thuốc
bảo
quản
trái
cây
thì
theo
cơ
chế
ngược
lại,
tức
làm
chậm
quá
trình
lên
men
bên
trong,
làm
chậm
quá
trình
chuyển
hóa
tinh
bột
thành
đường
nhằm
giữ
trái
cây
tươi
lâu,
không
thối,
dễ
vận
chuyển
đi
xa.
Trên
thị
trường
có
nhiều
loại
hóa
chất
sử
dụng
vào
mục
đích
này.
Có
loại
chứa
hoạt
chất
có
tính
bay
hơi
hoặc
rửa
trôi
thì
vô
hại,
nhưng
có
loại
chứa
hoạt
chất
“ngậm”
bền
vững
vào
trái
cây
thì
có
hại
cho
người
dùng.
Thực
tế,
thuốc
của
Trung
Quốc
do
giá
rẻ
nên
hoạt
chất
sử
dụng
bảo
quản
thường
“ngậm”
bền
trong
trái
cây.
Sau
khi
quan
sát
dung
dịch
sền
sệt
mà
thương
lái
T
mua
ở
cửa
hàng
hóa
chất
Kim
Biên,
PGS.TS
Vĩnh
nhận
định:
“Đây
là
chất
bảo
quản
có
tính
dẻo
bám
lên
bề
mặt
trái
tạo
lớp
màng
hạn
chế
oxy,
nước
và
CO2 “thấm”
vào
trái
làm
chậm
quá
trình
hô
hấp
của
trái
cây. Nhờ
đó,
trái
cây
tươi
lâu.
Thành
phần
hoạt
chất
chính
của
loại
dung
dịch
sền
sệt
này
có
thể
là
Chitosan,
hoặc
sáp
tổng
hợp.Nếu
là
Chitosan,
một
loại
nguyên
liệu
chiết
xuất
từ
vỏ
tôm
cá
thì
“thuốc”
không
gây
hại,
nhưng
nếu
là
sáp
tổng
hợp
thì
có
thể
gây
hại
cho
người
dùng".
PGS.TS
Trương
Vĩnh
cũng
cho
biết
thêm,
có
khả
năng
“dung
dịch
sền
sệt”
được
làm
từ
sáp
tổng
hợp
do
giá
rẻ.
Còn
Chitosan
thì
giá
đắt,
4 -
5
triệu
đồng/kg
nên
khó
được
người
mua
chấp
nhận.
Ngoài
ra,
có
các
nhóm
hóa
chất
khác
có
tác
dụng
chống
mốc,
chống
nấm
như
Carbendazim,
Benomyl,
Tebuconazole…
có
khả
năng
bảo
quản
trái
cây
trong
thời
gian
dài
cũng
được
sử
dụng.
Tuy
nhiên,
đây
là
loại
hóa
chất
diệt
nấm
thuộc
nhóm
cực
độc,
phân
hủy
chậm
và
có
nguy
cơ
gây
ung
thư,
hoặc
vô
sinh
nếu
dùng
trái
cây
có
chất
này.
Toàn
là
độc
dược
Nói
về
thuốc
tiêm
(chích)
hoặc
“ngậm”
cho
trái
cây
mau
chín, PGS.TS
Trương
Vĩnh
cho
biết,
hiện
nay,
các
thương
lái
thường
sử
dụng
Ethylen.
Đây
là
chất
bay
hơi,
có
tác
dụng
kích
thích
làm
trái
cây
mau
chín,
chuyển
màu
(cà
chua
từ
xanh
sang
đỏ,
mít
từ
xanh
sang
vàng…).
Hóa
chất
được
đựng
trong
các
can
nhựa
10
lít,
25
lít,
trong
đó
không
ít
loại
dùng
thúc
chín
trái
cây
và
bảo
quản
trái
cây
nhưng
hoàn
toàn
"hai
không" (không
nhãn
hiệu,
không
nhà
SX)
Nếu
dùng
Ethylen
với
nồng
độ
rất
thấp
sẽ
làm
trái
chín
chậm.
