ĐIỀU TRA CỦA BSA VÀ TGTT: Cửa hàng tiện lợi nào tiện?

 

Học sinh trốn nắng buổi trưa tại một cửa hàng tiện lợi. Ảnh: VTM


Để đem lại thông tin hữu ích đến người tiêu dùng trong việc chọn mua sản phẩm và doanh nghiệp trong việc lên chiến lược “tiến đánh” các hệ thống này, từ ngày 19.5.2014, sở Công thương TP.HCM và trung tâm Nghiên cứu kinh doanh và hỗ trợ doanh nghiệp (BSA) và báo Thế Giới Tiếp Thị (TGTT) bắt đầu chương trình cùng khảo sát kinh doanh của CHTL tại TP.HCM.
 
Giá trị thị trường CHTL Việt Nam vào khoảng 1,1 tỉ USD với năm chuỗi CHTL có vốn nước ngoài là chính, bao gồm: Shop & Go (thuộc một tập đoàn Malaysia với hơn 100 cửa hàng), B’s mart (do tập đoàn Phú Thái và đối tác Thái Lan quản lý với hơn 40 cửa hàng), Circle K (thuộc tập đoàn Couche-Tard của Canada với 70 cửa hàng), Ministop (hợp tác giữa tập đoàn AEON và càphê Trung Nguyên với 17 cửa hàng), và FamilyMart (đầu tư bởi một doanh nghiệp Nhật, trước đây có gần 20 cửa hàng, sau khi bán một phần cho đối tác chỉ còn bốn địa điểm). Bên cạnh đó, còn có các chuỗi cửa hàng chuyên biệt thuần vốn Việt Nam như hệ thống Satra Food, Vissan (125 cửa hàng), Saigon Co.op (hơn 210 cửa hàng), Citimart B&B (hơn 15 cửa hàng). Chỉ tại TP.HCM đã có hơn 300 CHTL.
 
TGTT và BSA đã thực hiện điều tra sơ bộ những cửa hàng ở các quận trung tâm TP.HCM: các quận 1, 3 và 10, Phú Nhuận…, dựa trên bốn tiêu chí chính: chất lượng dịch vụ, độ đa dạng sản phẩm, cơ sở vật chất và các giá trị cộng thêm. Ba tiêu chí đầu có tối đa 25 điểm và các cửa hàng được thêm điểm cho những dịch vụ giá trị gia tăng. Các tiêu chí trên được xây dựng theo ý kiến tư vấn của các chuyên gia chuỗi bán lẻ hiện đại tại các tập đoàn hàng tiêu dùng hàng đầu hiện nay.
 
• Đối với chất lượng dịch vụ, nhiều yếu tố được điều tra, bao gồm việc gửi giữ xe, các chương trình tương tác với khách hàng, khả năng thanh toán thẻ, gói quà, wifi, bàn ghế để ngồi…
 
• Về độ đa dạng sản phẩm, chương trình đo lường sự có mặt của các sản phẩm cơ bản như các loại nước giải khát (có gas, nước ép, nước khoáng…), đồ ăn sẵn (mì gói, bánh kẹo, các loại thực phẩm đóng hộp), các sản phẩm tiêu dùng nhanh (pin, bao cao su…) và các sản phẩm cộng thêm như tạp chí, báo, thuốc tây, thuốc lá, bia rượu… Ngoài ra, chương trình cũng thống kê theo thương hiệu để đo lường tỷ trọng hàng Việt Nam có trong các cửa hàng.
 
