GS-
TSKH
Nguyễn
Mại
-nguyên
Thứ
trưởng
Bộ
Kế
hoạch
và
Đầu
tư
thẳng
thắn
chia
sẻ.
Không
dại
tuyển
lao
động
phổ
thông!
PV:
- Thưa
ông,
ông
có
bình
luận
thế
nào
trước
những
số
liệu
báo
cáo
về
tình
trạng
lao
động
Trung
Quốc
tràn
lan
tại
các
dự
án
FDI
của
nước
này
tại
Việt
Nam?
GS-TSKH
Nguyễn
Mại:
- Từ
năm
1977,
Luật
lao
động
có
quy
định
rất
rõ,
chính
sách
thu
hút
lao
động
của
Việt
Nam
được
phân
biệt
cụ
thể
dưới
hai
hình
thức:
Lao
động
phổ
thông
và
lao
động
kỹ
thuật
cao.
Đặc
là
lao
động
chuyên
môn
mà
Việt
Nam
chưa
đạt
được.
Trong
đó,
lao
động
phổ
thông
thì
cả
Luật
lao
động
và
Luật
đầu
tư
đều
quy
định
phải
sử
dụng
lao
động
địa
phương.
Các
nhà
đầu
tư
cũng
phải
thực
hiện
quy
định
này
và
phải sử
dụng
lao
động
Việt
Nam.
Đối
với
lao
động
kỹ
thuật
cao,
Việt
Nam
khuyến
khích
lao
động
nước
ngoài
có
tay
nghề
mà
Việt
Nam
chưa
đảm
nhiệm
được.
Vấn
đề
lao
động
Trung
Quốc
vào
Việt
Nam
dễ
nhận
thấy
không
chỉ
với
những
dự
án
FDI
mà
xuất
hiện
ở
hầu
hết
các
dự
án
Trung
Quốc
thắng
thầu,
như
ở
Ninh
Bình,
Bình
Dương…
hay
còn
gọi
là
các
dự
án
ODA.
Theo
quy
định
họ
được
phép
đưa
lao
động
theo
các
dự
án
ODA
nhưng
phải
có
đăng
ký
rõ
ràng, ví
dụ
như
lao
động
Nhật
Bản.
Tuy
nhiên,
vì
sao
lao
động
Trung
Quốc
lại
tràn
lan
khắp
các
dự
án
tại
Việt
Nam
thì
phải
xét
trên
hai
nguyên
nhân.
Thứ
nhất,
là
vào
Việt
Nam
thông
qua
con
đường
du
lịch
(lao
động
chui)
Thứ
hai,
do
quản
lý
lao
động
kém.
Theo
nguyên
tắc,
bất
kể
lao
động
nước
ngoài
nào
khi
vào
Việt
Nam
cũng
phải
đăng
ký,
tuy
nhiên
vẫn
xuất
hiện
những
trường
hợp
lao
động
Trung
Quốc
đăng
ký
kỹ
sư
nhưng
lại
làm
việc
chân
tay
thì
đó
là
trách
nhiệm
của
Sở
LĐ&TBXH
các
tỉnh.
Quản
lý
quá
lỏng
léo,
không
có
biện
pháp
kiểm
tra,
giám
sát.
Tất
nhiên,
cũng
phải
khẳng
định việc
lao
động
Trung
Quốc
tồn
tại
như
vậy
là
hoàn
toàn
trái ngược
với
mục
đích
chính
sách
thu
hút
FDI
của
Việt
Nam.
Không
chỉ
lao
động
Trung
Quốc
mà
tất
cả
lao
động
khi
vào
FDI
tại
Việt
Nam
cũng
đều
trái
luật.
Vì
FDI
là
thu
hút
lao
động
địa
phương,
chuyển
giao
công
nghệ
cao…
chúng
ta
không
dại
đi
tuyển
lao
động
phổ
thông
từ
nước
ngoài.
Thực
tế,
lương
lao
động
Việt
Nam
luôn
thấp
hơn
gấp
2-3
lần
so
với
lao
động
nước
ngoài.
