Theo
phân
tích
của
TS
Phạm
Thế
Anh
-
trưởng
bộ
môn
kinh
tế
vĩ
mô
Đại
học
Kinh
tế
quốc
dân
Hà
Nội,
nợ
công
VN
đã
lên
đến
khoảng
90
tỉ
USD,
nếu
tính
cả
nợ
của
doanh
nghiệp
nhà
nước
(DNNN)
thì
khoảng
180
tỉ
USD.
Ông
Anh
nói:
-
Theo
số
liệu
chính
thức
của
Chính
phủ,
nợ
công
VN
tính
đến
hết
năm
2012
chiếm
55,7%
GDP.
Như
vậy,
hiện
nay
nợ
công
đã
lên
đến
khoảng
90
tỉ
USD.
Quốc
hội
cũng
đã
đặt
ra
“ngưỡng
an
toàn”
hay
“giới
hạn
đỏ”
về
nợ
công
(65%
GDP),
tuy
nhiên
với
việc
thâm
hụt
ngân
sách
và
đầu
tư
như
hiện
nay,
chúng
ta
sớm
muộn
gì
cũng
sẽ
tiến
tới
“giới
hạn
đỏ”.
Đó
là
chưa
kể
nếu
gộp
cả
nợ
của
DNNN
thì
chúng
ta
đã
vượt
“giới
hạn
đỏ”.
Do vậy theo tôi, đã đến lúc bàn bạc nghiêm túc về nợ công. Không nên đặt vấn đề tỉ lệ nợ trên GDP bao nhiêu là an toàn nữa, mà cần xem xét tính bền vững của nợ công và tốc độ tăng như hiện nay có ổn không.
Phải trả lãi khoảng 6 tỉ USD/năm
Ông
tính
toán
như
thế
nào
khi
cho
rằng
con
số
nợ
công
nếu
tính
đầy
đủ
có
thể
đã
vượt
trần
cho
phép?
-
Nếu
số
chính
thức
VN
công
bố
thì
nợ
công
hiện
nay
là
55,7%
GDP
(tức
khoảng
90
tỉ
USD).
Đây
là
mức
chúng
ta
coi
là
vẫn
an
toàn.
Nhưng
gánh
nặng
nợ
là
không
nhỏ.
Tôi
chỉ
tính
sơ
bộ,
khoảng
một
nửa,
tức
45
tỉ
USD
chúng
ta
vay
trong
nước
với
lãi
suất
trung
bình
10%/năm
thì
mỗi
năm
VN
phải
bỏ
ra
khoảng
4-5
tỉ
USD
trả
lãi.
Khoảng 45 tỉ USD vay nước ngoài, lãi suất trung bình 2,5%/năm thì mỗi năm cần trên 1 tỉ USD nữa trả lãi. Như vậy, chưa tính trả gốc, riêng tiền trả lãi trung bình đã cần khoảng 6 tỉ USD/năm.
Lưu
ý
rằng
mức
nợ
công
VN
công
bố
chưa
bao
gồm
nợ
của
DNNN,
nợ
đọng
xây
dựng
cơ
bản.
Mà
cuối
năm
2013,
Chính
phủ
báo
cáo
Quốc
hội
con
số
nợ
đọng
xây
dựng
cơ
bản
còn
hơn
45.000
tỉ
đồng.
Nợ
của
DNNN
cũng
được
nêu
trong
báo
cáo
của
Chính
phủ
cuối
năm
2013
là
hơn
1,6
triệu
tỉ
đồng,
tương
đương
80
tỉ
USD.
Dù
không
phải
mọi
khoản
nợ
DNNN
đều
sẽ
chuyển
thành
nợ
công,
nhưng
hiện
nay
có
nhiều
DNNN
làm
ăn
thua
lỗ,
mất
khả
năng
thanh
toán
nên
nếu
doanh
nghiệp
không
trả
được,
Nhà
nước
sẽ
phải
trả.
Chúng
ta
đã
thấy
khả
năng
này
ở
các
khoản
nợ
của
Vinashin,
Ximăng
Đồng
Bành
hay
Tổng
công
ty
Đầu
tư
phát
triển
nhà
và
đô
thị...
Như
vậy,
nợ
công
VN
nếu
tính
cả
nợ
DNNN
với
nợ
đọng
xây
dựng
cơ
bản
thì
đã
trên
100%
GDP
năm
2012,
tương
đương
khoảng
180
tỉ
USD.
Số
nợ
này
gấp
khoảng
bốn
lần
thu
ngân
sách
của
VN
mỗi
năm.
Nhưng
Bộ
Tài
chính
vẫn
cho
rằng
nợ
công
của
VN
vay
về
để
đầu
tư,
nên
không
có
gì
quá
đáng
lo
ngại?