• Đối với cơ sở vật chất, TGTT đánh giá từ những yêu cầu cơ bản nhất như máy lạnh, camera bảo vệ, các loại tủ đông, tủ mát cho đến những thứ cộng thêm như máy pha càphê, nước ngọt tươi, lò vi sóng, wifi…
 
• Về các giá trị cộng thêm, các chuỗi được đánh giá theo tính chất vị trí đặt cửa hàng, chương trình giảm giá, dịch vụ giao hàng cho khu vực lân cận, ATM có trong hoặc gần cửa hàng…
 
Kết quả điều tra sơ bộ cho thấy, hai chuỗi cửa hàng có nhà đầu tư Việt Nam, B’s mart và Ministop có điểm trung bình cao nhất, lần lượt đạt 61,25 và 61 điểm. Hai chuỗi này có chất lượng dịch vụ và độ đa dạng sản phẩm thuộc nhóm cao nhất.
 
Trong khi đó, Circle K lại đạt điểm cao nhất cho các giá trị cộng thêm khi cửa hàng luôn được đặt ở các khu dân cư, trường học, cao ốc văn phòng, giao lộ và có dịch vụ giao hàng khu vực lân cận.
 
Hệ thống Shop & Go được điểm tối đa cho độ đa dạng sản phẩm: người tiêu dùng hầu như có thể tìm thấy bất kỳ sản phẩm nào ở Shop & Go.
 
FamilyMart và B’s mart được điểm cao nhất trong hạng mục cơ sở vật chất với việc có gần như đầy đủ các thiết bị máy móc bao gồm cả không gian cho người tiêu dùng ngồi thưởng dụng sản phẩm – 100% số cửa hàng của hai chuỗi này có bàn ghế cho khách hàng.
 
Ngoài ra, thông qua công nghệ “chấm điểm” trên bản đồ số Google, TGTT nhận thấy hầu hết hệ thống Circle K và Shop & Go được đặt chủ yếu ở quận 1 và 3, đặc biệt là khu vực phố Tây, đường Phạm Ngũ Lão, Bùi Viện, với nhiều khách du lịch. Trong khi đó FamilyMart lại quan tâm đến diện tích cửa hàng thay vì địa điểm với trung bình 135m² mỗi cửa hàng, tiếp theo là Ministop với 110m² và B’s mart 90m². Ba chuỗi này cũng quan tâm đến sự an tâm khi mua sắm cho người tiêu dùng với hơn 90% số cửa hàng đều có bảo vệ giữ xe ngay trước tiệm.
 
Trong số tới, TGTT sẽ cung cấp thông tin chi tiết về từng hệ thống cửa hàng nhằm giúp người tiêu dùng chọn mua sản phẩm, dịch vụ cần thiết nhanh và tiện lợi nhất.Hiện nay, chương trình đang thực hiện đánh giá chuỗi các cửa hàng thực phẩm chuyên biệt và sẽ công bố kết quả sơ bộ trong thời gian sớm nhất.
 
Thông qua các thông tin này, chương trình hy vọng có thể giúp người tiêu dùng tiết kiệm thời gian và tiền bạc khi mua sắm tại CHTL. Ngoài ra, doanh nghiệp có thể tìm ra những đối tác phù hợp với chiến lược phát triển sản phẩm của công ty nhất để tiếp tục phát triển. Thị trường bán lẻ Việt Nam được dự đoán sẽ tăng trưởng 75% vào năm 2017, đạt giá trị 7,7 tỉ USD. Miếng bánh béo bở là thế nên nhiều doanh nghiệp nước ngoài sẽ tìm cách thâm nhập. Chúng ta phải chuẩn bị từ bây giờ nếu không muốn mất cả thị trường như trường hợp Thái Lan.
 

Tại Thái Lan, thị trường bán lẻ hiện đại nước này đã “bị mất” vào tay các tập đoàn nước ngoài khi chỉ riêng 7-11 và FamilyMart đã có gần 9.000 cửa hàng trên toàn quốc; các CHTL này đem đối tác nước ngoài vào cạnh tranh với doanh nghiệp trong nước. Tại Việt Nam, tình trạng tương tự cũng đang diễn ra tại các chuỗi CHTL khi có rất ít doanh nghiệp địa phương đem được hàng vào các hệ thống này.

 
Theo Nguyễn Lê Phương (Thế Giới Tiếp Thị)