Từ
khi
Hiến
pháp
năm1959
hiến
định
"vai
trò
chủ
đạo"
của
kinh
tế
quốc
doanh
(về
sau
đổi
thành
kinh
tế
nhà
nước
-
KTNN)
đến
nay,
tuy
chưa
có
một
định
nghĩa
pháp
lý
nào
về
KTNN,
nhưng
người
dân
luôn
hiểu
khái
niệm
này
khi
đặt
bên
cạnh
khái
niệm
kinh
tế
tư
nhân
(KTTN).
Theo
cách
hiểu
lâu
nay,
những
hoạt
động
nhà
nước
sử
dụng
các
công
cụ
điều
tiết
nền
kinh
tế
như
thuế,
lãi
suất
cơ
bản
của
Ngân
hàng
Nhà
nước,
các
quỹ
hưu
trí,
quỹ
bảo
hiểm,
quỹ
bình
ổn
giá,
quỹ
trả
nợ
nước
ngoài...
mà
không
nhằm
mục
đích
tìm
kiếm
lợi
nhuận
thì
không
được
hiểu
là
KTNN.
Vì
vậy
những
thiết
chế
này
đứng
độc
lập,
không
mang
ra
so
sánh,
đặt
cạnh
kinh
tế
tư
nhân.
Khi
đặt
thành
phần
KTNN
bên
cạnh
thành
phần
KTTN,
người
dân
hiểu
rằng
KTNN
chỉ
bao
gồm
các
thiết
chế
hoạt
động
hoạch
toán
theo
quy
chế
của
một
doanh
nghiệp,
mà
chủ
yếu
là
doanh
nghiệp
nhà
nước
và
các
tổ
chức
khác
mà
nhà
nước
góp
vốn
nhằm
mục
đích
kinh
doanh.
Các
báo
cáo
hay
thống
kê
sự
đóng
góp
của
các
thành
phần
kinh
tế
tại
Việt
Nam
cũng
dựa
vào
cách
hiểu
đó.
Tuy
nhiên,
cách
hiểu
này,
gần
đây
đang
bị
thay
đổi.
Trước
sự
bê
bối
của
các
doanh
nghiệp
nhà
nước
(DNNN)
trong
hai
thập
niên
vừa
qua,
cũng
như
trước
áp
lực
phải
tuân
theo
luật
chơi
chung
của
các
điều
ước
quốc
tế
mà
VN
là
thành
viên,
có
nhiều
ý
kiến
cho
rằng,
Hiến
pháp
không
nên
quy
định
vai
trò
chủ
đạo
cho
bất
kỳ
thành
phần
kinh
tế
nào.
Thay
vào
đó,
hãy
để
sức
mạnh
tự
nhiên
của
mỗi
thành
phần
kinh
tế
xác
lập
vị
trí
của
mình
trong
thị
trường.
Các
vụ
scandal
lâu
nay
như
Vinashin,
Vinalines...
đã
được
mổ
xẻ
kỹ
càng |
Ý
kiến
này,
đụng
chạm
đến
các
nhóm
lợi
ích,
vốn
đang
được
hưởng
các
ưu
tiên,
ưu
đãi
dành
riêng
cho
DNNN
và
ngay
lập
tức
nhận
được
phản
ứng.
Khi
không
thể
biện
minh
bằng
tính
ưu
việt
và
phi
thị
trường
của
các
DNNN
với
các
vụ
scandal
vốn
đã
được
mổ
xẻ
kỹ
càng
lâu
nay
như
Vinashin,
Vinalines...,
người
ta
lại
gán
cho
"kinh
tế
nhà
nước"
nghĩa
mới,
không
có
trong
cách
hiểu
truyền
thống.
Theo
cách
hiểu
mới
này,
người
ta
đánh
đồng
DNNN
(với
chức
năng
kinh
doanh)
với
các
thiết
chế
điều
tiết
nền
kinh
tế
của
nhà
nước
(không
có
nhiệm
vụ
tạo
ra
lợi
nhuận),
các
quỹ...
có
nguồn
gốc
từ
ngân
sách
của
nhà
nước.
Rõ
ràng,
các
thiết
chế
điều
tiết
nền
kinh
tế
sử
dụng
công
cụ
là
quyền
lực
nhà
nước,
bao
gồm
quyền
lực
hành
chính,
chứ
không
dùng
sức
mạnh
tự
nhiên
của
thị
trường
để
tác
động
vào
nền
kinh
tế,
nên
ở
đâu
trên
thế
giới
nó
cũng
đóng
vai
trò
"chủ
đạo"
(theo
nghĩa
điều
phối).
Nhưng
không
ai
đặt
nó
bên
cạnh
kinh
tế
tư
nhân
và
dĩ
nhiên
không
đặt
ra
vấn
đề
liệu
nó
có
cạnh
tranh
bình
đẳng
với
thành
phần
kinh
tế
tư
nhân
hay
không.
Tìm
cách
duy
trì
đặc
quyền
cho
DNNN,
đã
xuất
hiện
một
số
quan
điểm
gần
đây
gộp
sự
bê
bối
của
một
số
DNNN
và
sự
cần
thiết
của
các
công
cụ
điều
tiết
nền
kinh
tế
vào
chung
trong
một
khái
niệm
mới
"kinh
tế
nhà
nước",
để
chứng
minh
sự
cần
thiết
của
"vai
trò
chủ
đạo".
Cách
"bẻ
lái"
và
thay
đổi
như
vậy
đã
làm
người
đọc
suy
nghĩ:
có
vẻ
như,
người
ta
coi
trọng
tài
cũng
là
một
cầu
thủ
trong
sân
bóng?
Nếu
muốn
duy
trì
"kinh
tế
nhà
nước
đóng
vai
trò
chủ
đạo",
cần
xác
định
rõ
ngay
từ
trong
Hiến
pháp:
Kinh
tế
nhà
nước
bao
gồm
những
thiết
chế
nào?
Chủ
đạo
là
điều
phối,
hay
sở
hữu
lớn
nhất,
hay
đóng
góp
GDP
và
lợi
nhuận
lớn
nhất?
Và
đặc
biệt
cần
làm
rõ
câu
chuyện:
khi
trong
một
sân
chơi,
đã
có
một
thành
phần
được
ưu
tiên
chủ
đạo
thì
làm
cách
nào
để
duy
trì
bình
đẳng?
Theo TS. Võ Trí Hảo
Tuần Việt Nam
Những tin mới hơn
Những tin cũ hơn
Đang truy cập : 175
•Máy chủ tìm kiếm : 17
•Khách viếng thăm : 158
Hôm nay : 62530
Tháng hiện tại : 894987
Tổng lượt truy cập : 44262672