Tuy
nhiên,
cần
khẳng
định
đây
không
phải
là
loại
hóa
chất
được
sử
dụng
trong
ngành
thực
phẩm
do
tính
chất
độc
hại
của
nó
đối
với
sức
khỏe
con
người.
“Vừa
qua,
tôi
có
đọc
trên
Báo NNVN thông
tin
về
một
loại
sản
phẩm
HPC
“trái
chín”
(một
loại
“phân
bón
lá”
nằm
trong
danh
mục
cho
phép
của
Cục
Trồng
Trọt
-
PV)
do
một
doanh
nghiệp
ở
TP.HCM
sản
xuất
và
được
bán
trên
thị
trường
với
mục
đích
“tắm”
cho
trái
mít,
sầu
riêng...
mau
chín.
Tôi
thật
sự
ngạc
nhiên,
bởi
thành
phần
hóa
học
của
sản
phẩm
này
lại
chính
là…
Ethylen?!”.
Còn
theo
ông
Nguyễn
Bá
Tùng,
Phó
chánh
thanh
tra
Chi
cục
BVTV
tỉnh
Đồng
Nai,
“Gờ
4”
nói
ở
trên
thực
chất
là
hóa
chất
GA4
được
bán
lén
lút,
“trao
tay”
trên
thị
trường
dưới
nhãn
hiệu
ProGibb
T98.
Hóa
chất
này
không
nằm
trong
danh
mục
Thuốc
BVTV
được
đăng
ký
sử
dụng
ở
Việt
Nam
và
cũng
không
nằm
trong
danh
mục
chất
điều hòa
sinh
trưởng
quy
định
tại
phụ
lục
4
của
Thông
tư
số
36/2010/TT-BNNPTNT
ngày
24/6/2010
của
Bộ
NN-PTNT
ban
hành
Quy
định
Quản
lý
về
phân
bón.
“Vì
vậy,
bà
con
nông
dân
kể
cả
thương
lái
không
nên
sử
dụng
hóa
chất
này
để
phun
cho
chuối
và
cây
trái.
Đây
là
việc
làm
lợi
bất
cập
hại.
Hậu
quả
người
dùng
trái
cây
có
phun
loại
hóa
chất
này
có
thể
ngộ
độc,
hoặc
sinh
bệnh
về
sau”,
ông
Tùng
nói.
Ngoài
“Gờ
4”,
hiện
còn
một
loại
“thuốc”
nữa
là
GA3
-
Gibberellic
acid
(công
thức
hoá
học
C19H22O6)
có
tác
dụng
sinh
lý
mạnh
nhất
đối
với
cây
trồng.
“Thuốc
chích
vào
trái
mau
chín
nhằm
chuyển
hóa
tinh
bột
thành
đường
nhanh
hơn
có
thể
gồm
2
loại,
một
là
người
ta
dùng
hóa
chất
có
hàm
lượng
axit
sulfuric
hoặc
HCl
độc
tính
cao,
1
kg
giá
vài
chục
ngàn
bán
rộng
rãi
trên
thị
trường;
hai
là,
sử
dụng
enzym
-
một
loại
protein
có
tính
xúc
tác
mạnh
được
lấy
từ
cây
cỏ
thực
vật,
nó
không
độc,
1
kg
enzym
bình
quân
2
triệu.
Trong
đó,
nếu
dùng
phương
án
thứ
nhất
thì
nhất
thiết
sau
đó
phải
chích
vào
trái
cây
lần
nữa
bằng
xút
(NaOH)
để
trung
hòa
nhằm
giảm
độc.
Trong
thực
tế
thì
ít
ai
chích
trái
lần
hai,
bởi
vừa
nhọc
công
mà
giá
thành
lại
cao”. - PGS.TS
Trương
Vĩnh. |
Theo
Đỗ
Quyên