Vậy,
tại
sao
cùng
công
việc,
trình
độ
nhưng
lương
của
lao
động
nước
ngoài
lại
cao
hơn
lao
động
Việt
Nam?
Rõ
ràng,
mức
lương
này
chính
là
chi
phí
tính
vào
công
trình
và
khiến
công
trình
đội
giá
lên.
Như
chúng
ta
đã
biết,
nhiều
dự
án
khi
đấu
thầu
thì
giá
rất
rẻ,
nhưng
khi
dự
toán
thì
lại
tăng
lên
gấp
2-3
lần.
Trong
đó
có
chi
phí
lao
động.
Nếu
được
siết
chặt,
thì
không
những
sẽ
tiết
kiệm
chi
phí
mà
còn
hiệu
quả
trong
quản
lý,
sử
dụng
vốn.
Cần
có
chiến
lược
đối
phó
- Vậy
mục
đích
thực
sự
của
Trung
Quốc
là
gì.
Tại
sao
lại
có
một
sự
tồn
tại
ngoại
lệ
như
vậy?
Vấn
đề
lao
động
là
vấn
đề
rất
lớn
với
Trung
Quốc,
(1,3
tỷ
lao
động),
chính
vì
vậy
họ
rất
cần
xuất
khẩu
lao
động
ra
nước
ngoài.
Tôi
được
biết,
bên
tỉnh
Nam
Ninh
(Trung
Quốc)
còn
có
hẳn
công
ty
tư
vấn
chuyên
đưa
lao
động
Trung
Quốc
sang
Việt
Nam.
Nguyên
nhân,
một
phần
do
chúng
ta
chưa
có
giải
pháp
kiểm
soát
tại
các
cửa
khẩu
khiến
lao
động
Trung
Quốc
vào
Việt
Nam
dễ
dàng
hơn
các
nước
khác.
Tình
trạng
lao
động
cũng
đáng
lo,
song
quan
trọng
hơn
chúng
ta
nên
có
chiến
lược
đối
phó,
chủ
động
tránh
những
thiệt
hại
cho
người
dân.
Đứng
cạnh
một
nước
lớn
như
Trung
Quốc
chúng
ta
phải
nhìn
nhận
dưới
con
mắt
vừa
là
thách
thức
và
là
cơ
hội.
Nhưng,
chúng
ta
lại
chưa
có
một
nghiên
cứu
bài
bản
để
tận
dụng
được
những
cơ
hội
phát
triển.
Nhất
là
những
tỉnh
giáp
biên
giới
với
Trung
Quốc.
Tôi
cho
rằng,
Phó
Thủ
tướng
Nguyễn
Xuân
Phúc
với
tư
cách
là
Trưởng
ban
phát
triển
kinh
tế
vùng
Tây
Bắc,
nên
nghiên
cứu
tận
dụng
cơ
hội
trong
kinh
tế
đối
ngoại,
đặc
biệt
với
các
tỉnh
biên
giới
tạo
thành
khu
kinh
tế.
Bên
cạnh
đó
cũng
nghiên
cứu
những
cơ
hội
và
thách
thức
khi
làm
ăn
với
Trung
Quốc.
Từ
thực
tế,
tình
trạng
nông
sản
bị
ùn
ứ
tại
các
cửa
khẩu
đã
gây
thiệt
hại
rất
lớn
cho
người
dân.
Trong
khi
đó,
tình
trạng
nhập
siêu
từ
Trung
Quốc
lại
cao
hơn
nhiều
so
với
xuất
sang
các
nước
khác.
Như
vậy,
rõ
ràng
những
thách
thức
trong
làm
ăn
với
Trung
Quốc
là
rất
lớn
nhưng
lại
chưa
được
nghiên
cứu
đầy
đủ,
chưa
tận
dụng
được
mọi
cơ
hội
buôn
bán,
làm
ăn
có
lợi
nhất
cho
Việt
Nam.
