Đối
với
mô
hình
chuỗi,
phải
đáp
ứng
được
3
yếu
tố:
thương
hiệu
độc
đáo,
quy
mô
lớn
và
phương
pháp
quản
lý
tốt.
Những
khó
khăn
cũng
bắt
nguồn
từ
những
yếu
tố
này.
Tập
đoàn
TDMobile
(thuộc
Toyota,
Nhật)
là
thương
hiệu
kinh
doanh
theo
chuỗi
bán
lẻ
di
động
lớn
nhất
Nhật
với
hơn
300
siêu
thị
tại
Nhật.
Ông
Koji
Ikami,
Giám
đốc
Điều
hành
của
TDMobile,
cho
rằng
tiềm
năng
để
mở
rộng
mô
hình
kinh
doanh
theo
chuỗi
của
Việt
Nam
còn
rất
thênh
thang.
Do
đó,
TDMobile
đã
ký
kết
hợp
tác
với
siêu
thị
bán
lẻ
di
động
Viễn
Thông
A
để
tăng
cường
sự
có
mặt
của
TDMobile
tại
Việt
Nam
và
có
định
hướng
cũng
như
những
hỗ
trợ
về
mặt
kinh
nghiệm
cho
Viễn
Thông
A.
Tiềm
năng
rộng
mở
Mô
hình
kinh
doanh
theo
chuỗi
không
phải
là
mới.
Nhiều
tên
tuổi
lớn
đã
phát
triển
mô
hình
này
và
nhân
rộng
ra
khắp
thế
giới
như
KFC,
McDonalds.
Hiện
tại,
kinh
doanh
theo
chuỗi
tại
Việt
Nam
cũng
đang
phát
triển
mạnh
mẽ.
Đặc
biệt
là
những
mặt
hàng
như
kinh
doanh
đồ
điện
tử,
điện
thoại
với
các
gương
mặt
như
Thế
Giới
Di
Động,
Viễn
Thông
A,
Phước
Lập
Mobile...
Có
2
hình
thức
kinh
doanh
theo
chuỗi
hiện
nay,
đó
là
tự
phát
triển
và
nhượng
quyền
(franchise).
Trong
đó,
franchise
chiếm
ưu
thế
vì
tốc
độ
phát
triển
nhanh
chóng.
Franchise
biến
thành
một
mục
tiêu
mà
hầu
như
các
nhà
kinh
doanh
theo
chuỗi
đều
muốn
nhắm
tới.
Ở
Việt
Nam,
đã
có
rất
nhiều
thương
hiệu
thực
hiện
tốt
hình
thức
kinh
doanh
này
như
Phở
24,
nhãn
hiệu
thời
trang
NinoMaxx,
Foci,
cháo
Cây
Thị…
Được
tiếp
sức
từ
nguồn
vốn
của
các
quỹ
đầu
tư,
các
thương
hiệu
này
nhanh
chóng
mở
rộng
quy
mô
cũng
như
sức
ảnh
hưởng
của
thương
hiệu
để
chiếm
lĩnh
thị
trường.
Mô
hình
kinh
doanh
chuỗi
là
mô
hình
chuẩn
về
thương
hiệu
đồng
nhất.
Lợi
thế
là
doanh
nghiệp
sẽ
có
được
sự
nhận
diện
thương
hiệu
tốt
từ
người
tiêu
dùng,
bành
trướng
nhanh
và
có
cơ
hội
vượt
mặt
đối
thủ.
Trường
hợp
của
Mai
Nguyên
Mobile
là
một
ví
dụ.
Doanh
nghiệp
này
có
mặt
sớm
ở
thị
trường
bán
lẻ
di
động
TP.HCM
nhưng
nhanh
chóng
bị
các
gương
mặt
mới
như
Thế
Giới
Di
Động
hay
Viễn
Thông
A
qua
mặt.
Kết
quả,
Mai
Nguyên
chuyển
sang
kinh
doanh
dòng
cao
cấp
còn
các
đối
thủ
thì
miệt
mài
mở
ngày
càng
nhiều
chi
nhánh.
Ông
Mai
Triều
Nguyên,
Giám
đốc
Mai
Nguyên
Luxury
Mobile,
thừa
nhận
Mai
Nguyên
không
đủ
tiềm
lực
để
có
độ
phủ
như
đối
thủ
và
doanh
thu
4
chi
nhánh
của
Mai
Nguyên
chưa
chắc
đã
bằng
1
siêu
thị
của
họ.
Hơn
thế,
kinh
doanh
chuỗi
doanh
nghiệp
mới
mua
được
hàng
giá
sỉ
trong
khi
giá
bán
ra
có
thể
ngang
bằng
hoặc
có
thể
cạnh
tranh
về
giá
với
các
thương
hiệu
khác
để
thu
hút
khách
hàng
và
đạt
biên
lợi
nhuận
lớn
hơn.