-
Quốc
hội
đã
phê
duyệt
ngưỡng
an
toàn
nợ
công
là
65%
GDP,
nên
tỉ
lệ
nợ
công
tính
đến
năm
2012
là
55,7%
thì
đúng
là
vẫn
an
toàn.
Tuy
nhiên,
Bộ
Tài
chính
nói
như
thế
vẫn
chưa
đầy
đủ.
Vì
chúng
tôi
so
chính
dự
toán
ngân
sách
năm
2014
thì
tổng
thu
ngân
sách
không
đủ
cho
chính
con
số
chi
thường
xuyên
mà
bộ
này
đưa
ra.
Như
vậy
có
nghĩa
chúng
ta
không
phải
đang
đi
vay
để
đầu
tư,
mà
một
phần
đang
vay
để
tiêu
dùng.
Thật
ra,
chúng
ta
không
nên
chỉ
giám
sát
tính
an
toàn
của
nợ
công
theo
GDP.
Thế
giới
đã
có
những
chỉ
tiêu
sát
sao
hơn,
ví
dụ
như
so
tổng
nợ
công
trên
tổng
thu
của
Chính
phủ
hằng
năm.
Bởi
nó
phản
ánh
năng
lực
trả
nợ
của
Chính
phủ.
Ở
VN,
hiện
nay
tỉ
lệ
nợ
công,
ngay
cả
khi
theo
công
bố
chính
thức
của
Nhà
nước,
đã
gấp
hơn
hai
lần
thu
của
Chính
phủ
trong
một
năm.
Và
vấn
đề
là
tổng
thu
ngân
sách
nhà
nước
những
năm
qua
tăng
rất
chậm
trong
khi
nợ
công
thì
tăng
nhanh
hơn.
Nên
nói
là
an
toàn
thì
không
thật
đầy
đủ.
Thủ
tướng
vừa
ra
quyết
định
về
kế
hoạch
vay,
trả
nợ
2014.
Ông
có
ngạc
nhiên
không
với
khoản
vay
khoảng
400.000
tỉ
đồng
năm
nay?
-
Rõ
ràng
nợ
công
các
năm
qua
tăng
rất
nhanh.
Năm
nay
vay
thêm
400.000
tỉ
đồng
là
vay
thêm
tương
đương
10%
GDP
nữa.
Chúng
ta
cần
vay
thêm
để
trang
trải
các
khoản
đã
đến
hạn
trả
nợ
gốc,
nợ
lãi...
Quyết
định
Thủ
tướng
nêu
rõ
một
khoản
vay
để
đảo
nợ
khoảng
70.000
tỉ
đồng
(tương
đương
khoảng
3
tỉ
USD).
Nghĩa là nhiều khoản nợ chúng ta đã vay, đã đầu tư nhưng không có nguồn để trả, nên phải vay tiếp để trả. Đảo nợ những năm qua rất lớn. Nói chung, việc quyết định vay khoảng 400.000 tỉ đồng năm nay (khoảng 20 tỉ USD), nếu so với năm ngoái là trên 200.000 tỉ thì đã tăng rất mạnh. Điều đó cho thấy sức ép trả nợ, đáo hạn cộng với thâm hụt ngân sách, xu hướng đầu tư công đang tăng trở lại.
Kiểm
soát
chặt
chẽ
hơn
nợ
công
Đã
có
đại
biểu
Quốc
hội
nói
lãnh
đạo
tỉnh
khi
bàn
giao
nêu
“anh
đã
cơ
bản
vay
xong,
các
chú
cố
gắng
trả”.
Chúng
ta
cần
cẩn
thận
tư
duy
nhiệm
kỳ
trong
vay
nợ?
-
Đúng
là
ở
VN,
tư
duy
nhiệm
kỳ
đã
được
nhắc
đến
nhiều.
Ai
lên
làm
lãnh
đạo
cũng
muốn
có
dự
án,
đầu
tư
với
mục
đích
để
lại
dấu
ấn,
để
tăng
trưởng
và
các
mục
tiêu
khác
nữa.
Vì
vậy,
phải
rất
cẩn
thận
để
phòng
ngừa
với
khả
năng
các
tỉnh
đang
đề
xuất
vay
ODA
khá
nhiều.
Theo
tôi,
để
kiểm
soát
nợ
công
thì
kỷ
luật
tài
chính
phải
nghiêm.
Nếu
đã
ra
nghị
quyết
về
bội
chi
ngân
sách
5,3%
năm
2014
rồi
thì
cần
phải
thực
hiện
nghiêm,
không
được
xin
nới,
xin
vay
thêm
nữa.