- Nếu
như
vậy,
số
phận
ngành
sản
xuất
trong
nước
sẽ
ra
sao,
thưa
ông?
Tôi
có
nghe
những
ý
kiến
cho
rằng
doanh
nghiệp
FDI
lấn
sân
doanh
nghiệp
Việt;
FDI
lo
nhiều
hơn
mừng
hay
Doanh
nghiệp
Việt
lọt
vào tay
nước
ngoài...
Tôi
không
hiểu.
Trung
Quốc
chỉ
là
điển
hình,
và
mong
rằng
đối
với
doanh
nghiệp
Trung
Quốc
chúng
ta
cũng
nên
có
một
điều
tra
kỹ.
Không
nên
từ
một
hiện
tượng
là
lao
động
Trung
Quốc
mà
vội
quy
kết
tất
cả
dự
án
FDI
Trung
Quốc
đều
có
mục
đích
xấu.
Kể
cả
khi
họ
có
đến
hàng
trăm
cái
dự
án
nhỏ.
Tôi
cho
rằng,
không
riêng
Trung
Quốc,
kể
cả
những
doanh
nghiệp
nước
ngoài
khác
khi
đầu
tư
bao
giờ
cũng
có
cái
chúng
ta
cần.
Tất
nhiên,
vẫn
có
những
sai
sót
nhưng
không
phải
tất
cả
các
dự
án
FDI
Trung
Quốc
đều
có
tiêu
cực.
Mở
rộng
đối
tác,
dần
thoát
khỏi
Trung
Quốc
- Trước
sức
ép
của
thị
trường
và
nguồn
nguyên
liệu Trung
Quốc,
các
chuyên
gia
lo
ngại
nền
kinh
tế
Việt
Nam
sẽ
bị
phụ
thuộc
vào
Trung
Quốc,
làm
mất
dần
tính
độc
lập,
ông
có
nghĩ
thế
không?
Đừng
lo
phụ
thuộc
vào
Trung
Quốc
mà
phải
coi
đó
là
điều
may.
Nếu
không
có
Trung
Quốc
là
phân
xưởng
sản
xuất
nguyên
liệu
giá
rẻ
của
thế
giới
thì
làm
sao
có
ngành
sản
xuất
của
Việt
Nam.
Và
cũng
làm
gì
có
chuyện
xuất
khẩu
may
mặc,
như
năm
ngoái
kim
ngạch
xuất
khẩu
đạt
tới
20
tỉ
đô
la.
Hơn
nữa,
tôi
cũng
cho
rằng
doanh
nghiệp
trong
nước
cũng
đủ
tỉnh
táo,
khôn
ngoan
để
lựa
chọn
đối
tác.
Tuy
nhiên,
về
mặt
vĩ
mô
nên
định
hướng
cho
các
doanh
nghiệp
trong
nước
mở
rộng
với
các
đối
tác
nước
ngoài
khác,
tránh
tình
trạng
giống
xi
măng.
Phụ
thuộc
quá
nhiều
vào
nguyên
liệu
ngoại
nhập,
khi
không
xuất
khẩu
được
sẽ
rất
nguy
hiểm.
Thứ
hai,
theo
tôi
biết
hiện
các
Hiệp
hội
đang
cho
xây
dựng
những
nhà
máy
sản
xuất
để
cung
cấp
nguyên
liệu
cho
ngành
may
mặc
tại
chỗ,
giảm
sự
phụ
thuộc
vào
Trung
Quốc.
Đó
là
hướng
làm
đúng.
Đó
là
cách
mà
chúng
ta
làm
để
dần
thoát
khỏi
sự
phụ
thuộc
vào
Trung
Quốc.
Không
nên
coi
nhập
siêu
là
mối
nguy
hiểm,
chỉ
thấy
tiêu
cực,
nếu
không
có
nhập
siêu
sẽ
không
thể
có
ngành
sản
xuất
trong
nước.
Còn
chúng
ta
muốn
có
nền
kinh
tế
độc
lập,
bắt
buộc
chúng
ta
phải
mạnh
lên.
