Bất thường con số tăng trưởng và đầu tư

Thực vậy, tăng trưởng khu vực nông nghiệp trong chín tháng đầu năm mới chỉ đạt 2,39%, tuy nhiên cả năm lại tăng vọt lên đến 4%. Tính theo giá thực tế, GDP của khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản quí 4 lên tới 190.647 tỉ đồng, tăng 55,57% so với trung bình của ba quí đầu năm. Còn tính theo giá so sánh cũng tăng tới 36,15%. Đặc biệt, GDP khu vực nông nghiệp quí 4 lại tăng tới 7,35% so với cùng kỳ năm trước. Đây là con số rất cao và vượt qua tính chu kỳ của những năm trước đây.

Một hiện tượng bất thường khác là tăng trưởng khu vực công nghiệp quí 4 lại chậm trở lại, trong khi đó khu vực dịch vụ lại tăng vọt. Khu vực công nghiệp chín tháng đầu năm 2011 vẫn tăng được 6,61%, nhưng cả năm chỉ còn tăng 5,53%. GDP khu vực công nghiệp quí 4 so với cùng kỳ năm trước chỉ còn tăng được 3,08%, đây là mức rất thấp so với những năm trước đó.

Ngược lại với tăng trưởng công nghiệp, tăng trưởng dịch vụ quí 4 lại tăng vọt. Dịch vụ trong chín tháng đầu năm mới chỉ tăng được 6,24%, nhưng cả năm lại tăng tới 6,99%. So với cùng kỳ năm trước, tăng trưởng GDP của khu vực dịch vụ quí 4 tới 8,58%. Như vậy, đây là một mức tăng khá cao so với tăng trưởng dịch vụ cả năm.

GDP quí 4 cũng tăng mạnh một cách bất thường so với những quí trước. Thực vậy, tính theo giá cố định, trung bình từ năm 2007-2010, giá trị tuyệt đối của GDP quí 4 thường cao hơn 29% so với trung bình của ba quí trước. Tuy nhiên, đến quí 4-2011, mức chênh lệch này tăng vọt lên 36,15%. Điều này chỉ có thể giải thích do sự phục hồi mạnh mẽ của nền kinh tế. Tuy nhiên, thực tế cho thấy nền kinh tế vẫn chưa hết khó khăn mà biểu hiện là tăng trưởng sản xuất công nghiệp và bán lẻ đều chậm lại.

Bất thường con số đầu tư

Trong lĩnh vực đầu tư, tình hình cũng tương tự nhưng theo chiều ngược lại. Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, tỷ lệ đầu tư/GDP năm 2011 là 34,6%, giảm mạnh so với mức trung bình 42% trong giai đoạn 2003-2010. Đây là mức thấp nhất kể từ năm 2001 đến nay. Con số này cũng trùng hợp với tỷ lệ mục tiêu mà Chính phủ đề ra cho những năm tới.

Tuy nhiên, điều bất thường là có sự chênh lệch lớn giữa con số chín tháng và cả năm. Trong chín tháng đầu năm 2011, tổng đầu tư trong nền kinh tế là 679.900 tỉ đồng, tăng 12,8% so với cùng kỳ và tỷ lệ đầu tư trên GDP là 39,8%. Trong khi đó, tính cả năm 2011, tổng đầu tư là 877.900 tỉ đồng và chỉ còn tăng 5,7% so với cùng kỳ. Như vậy, tỷ lệ tăng trưởng đầu tư giữa chín tháng và cả năm đã có sự chênh lệch khá lớn.

Xét theo từng khu vực, đầu tư khu vực nhà nước tiếp tục duy trì tốc độ tăng như những quí trước nhưng đầu tư khu vực ngoài nhà nước lại đột ngột giảm mạnh. Đầu tư khu vực ngoài nhà nước trong quí 4 sụt giảm tới gần 50% so với trung bình ba quí trước và khu vực có vốn đầu tư nước ngoài cũng giảm. Như vậy, xét về tổng thể của nền kinh tế, đầu tư của quí 4 đã đột ngột giảm sút, đặc biệt là khu vực ngoài nhà nước.

Trong những năm trước, tỷ lệ đầu tư trên GDP của Việt Nam luôn ở mức rất cao. Tuy nhiên, tăng trưởng GDP lại chỉ ở mức 6-8% cho thấy hiệu quả đầu tư của nền kinh tế rất thấp. Đây là nguyên nhân sâu xa dẫn đến những bất ổn vĩ mô của Việt Nam. Vì vậy, giảm tỷ lệ đầu tư được xem là một tín hiệu tích cực. Tuy nhiên, việc tỷ lệ đầu tư đột ngột giảm lại có thể xem là bất thường. Kết quả này là do tác động bởi các chính sách hay chỉ là do cách ghi nhận bởi thống kê?

Xét tính chu kỳ cho thấy trong những năm trước đầu tư trong quí 4 thường tăng khá mạnh so với quí trước đó. Tuy nhiên, tình hình năm 2011 hoàn toàn ngược lại. Tỷ trọng đầu tư quí 4 so với cả năm chỉ còn 22,55%, trong khi đó những năm trước thường trên 30%.