Nếu
không,
sẽ
phá
vỡ
tính
bền
vững
của
nợ
công.
Đặc
biệt,
cái
cần
quan
tâm
là
hiện
nay
chúng
ta
muốn
tăng
nợ,
tăng
đầu
tư,
trong
khi
hiệu
quả
đầu
tư
chưa
được
cải
thiện.
Chúng
ta
đang
phải
vay
về
để
tiêu
dùng.
Trong
khi
đó,
tâm
lý
căn
cơ
tiết
kiệm
chưa
thực
rõ
trong
khi
tâm
lý
muốn
chi
tiền
vẫn
rất
mạnh.
Như
việc
tổ
chức
Asiad
dù
sẽ
tăng
gánh
nặng
ngân
sách
nhưng
vẫn
được
đề
xuất,
hay
nói
giảm
biên
chế
nhưng
huyện
Từ
Liêm
(Hà
Nội)
được
tách
thành
hai
quận,
sẽ
khiến
tăng
biên
chế
mạnh...
Đó
là
những
việc
sẽ
ảnh
hưởng
đến
nợ
công
và
khả
năng
chi
trả
của
nền
kinh
tế
nói
chung.
Theo
tôi,
Quốc
hội
không
chỉ
cần
giám
sát
nợ
công
thông
qua
chỉ
tiêu
là
nợ
công/GDP
mà
phải
đảm
bảo
định
mức
chi
tiêu
mình
đưa
ra
phải
được
thực
hiện.
Nợ
công
ít
nhiều
sẽ
ảnh
hưởng
tới
đời
sống
người
dân
và
nền
kinh
tế?
-
Việc
vay
nợ
nhiều
chắc
chắn
sẽ
tạo
áp
lực
lên
thu
ngân
sách
để
trả
nợ.
Riêng
năm
nay,
việc
phát
hành
gần
400.000
tỉ
vay
trong
nước,
theo
tôi,
sẽ
khiến
lãi
suất
cho
vay
của
các
ngân
hàng
khó
giảm
thêm.
Vì
vay
nhiều
như
thế
thì
không
thể
đưa
lãi
suất
thấp
được.
Mà
lãi
suất
cao
thì
nhiều
ngân
hàng
sẽ
bỏ
tiền
ra
mua
thay
vì
cho
doanh
nghiệp
vay.
Tạm
thời,
vốn
trên
thị
trường
dư
thừa,
khu
vực
tư
nhân
không
muốn
vay
nên
lãi
suất
giảm.
Nhưng
nếu
khi
doanh
nghiệp
muốn
vay,
cùng
với
nhu
cầu
vay
của
Chính
phủ
nhiều
như
vậy
thì
lãi
suất
sẽ
dễ
tăng
trở
lại.
Theo
ông,
đã
đến
lúc
rà
soát
lại
các
khoản
vay
hay
không,
vì
nợ
công
sẽ
là
một
phần
tương
lai
con
cháu
chúng
ta?
-
Theo
tôi,
đã
đến
lúc
cần
rà
soát
lại
các
khoản
vay,
tính
toán
căn
cơ
hơn
việc
chi
tiêu.
VN
cũng
nên
tính
nợ
công
theo
chuẩn
mực
thế
giới,
không
nên
bỏ
ngoài
bảng
thống
kê
nhiều
khoản
chi
đầu
tư
như
hiện
nay.
Đặc
biệt,
phải
nâng
cao
hiệu
quả
đầu
tư
để
các
khoản
nợ
vay
về
được
sử
dụng
hiệu
quả.
Đang
có
xu
hướng
muốn
tăng
đầu
tư
công
trở
lại.
Muốn
thế,
theo
tôi,
cần
phải
có
Luật
đầu
tư
công
trước
để
đảm
bảo
đồng
bộ
trong
quy
hoạch
và
đặc
biệt
phải
đảm
bảo
tính
hiệu
quả
trong
sử
dụng
vốn...
Nếu
tốc
độ
vay
cứ
cao
hơn
tốc
độ
tăng
thu
ngân
sách,
chúng
ta
dễ
sẽ
lại
phải
đi
vay
ngày
càng
nhiều
hơn
để
trả
nợ
cũ.
Trong
khi
việc
vay
không
phải
là
vô
hạn
và
nếu
vì
lý
do
đột
xuất
không
vay
được
theo
nhu
cầu
nữa
thì
hệ
quả
sẽ
cực
lớn.
Tuổi trẻ
Những tin mới hơn
Những tin cũ hơn
Đang truy cập : 375
•Máy chủ tìm kiếm : 5
•Khách viếng thăm : 370
Hôm nay : 74356
Tháng hiện tại : 648792
Tổng lượt truy cập : 43160561