Năm
2014,
xuất
khẩu
đạt
150
tỉ
USD,
trong
khi
đó
Trung
Quốc
cũng
chỉ
đạt
khoảng
3.000
ti
USD.
Nếu
tính
tỉ
lệ
dân
số
Trung
Quốc
bằng
khoảng
15
lần
Việt
Nam,
như
vậy
so
với
Trung
Quốc
chúng
ta
không
kém.
Cùng
với
đó,
nó
đã
tạo
ra
bao
nhiêu
việc
làm,
tại
sao
chúng
ta
không
nhìn
vào
những
mặt
tích
cực
đó.
- Doanh
nghiệp
FDI
hưởng
nhiều
ưu
đãi,
lại
mang
cả
công
nghệ
(chủ
yếu
là
công
nghệ
lạc
hậu),
lao
động
phổ
thông,
liệu
chúng
ta
sẽ
học
hỏi
được
gì
từ
nền
công
nghệ
thấp,
lạc
hậu,
thưa
ông?
Tôi
không
bình
luận
ý
kiến
này.
Tuy
nhiên,
nếu
nói
công
nghệ
lạc
hậu
thì
phải
có
dẫn
chứng
cụ
thể,
của
từng
ngành,
không
nên
nói
chung
chung.
Ví
dụ,
công
nghệ
dầu
khí
ai
nói
là
công
nghệ
lạc
hậu,
tôi
đảm
bảo
công
nghệ
của
các
nhà
nước
ngoài
vào
đây
đều
là
công
nghệ
hiện
đại
nhất.
Hay
như
di
động,
chúng
ta
đã
đi
vào
mạng
di
động
rất
nhanh
so
với
khu
vực,
đó
là
nhờ
có
sự
chuyển
giao
công
nghệ.
Hay
như
những
ví
von
Việt
Nam
là
bãi
rác
thải
công
nghệ,
cơ
sở
nào
để
nói
như
vậy?
Có
thể
có
những
công
nghệ
lạc
hậu,
nhưng
nó
chiếm
bao
nhiêu
phần
trăm?
Ngay
cả
công
nghệ
trong
may
mặc
nhập
về
cũng
không
hề
lạc
hậu.
Chỉ
có
một
số
dự
án
như
trong
khu
Linh
Chung
thì
tôi
biết
rõ
là
công
nghệ
nhập
về
là
khá
lạc
hậu.
Trung
Quốc
cũng
vậy,
chúng
ta
phải
chọn
lọc.
Vừa
rồi
chúng
ta
đã
có
quy
định
rất
nghiêm
ngặt
trong
tiếp
nhận
công
nghệ,
thể
hiện
qua
rất
nhiều
“màng
lọc”.
Đầu
tiên
là
các
khu
công
nghiệp,
nơi
cấp
giấy
phép
cho
các
khu
công
nghiệp,
khu
kinh
tế;
thứ
hai
là
Sở
kế
hoạch
đầu
tư
các
tỉnh
phải
tuân
thủ
theo
quy
định
của
Nghị
định
23
-
Chính
phủ.
Theo
đó,
việc
nhập
công
nghệ
cũng
phải
đòi
hỏi
công
nghệ
tiên
tiến
nhất
định,
các
xí
nghiệp
sử
dụng
công
nghệ
không
thân
thiện,
gây
hại
cho
môi
trường
sẽ
có
thời
gian
để
đổi
mới.
Các doanh nghiệp FDI Trung Quốc khi vào cũng phải thực hiện quy định này. Chính phủ đã có quy đinh rất rõ rồi, vấn đề ở đây là bộ lọc của chúng ta làm việc thế nào.
-Xin
cảm
ơn
Giáo
sư
đã
chia
sẻ!
Theo Nguyễn Vũ
Đất Việt
Những tin mới hơn
Những tin cũ hơn
Đang truy cập : 200
•Máy chủ tìm kiếm : 43
•Khách viếng thăm : 157
Hôm nay : 53453
Tháng hiện tại : 885910
Tổng lượt truy cập : 44253595