Có
nhiều
cửa
hàng
thì
tất
nhiên
thương
hiệu
của
doanh
nghiệp
sẽ
xuất
hiện
với
tần
số
dày
đặc
kéo
theo
đó
là
chi
phí
marketing
cũng
giảm
xuống
so
với
việc
marketing
cho
nhiều
cửa
hàng
riêng
lẻ.
Những
cản
trở
trên
đường
mở
chuỗi
Một
trường
hợp
thất
bại
nhanh
chóng
nhất
trong
kinh
doanh
theo
chuỗi
là
Masan
Mart.
Năm
1996,
chuỗi
25
cửa
hàng
Masan
Mart
nhanh
chóng
thất
bại
trong
vòng
chưa
đến
2
năm
sau
khi
ra
đời.
25
tỉ
đồng
đầu
tư
cho
chuỗi
25
cửa
hàng
bán
lẻ
này
đã
đổ
sông
đổ
biển
và
Masan
Mart
lặng
lẽ
rời
thị
trường
khi
chưa
kịp
tạo
dấu
ấn
gì.
Ngay
cả
doanh
nghiệp
được
xem
là
thành
công
trong
mô
hình
kinh
doanh
theo
chuỗi
và
franchise
là
Phở
24
cũng
có
lúc
gặp
khó
khăn
đến
mức
phải
đóng
cửa
một
vài
nhà
hàng.
Có
trường
hợp
Phở
24
phải
đóng
cửa
như
tại
London
do
khác
biệt
về
văn
hóa
hay
đóng
cửa
Phở
24
Huế
do
khác
biệt
về
cách
chi
tiêu.
Lý
Quí
Trung,
ông
chủ
của
chuỗi
cửa
hàng
Phở
24,
cho
biết
thời
gian
qua
có
một
vài
tiệm
Phở
24
phải
dời
đến
mặt
bằng
khác
hoặc
đóng
cửa
do
chủ
nhà
tăng
tiền
thuê,
lấy
lại
mặt
bằng
hoặc
do
tiệm
nằm
trên
con
đường
bị
lô
cốt
chắn
ngang
trong
thời
gian
dài,
đường
đang
2
chiều
lại
quy
hoạch
chuyển
sang
1
chiều…
Ông
Phạm
Việt
Anh,
Chủ
tịch
Hội
đồng
Quản
trị
Công
ty
Left
Brain
Connectors,
cho
rằng
đối
với
mô
hình
chuỗi,
ông
cho
rằng,
doanh
nghiệp
phải
đáp
ứng
được
3
yếu
tố
thì
hiệu
quả
kinh
doanh
mới
có
thể
được
tối
ưu,
đó
là
tính
độc
đáo
về
thương
hiệu,
quy
mô
hệ
thống
và
phương
pháp
quản
lý.
Những
khó
khăn
của
kinh
doanh
chuỗi
cũng
sẽ
bắt
nguồn
từ
những
yếu
tố
này.
Để
đạt
được
lợi
nhuận,
doanh
nghiệp
phải
phát
triển
chuỗi
đạt
đến
một
quy
mô
nhất
định
tùy
theo
mặt
hàng.
Mà
để
phát
triển
quy
mô
lớn
thì
gặp
rất
nhiều
khó
khăn,
có
khi
mở
2
cửa
hàng
lại
phải
đóng
cửa
1
cái
vì
kinh
doanh
không
tốt.
Nhưng
áp
lực
mở
rộng
luôn
luôn
có
vì
có
quy
mô
đủ
lớn
mới
đạt
đến
hiệu
quả
tốt
nhất.
Một
vấn
đề
nữa
là
khi
quy
mô
càng
lớn
thì
quản
trị
càng
phức
tạp.
Doanh
nghiệp
sẽ
đau
đầu
về
công
tác
quản
lý
hoặc
tốn
chi
phí
vào
các
hệ
thống
quản
trị.
Chi
phí
mặt
bằng
cũng
là
một
thách
thức
lớn
cho
việc
kinh
doanh
theo
chuỗi.
Mặt
bằng
là
yếu
tố
sống
còn
đối
với
doanh
nghiệp
bán
lẻ
nói
chung.
Ngoài
việc
giá
mặt
bằng
cao,
doanh
nghiệp
càng
mở
nhiều
chuỗi
thì
càng
tốn
những
khoản
tiền
chết
để
đặt
cọc
mặt
bằng.
Bán
lẻ
yêu
cầu
mặt
bằng
đẹp,
rộng
do
đó
những
khoản
tiền
này
thường
rất
cao
mà
lại
không
sinh
lãi
được.
Ví
dụ
như
hệ
thống
lẩu
nấm
Ashima,
có
cửa
hàng
giá
thuê
đến
200
triệu
đồng/tháng,
trả
một
lần
nhiều
tháng
và
nhiều
cửa
hàng,
do
đó
số
tiền
chết
sẽ
càng
nhiều.